A

A (La):

(İng., Alm.) Büyük la aşıtının ana sesidir. Bu ses bir orkestranın çalgılarının akortlanmasında kullanılır. Piyanoda "orta do"nun üzerindeki la tuşunun frekansı uluslararası anlaşmalara göre 440 hertz olarak saptanmışsa da çok sayıda çalıcı ve orkestra 443 hertz'e varan ölçüde tiz olmayı yeğlemektedir. İngilizce ve Almanca'da "la notası" demektir. "A" harfi "la" sesini simgeler, bu sesin sembol harfidir.

A Battuda:

(İt.) (... ölçüde) Bkz.: A Battuta.

A Battuta:

(İt.) ...Ölçüde. Ölçü. Ölçü çizgisi. Bkz.: A Battuda.

A Bocca Chiusa:

(İt.) Kapalı ağızla, burunla mırıldanmak. Burun sesi ile söylemek.

A Capella:

(Lat.) Çalgıların eşlik etmediği koral yaratılar ve bu tür yaratıları söyleyen korolara verilen isim. Çalgı eşliksiz yalnız koro için. Eşliksiz eser seslendirme. Vokale eşlik eden bağımsız bir çalgı yapısı olmaksızın yapılan küğ türü. Salt insan sesleriyle icra edilen müzik. Kilise çıkışlı olup İtalyan katolik kiliselerinde latince kutsal metinleri ırlamak amacıyla ortaya çıktığı savlanmaktadır. Şapeldeki gibi, şapel tarzı anlamına gelmektedir. Bas, tenor, alto ve sopran seslerinin bireşimiyle ırlanmaktadır. Bu katmanlardan biri ya da daha çoğu ezgisel gidişi seslendirirken diğer sesler uyum bilgisi kurallarına bağlı kalarak ezgiye ya da ezgilere eşlik ederler. Tartımsal gidişler değişkenlik gösterir. Bu tarz küğler ne yazık ki ülkemizde pek yaygınlaşamamıştır, bir iki grup dışında uygulama yapılmamıştır. A capella korolar karma seslerden (kadın ve erkek grupları) oluşmak zorunda değildir, bağdarın yazımına göre farklı kombinasyonlar ortaya çıkabilir. Bkz. A Cappella.

A Cappella:

(İt.) Şapel, dua odası. Kapel. Bkz. A Capella.

A Capriccio:

(İt.) Serbest yorum. İsteğe bağlı bir yorumla. Bkz. Capriccio.

A Corda:

(İt.) Tel, yay. Bkz. Corde. Corda. U.C. ya da u.c. veya U.c., Una corda.

A Dur (Alm.):

Büyük La, La Majör.

A Flat:

İngilizce'de la bemol.

A l'Octave:

Bir sekizli yukarıdan.

A libre aperto (ya da a livre ouvert):

Notaya bakarak.

A moll (Alm.):

Küçük la, la minör. küçük la tonu, la minör tonu.

A piacere:

(İt.) Bağımsız, çalanın ya da yorumlayanın isteğine göre. Gezinir gibi, serbestçe, sere serpe. Bkz. Piacere, A.

A punto (punta) d'arco:

Yayın ucunda, yayın ucu ile çalınacak. Bkz. Arco, Punto, Punto d'arco, Punta, Punta d'arco.

A quarter rest:

(İng.) Dörtlük sus. Bir vuruşluk bekleme süresi.

A Sharp (İng.):

Ladiyez.

A tempo:

(İt.)  İlk tempo, önceki tempo. İlk tempoya dön. Önceki tempo ile çalınacak. Bir evvelki tempoya dön. Farklı bir hızda çalmak gerektiği takdirde bu terimin yazılı olduğunu görürsek eserin orijinal hızına geri döneceğimizi anlarız. Ağırlaşma ya da hızlanma gibi terimlerin bize verdiği komutları uyguladıktan sonra "a tempo" teriminin yer aldığı bir kesite gelirsek parçanın en başında uyguladığımız hızı tekrar elde etmemiz gerektiğini anlarız.

A tre mano:

(İt.) Üç elle.

A tre voci:

(İt.) Üç sesli.

A vide:

Boş tel, açık tel, parmaklar tele basmadan yayla çalma.

Aalen-Antakya Kültür Derneği:

“Aalen–Antakya Kültür ve Sanat Kulübü Derneği” 2002 yılında Almanya’nın kardeş kenti Aalen ile Antakya’da karşılıklı olarak kurulmuştur. Derneğin amaçları, kardeş kent Aalen ile Antakya arasında kültür, eğitim, sosyal dayanışma, yardımlaşma, spor, sağlık ve sanat alanındaki ilişkilerin geliştirilmesi ve bu anlamdaki etkinliklerin desteklenip teşvik edilmesi, Aalen ile Antakya kardeş kentlerinin bireylerini birbirine yakınlaştırmak, birbirlerine kültürlerini tanıtmak, sevgiye dayalı ilişkiler geliştirmek için sergiler, konferanslar, sempozyumlar, festivaller, söyleşiler, kermesler, yarışmalar, dinletiler, geziler, kurslar ve sanatsal, kültürel, spor, sağlığa ve sosyal yardımlaşmaya yönelik etkinlikler düzenlenmesi olarak belirlenmiştir. 2003 yılına kadar derneğin başkanlığını avukat Servet Mullaoğlu sürdürmüş, 2003 yılında başkanlığını Mehmet Karasu devralmıştır. Kuruluşundan bu yana dernek birçok ulusal ve uluslararası toplantıya ev sahipliği yapmıştır. “Sevgi, Barış ve Hoşgörü Kenti Antakya”, “Uluslararası Antakya Kültür Sanat ve Edebiyat Günleri”, “Felsefe–Sanat Edebiyat İlişkileri Sempozyumu”, “Çukurova Sanat Günleri” bu tür etkinliklere örnektir. Dernek şu ana dek dokuz kitap yayınlamıştır. 2007 yılında yapılan “Genel Kurul”da derneğin adı “Aalen–Antakya Kültür Derneği” olarak değiştirilmiştir. Derneğin yüz civarında üyesi vardır. "Çukurova Müzik Dostları Derneği" ile yaptığı işbirliği sonucunda bu derneğin etkinliklerini Antakya'da da izlemek olanağı yaratılmış, hatta bu etkinlikleri komşu ülkelere de yaymak mümkün olabilmiştir.

Aaron, Pietro (c.1480–c.1550):

İtalyan bağdar ve kuramcı Pietro Aaron 1525 yılı civarı Venedik'teki “Yeruşalimli Aziz John” tarikatının yönetkeni ve küğ ustası oldu. 1536 yılında kutsal emirler aldığını söyleyerek Bergamo'ya göç etti. Venedik'te Willaert ile dost oldu ve O'nunla işbirliği yaptı. Josquin des Prez, Jacob Obrecht ve Heinrich Isaac tarafından tanındığı belirtilir. Önemli bir kuramcı olan Pietro Aaron’un en dikkate değer çalışması olan “Toscanello”da (1523) modlar, kontrapunt ve akort konuları ele alınır.

Abaco, Damiano Dall':

İtalyan gitar sanatçısı. Zamanının en önemli gitar çalıcılarından birisiydi. Bağdar, kemancı ve viyolonselci Evaristo Felice Dall’Abaco’nun babasıdır. Bkz.: Abaco, Evaristo Felice Dall'.

Abaco, Evaristo Felice Dall’:

İtalyan bağdar, kemancı ve çellist. 12 Temmuz 1675 tarihinde İtalya’nın Verona kentinde pek tanınmış gitar sanatçısı Damiano dall’Abaco’nun çocuğu olarak dünyaya geldi. Giuseppe Torelli’den keman ve çello çalmayı öğrendiği düşünülmektedir. Modena kentinde Tommaso Antonio Vitali ile birlikte keman çalıcısı olarak yaşadılar. Sanatçı 1704 yılında Maximilian II Emanuel’in Münih’teki sarayına oda küğü sanatçısı olarak girdi. Ancak yalnızca birkaç ay sonra “Bleinheim Savaşı”nda Maximilian’ın yenilgi alması nedeniyle saray mensupları ile birlikte Brüksel’e kaçtı. Sürgünde iken zamanının bir bölümünü Fransa’da geçirdi ve bu ülkenin küğ sanatından bazı etkiler sanatçının küğüne yansıdı. Maximilan’ın eski gücünü tekrar elde etmesi ve 1715 yılında Münih’e geri dönmesi sonucunda Evaristo Abaco, saray orkestrasına konzertmeister olarak atandı. 1740 yılına dek Fransız ve Felemenk saraylarında çalışmaya oda küğü bağdarı olarak devam etti. Aynı yıl emekli oldu. Dall’Abaco’nun küğü özellikle Vivaldi ve Corelli’nin küğlerinin çok büyük miktarda tesiri altında kaldı. Sanatçı Brüksel’de iken oğlu Joseph Abaco (1710-1805) dünyaya geldi. Sanatçı 12 Temmuz 1742 tarihinde Münih kentinde sonsuzluğa göç etti. Sanatçının basılı eserleri arasında aşağıdaki listede bulabileceğiniz yaratıları bulunmaktadır: Opus 1: Keman ve viyolonsel için eşlikli 12 Oda Sonatı, Opus 2: Kilise için dördüller, Opus 3: Kilise için 12 Üçül Sonat, Opus 4: Keman ve viyolonsel için 12 Oda Sonatı, Opus 5 & 6: Çoklu Öalgı Grupları için Konçertolar.

Abaco, Joseph Dall':

Tam ismi Giuseppe Marie Clément Ferdinand dall’Abaco’dur. İtalyan viyolonselci ve bağdar. 27 Mart 1710 tarihinde Brüksel’de dünyaya geldi ve burada vaftiz edildi. İlk küğ eğitimini babası Evaristo Felice dall’Abaco’dan aldı. Daha ondokuz yaşında iken Bonn’da bulunan Köln Prensi’nin hizmetine girdi ve sarayın oda orkestrasında çalmaya başladı. Aynı orkestraya 1738 yılında küğ yönetmeni olarak atandı. 1740 yılında İngiltere’ye bir dinleti dolaşısına gitti. 1753 yılında Verona’ya taşınma kararı aldı ve burada “Filarmonik Akademi”nin bir üyesi olarak görev yapmaya başladı. 1766 yılında Bavyera Prensi Maximilian tarafından kendisine baron unvanı verildi. Sanatçı yaklaşık olarak 40 çello sonatı, yalkın viyolonsel için 11 kapris ve diğer başka yaratılar bağdadı. Bağdalarının çoğunu, kendisi klasıl dönemde çok uzun bir yaşam sürmesine rağmen Barok tarzında yazmıştır. Giuseppe dall’Abaco, Verona yakınlarındaki Arbizzano di Valpolicella’daki konutunda 31 Ağustos 1805 tarihinde 95 yaşında iken sonsuzluğa göç etti.

Abaissement:

(Fr.) Sesin düşmesi, kalınlaşması. Alçalma, inme. Alçaltma, indirme.

Abaisser:

(Fr.) Eserin veya çalgının tonunu düşürmek, kalınlaşmak. Bir parçanın veya çalgının tonunu düşürmek, kalınlaştırmak. İndirmek. Alçaltmak.

Abandonne:

(İng. ve Fr.) Kelime karşılığı “terk etmek” olup, küğsel yaratılarda “düzümsel yapının terk edilmesi”, “özgür çalış” ya da “ritme bağlı kalmamak” anlamındadır. (Bkz.: Abbandonamente, Abbandonandosi, Abbandonavolmente, Abbandono, Abbendono)

Abanık:

Bkz. Abantı, Apojyatür, Appogiatur.

Abantı:

Bkz. Abanık, Apojyatür, Appogiatur. Basamak.

Abbado, Claudio:

İtalyan orkestra yönetkeni. 1933 yılında dünyaya geldi. 1971 yılında “Viyana Filarmoni Orkestrası”nın birinci yönetkenliğini üstlendi. Aynı yıl “Milano La Scala Operası”nın küğ direktörlüğü Abbado’ya verildi. 1979 yılında ise “Londra Sinfoni Orkestrası”nın baş yönetkenliği ünvanını aldı. Abbado 19’uncu ve 20’inci yüzyıl küğ dağarı alanında ön plana çıkmıştır.

Abbandonamente:

(İt.) Küğ yaratılarında düzümsel yapının özgürce seslendirilmesi ya da çalınmasıdır. Ölçü ve tartımın serbest icrası. (Bkz.: Abandonne, Abbandonandosi, Abbandonavolmente, Abbandono, Abbendono)

Abbandonandosi:

(İt.) Ölçüye önem vermeksizin. Zaman sıkılığından çıkarak. Tartımı düşünmeksizin... (Bkz.: Abandonne, Abbandonamente, Abbandonavolmente, Abbandono, Abbendono)

Abbandonavolmente:

(İt.) Ölçüye bağlı olmaksızın. Tartıma bağlı olmadan. Tartıma pek sıkı bir bağlılık göstermeden. Tartıma bağlı kalmadan ifade etmek. Tartımı düşünmeksizin... (Bkz.: Abandonne, Abbandonamente, Abbandonandosi, Abbandono, Abbendono)

Abbandonevolmente:

(İt.) Ölçü ve tartımın serbestçe yorumlanması. Çalıcının ölçü ve tartımda serbest icrası.

Abbandono:

(İt.) Ölçüyü terk ederek. Zaman sıkılığından çıkarak. Keskin bir zamanlamanın yerini daha özgür bir yoruma bırakması. Tartımın bağlayıcılığını bırakarak. (Bkz.: Abandonne, Abbandonamente, Abbandonandosi, Abbandonavolmente, Abbendono)

Abbassamento:

(İt.) İndirerek, inerek.

Abbassamento di mano:

(İt.) Piyano ve org gibi elçinli çalgılarda bir elin diğer elin altından geçirilmesi, bir elin öteki el altından çaprazlanması. Klavyeli çalgılarda bir elin diğer elin altından çaprazlanması yoluyla hareket ettirilmesi.

Abbassamento di voce:

(İt.) Şarkıda sesi indirmek.

Abbassando:

(İt.) İndirerek, alçaltarak. Azaltarak.

Abbelimini:

(İt.) Süsleme notaları.

Abbendono:

(İt.) Düzümsel serbestlik içinde çalarak. Ritm serbestliği içinde çalarak. Ölçüyü terk ederek. (Bkz.:Abandonne,  Abbandonamente, Abbandonandosi, Abbandonavolmente, Abbandono)

Abbey Tiyatrosu:

“Abbey Tiyatrosu” İrlanda’nın başkenti Dublin’de bulunan bir repertuvar tiyatrosu topluluğudur. Bu topluluğun içinde çalıştığı oditoryum da aynı ismi taşımaktadır. Tiyatro başlangıçta yerel konular hakkında yerel oyunlar sunmak için kurulmuştur. Daha sonra dağarını aralarında William Shakespeare’in oyunlarının da bulunduğu klasıl drama eserlerine ve hatta Avrupa kıtasının sanatçılarının çağdaş yaratılarına dek genişletmiştir. “Abbey Tiyatrosu”, İrlanda kültürünün 19. yüzyılda başlayan yeniden canlanmasının bir ürünüdür. İrlanda kültürel yaşamında görülen bu diriliş, büyük ölçüde, İrlandalı yazarları İngiliz ve Avrupa kaynaklarından çok, doğrudan İrlanda halkının yaşamından ve geleneklerinden ilham almaya çağıran İrlandalı şair ve oyun yazarı William Butler Yeats tarafından başlatıldı. 1899 yılında Yeats “İrlanda Edebiyat Tiyatrosu”nun (Irish Literary Theatre) kurulması yolunda adımlar attı. Bu topluluk 1902 yılında “İrlanda Ulusal Tiyatro Topluluğu” (Irish National Theatre Society) olarak tekrar organize edildi. “İrlanda Ulusal Tiyatro Topluluğu” (Irish National Theatre Society) İngiliz tiyatro yöneticisi Annie Elizabeth Fredericka Horniman (1860-1937) tarafından sağlanan maddi yardımlarla, 1904 yılında, daha sonra “Abbey Tiyatrosu” (Abbey Theatre) olarak anılacak olan repertuvar tiyatrosu topluluğunun temellerini attı ki bu topluluk 1924 yılından bu yana her yıl devlet tarafından yıllık olarak ödenen bir maddi destek almaya başlamıştır. Bu yeni grup İrlanda tiyatro yaşamını gerçekçi ve şiirsel ögelerle tanıştırdı ve kısa sürede çok sayıda izleyici kitlesi elde etti. Yeats, John Millington Synge, Lady Isabella Augusta Gregory, George William Russell, Padraic Colum, St. John Greer Ervine ve Sean O’Casey gibi önde gelen İrlandalı oyun yazarlarının yaratıları çeşitli zamanlarda onlarca kez bu sahnede yer aldı. Abbey tiyatrosunun izleyicilerinin pek beğendikleri oyunlar arasında Isabella Augusta Gregory ve William Butler Yeats tarafından yazılan “Cathleen ni Houlihan” (1902), “Riders to the Sea” (1904) ve Synge tarafından yazılan “Playboy of the Western World” (1907) ile “Juno and the Paycock” (1924) ve O’Casey’nin verimi olan “The Plough and the Stars” (1926) sayılabilir. Yeats’in 1939 yılında sonsuzluğa göç etmesinin ardından oyun kalitesinin geçen zamanla birlikte azaldığını söylemek olanaklıdır. 1951 yılında yaşanan yangın faciası ile “Abbey Oditoryumu” ciddi şekilde hasar aldı. Yangın sonrası topluluk “Kraliyet Tiyatrosu”na (Queen’s Theatre) göç etmek zorunda kaldı. 16 Temmuz 1966 tarihinde yangın sonucu tahrip olmuş eski binanın bulunduğu yerde 628 koltuklu tümüyle yeni bir tiyatro tekrar aynı isimle açıldı. Günümüzde “Abbey Tiyatrosu”nun fuayesinin altında, deneysel yapımlar ve “Abbey School of Acting”de kayıtlı olan öğrencilerin performansları için kullanılan ve “Peacock Theatre” ismini taşıyan bir yeni oluşum vardır.

Abbott, George:

Tiyatro yapımcısı, yazarı, direktörü ve oyuncusu. 25 Haziran 1887 tarihinde New York yakınlarındaki Forestville’de dünyaya geldi ve 31 Ocak 1995 tarihinde Florida Miami Beach’de sonsuzluğa göç etti. “Tony En İyi Müzikal Ödülü”nü kazanmıştır. Sanatçı “Rochester Üniversitesi” ve “Harvard Üniversitesi”nde eğitim görmüştür. 1913’de aktör olmaya karar vermiş ve 1927 ile 1930 yılları arasında film yönetmenliği yapmıştır. George Abbott daha sonra tiyatro yönetmenliğine yönelmiştir. Abbott’un yönettiği komediler arasında “Boy Meets Girl” (1935) ve “Kiss and Tell” (1943) bulunmaktadır. Sanatçı çok sayıda müzikal de yönetmiştir: “Pal Joey” (1940), “On the Town” (1944), “Call Me Madam” (1950), “Wonderful Town” (1953) ve “A Funny Thing Happened on the Way to the Forum” (1962). Kendisinin yazarak yönettiği müzikaller ise şunlardır: “The Boys from Syracuse” (1938-Shakespeare’in “Comedy of Errors” isimli oyununun uyarlaması), “Where’s Charley?” (1948) ve “New Girl in Town” (1957). George Abbott bazı komedilerin ve müzikallerin de ortak yazarı olarak karşımıza çıkar. Bunlardan başta gelenleri şunlardır: Komedi “Three Men on a Horse” (1934). Müzikaller: “The Pajama Game” (1954), “Damn Yankees” (1955) ve “Fiorello!” (1959-Pulitzer Ödülü, 1960).

Abe, Keiko (1937–....):

Keiko Abe Tokyo’da çoğunluğunu doktorlar ve işadamlarının oluşturduğu bir ailede dünyaya geldi. Çocukluk çağlarında piyano, vurmalı çalgılar ve bağdama çalıştı; özellikle de oniki yaşından itibaren marimba öğrendi. Para kazanmak amacıyla oluşturduğu kendi üçülü ile hafif klasıl parçalar seslendirdi, ancak 1962 yılından başlayarak çağdaş klasıl küğ dünyasına eğilmeye başladı. Sonraki yıllarda bir orkestra üyesi olarak vurma çalgılar grubunda çeşitli görevler aldı, marimba’da kendisi için bağdanan yaratılardan oluşan onüç albüm çıkardı, dahası Japon televizyonlarında gösterilerini yayınladı. Yalnızca fikirleri ile değil, fakat aynı zamanda marimba üreticileri için bir tasarım danışmanı olarak oynadığı rolü ile de marimba’nın bir çalgı olarak gelişimine büyük katkılarda bulundu. Abe 1980’li yılların başında genliği artırılmış ve rezonansı geliştirilmiş günümüz marimba’sı için eserler yazmaya başladı. İlk yaratılarının başlıkları “Japon Çocukları’nın Şarkıları Üzerine Başkamalar” ve “Bambu’da Rüzgar”dır. Çağımızın virtüoz marimba çalıcıları arasında seçkin bir yeri bulunan sanatçı başka bağdarların yaratılarının yanısıra kendi eserlerini de dünyanın her yerinde seslendirmiştir.

Aber, Johann (1765–1783):

 Johann Aber, Milano’da yaşamış Alman kökenli bir İtalyan bağdar ve flütçüydü. Arşidük Leopold’un onuruna verilen bir dinletide Sammartini’nin orkestrasında flüt çalmıştı. 1779 yılında “La Scala Orkestrası”nda flütçü olarak görev yaptı, “Longone Collegio”da flüt öğretmeni oldu. Tümü el yazması olan küğleri üç flüt konçertosu ve önemli miktarda oda küğü yaratısını içerir; bunlar arasında daima flütün yer aldığı çeşitli çalgı bileşenleri için yazılmış ikiller, üçüller, dördüller ve sonatlar yer almaktadır. Bu yaratılar iyi bir işçilik göstermekle beraber bilinerek basit bir stilde yazılmışlardır.

Abertura:

(İsp.) Bkz. Açımlık, uvertür, ouverture.

Abingdon, Henry:

Bkz.: Abington, Henry. Abyngdon, Henry.

Abington, Henry:

Bkz.: Abingdon, Henry. Abyngdon, Henry.

Abrahamsen, Hans (1952–....):

 Abrahamsen, Per Negard ve Pelle Gudmundsen Holmgreen’in öğrencisidir. Sanatçının stilistik başlangıç noktası Danimarka küğünde “Yeni Sadecilik” akımı olarak nitelendirilen ve 60’lı yılların ortalarında ortaya çıkarak yayılan özel bir eğilimi yansıtır. Sadelik ve yöntem Abrahamsen’in çalışmalarındaki anahtar kavramlardır. Orkestral yaratısı “Nacht und Trompeten” ilk kez “Berlin Filarmoni Orkestrası” tarafından 1982 yılında seslendirilmiştir. Sanatçı kuşağının öndegelen isimlerindendir.

Absil, Jean Nicholas Joseph:

Belçikalı bağdar. 23 Ekim 1893 tarihinde Fransa Bonsecours’da dünyaya geldi ve 2 Şubat 1974 tarihinde Brüksel’de sonsuzluğa göç etti. “Brüksel Kraliyet Konservatuvarı”nda eğitim gördü. Kurucusu olduğu “Etterbeek Küğ Akademisi”nin 1922 ile 1964 yılları arasında yöneticiliğini de yaptı. 1930 ile 1959 yılları arasında “Brüksel Kraliyet Konservatuvarı”nda öğretmen olarak görev aldı. Yaratıları arasında dört sinfoni, oda küğleri ve 1951 yılında bağdadığı “Les Voix de la Mer” isimli bir opera bulunmaktadır.

Absolute Musik:

Mutlak küğ. Saf küğ, salt küğ, betimlemeli olmayan küğ, tasviri olmayan müzik (musique pure)...

Abstossen:

(Alm.) Kesik kesik çalma ya da yorumlama biçimi.

Abu Hasan:

Carl Maria von Weber’in tek perdelik komik operasıdır. Kaçak borçlular üzerine bir Arap öyküsünden yola çıkılarak cönkü Franz Karl Heimer tarafından yazılmıştır. İlk sergilenişi 1811 yılında Münih’te gerçekleştirilmiştir.

Abyngdon, Henry:

Bkz.: Abingdon, Henry. Abington, Henry. Tahminen 1418 yılı dolaylarında dünyaya geldi. İngiliz din adamı ve küğ sanatçısı. Küğ sanatı alanında ilk üniversite diploması alan sanatçı olduğu sanılmaktadır. Soy ismini Cambridgeshire’a bağlı Abington köyünden aldığı düşünülmektedir. 1444 yılında “Eton Koleji”nden bir din adamı olarak mezun oldu ve “Gloucester Dükü” olan Humphrey tarafından ömür boyu maaşa bağlandı. Sanatçı 1445 yılından 1447 yılına dek aynı ismin ev kapelinde küğ adamı olarak görev aldı. Daha sonra 24 Kasım 1447 tarihinde “Wells Katedrali”nde John Bernard’ın yerine geçti ve bu konumunu ölümüne dek korudu. 1458 tarihinden itibaren Henry Abyngdon aynı katedralin rahibi oldu. 22 Şubat 1463 tarihinde “Cambridge”den küğ alanında diploma aldı. Bu diploma dünya küğ tarihinde kaydedilen ilk üniversite düzeyi derece oldu. Sanatçı Wells’deki görevine ek olarak Londra’da “Kraliyet Kapeli”nin “Çocuk Korosu”nunyönetkeni oldu. Abyngdon bu görevine 1465 yılının Mayıs ayında atandı ve alacağı ücret Parlamento tarafından belirlendi. 1 Eylül 1497 tarihinde sonsuzluğa göç etti. Eserlerinden hiçbirinin günümüze ulaşmadığı bilinmesine rağmen, hem ırlağan hem de org çalar olarak son derece seçkin olduğu söylenir. Abyngdon üzerine Sir Thomas More tarafından yazılmış iki Latince kitabe korunmuştur. Bunlarda kendisi “nobilis - asil kişi” olarak belirtilmektedir.

Acar, Bilge Sönmezler:

1970 yılında küğcü bir ailenin çocuğu olarak İstanbul’da dünyaya gelen Bilge Acar Sönmezler, ilk küğ derslerini babası “İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası” flüt grup şefi olan Nazım Acar’dan aldı. Daha sonra çalışmalarını Prof. Nuri İyicil ile sürdürürken “Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı”na girdi. Prof. Nuri İyicil’in keman sınıfından pekiyi derece ile mezun olan sanatçı çalışmalarını “İstanbul Devlet Opera ve Balesi”nde birinci keman üyesi olarak sürdürmektedir.

Acar, Genco:

1968 yılında İstanbul'da doğdu. İlk küğ derslerini "İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası Flüt Grup Şefi" olan babası Nazım Acar'dan aldı. Daha sonra "Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Keman Bölümü"nde Gülden Turalı ve Nuri İyicil ile çalışmalarını devam ettirdi. "Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası"nın açtığı sınavlarda başarılı oldu. Genco Acar burada başladığı keman sanatçılığı görevini ikinci keman grubunun bir üyesi olarak sürdürmektedir.

Acar, Güler:

“İstanbul Belediye Konservatuvarı”nın obuva sınıfından 1961 yılında mezun oldu. Obuvacı Rafet Yalbaz ve Celal Akatlar ile çalıştı. 1962 yılında Cemal Reşid Rey yönetimindeki “İstanbul Belediyesi Şehir Orkestrası”nda çalıştı. 1969 yılında “İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası” obuva ve ağırlıklı olarak korangle sanatçısı olarak görev yaptı. Korangle edebiyatının en önemli yalkılarını seslendirdi. Türkiye’nin ilk kadın obuva ve korangle sanatçısıdır.

Acar, Nazım:

8 yaşında “İstanbul Halkevi”nde annesinin teşviki ile keman dersleriyle başlayan küğ yaşamı, ilkokuldan sonra “İstanbul Belediye Konservatuvarı” yatılı kısmı sınavlarına girmesi ile devam etti. Bu okulda önce aynı zamanda bağdar olan öğretmeni Ekrem Zeki Ün’den viyola ve piyano dersleri alan Nazım Acar, 3. sınıftan itibaren flüt de öğrenmeye başladı. Flütte gösterdiği üstün başarıyla dikkati üzerine çekti. Sinema oyuncusu ve aynı zamanda değerli bir flütist olan Muzaffer Tema’nın öğrencisi olarak mezun oldu. Daha öğrencilik yıllarında “İstanbul Şehir Orkestrası” kurucusu, yönetkeni ve bir bağdar olan Cemal Reşid Rey’in dikkatini çekti ve bu orkestranın hemen hemen tüm dinletilerinde birinci flütçü olarak görev yaptı. Bu arada “Mimar Sinan Üniversitesi”nin dışarıdan bitirme sınavlarına girdi ve başarı ile mezun oldu. Bu okulda 28 yıl çalıştı ve birçok öğrenci yetiştirdi. Uzun yıllar “İstanbul Radyosu”nda programlar yaptı, orkestra ile yalkın dinletiler verdi, “İstanbul Oda Orkestrası” ile yirmi yılı aşan yalkın dinletiye katıldı. “İstanbul Devlet Operası” ve “İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası”nın flüt grup şefi olarak uzun yıllar çalıştı. Ayrıca Nazım Acar’a ithaf edilen ve “İstanbul Radyosu”nun programlarında sıkça yer verdiği, öğretmeni Ekrem Zeki Ün’ün orkestra eşliğinde bir flüt konçertosu, bir rapsodi ve bir piyano eşlikli flüt sonatı ve yine önemli bağdarlarımızdan Kemal Sünder’in piyano eşlikli sonatı bulunmaktadır.

Accarezzevole:

Okşar gibi.

Accel.:

Accelerando'nun kısa yazılışı. (Bkz.: Accelerando)

Accelerando:

(İt.) Gittikçe hızlanarak, hızlanan. Çabuklaştırarak. Acele ederek, hızlandırarak.

Accelerato:

(İt.) Hızlandırarak, yürüyerek, çabuklaştırarak.

Accent:

(Fr.) Aksan, vurgu, şiddet. Bkz. Aksan. Simgesi ilgili notanın başı üzerine yerleştirilen şu işarettir:

>

Bu simgenin yerleştirildiği notayı özellikle vurgulayarak çalınız.

Accentare:

Vurgu yaparak.

Accolade:

(Fr.) İki satırı birleştiren “kaş” şeklindeki kıvrım işareti. İki dizeği birleştiren çizgi.

Accompagnamento:

(İt.) Refakat, eşlik.

Accompagnateur:

(Fr.) Bkz. Eşlikçi, Begleiter.

Accompagnato:

Refakat edilen, eşlik edilen.

Accompagnatore:

Accompagner:

Refakat etmek, eşlik etmek.

Accord (1):

(Fr.) Çalgıyı uyumlu hale getirmek, düzene sokmak. Anlaşma, uzlaşma, bağdaşma. Birlik, uyum, akort, düzen.

Accord (2):

(Fr.) Akor; üç ya da daha fazla sesin aynı anda duyulması, duyurulması; en az üç sesin bir arada işitilmesi. (Bkz.) Uygu.

Accordando:

Uyumlu, uyumlu olma hali, uyum.

Accordare:

(İt.). (Bkz.) Uygu. Uyumlu hale getirmek, akord etmek, çalgıyı düzene getirmek.

Accordeon:

(Fr.) Akordiyon. Bkz. Akordiyon, akordion, accordeon.

Accorder:

(Fr.) Düzene sokmak, akord, akort etmek. Uzlaştırmak, anlaşmak, anlaştırmak. Bkz.: Düzemek.

Accordion:

(Fr.) Akordiyon, akordion. Körükle çalışan elçinli çalgı. Körüklü, klavyeli bir enstrüman.

Accordo:

Uyum.

Accrescendo:

Sesi giderek şiddetlendirmek, kısaltılmışı crescendo ya da cresc (Bkz.: Crescendo).

Acem:

(Ar.) Klasıl Türk küğünde, sol açkılı dizeğin beşinci çizgisine yazılan "fa" sesi. Bu çizgide yer alan perde. "Acemaşiran" (acem aşiran) makamının güçlü perdesidir. Bkz. Acem aşiran.

Acem Makamı:

(Ar., F.) Yabancı (ya da İranlı) anlamına gelir. Klasıl Türk küğünde “Dügah” perdesinde (so açkılı dizeğe göre “la” sesi) karar veren, “Bayati” ve “Acemaşiran” makamlarının birleşiminden oluşan bir bileşik makamdır. Bir başka deyişle geleneksel Türk küğündeki mürekkep makamlardan birisidir. Musıkimizin en eski ve en sık kullanılan makamlarındandır. Alaeddin Yavaşça ve Nuri Halil Poyraz gibi isimler saz eserlerinde bu makamı kullanmayı tercih etmişlerdir. İnici seyirli (inici gidişli) olan bu makam, donanımında aynen “Bayati” makamı gibi “Segah” perdesinde (si koma bemolü) değiştirgeç alır. Güçlüsü “Bayati” makamında olduğu gibi “Neva” perdesidir. (so açkılı dizeğe göre “re” sesi). Dimitri Kantemir(oğlu)’na göre “Acem makamı garib ve acaib bir makamdır. Acem perdesi, Hüseyni ve Evc perdelerinin arasındaki yarım perdedir. Bu makam, “Dügah” (la sesi) perdesinden başlanarak seslendirilir. Acem makamı, tam perde hareketleriyle “Hüseyni”ye çıkar, oradan da kendi perdesine geçer. Kendi perdesine ulaştığında evc perdesini atlayarak, “Gerdaniye” perdesine gider. Aynı yoldan geri döner ve dügaha gelince karar verir. “Dügah”tan aşağıya inmesi durumunda “Yegah”a dek inebilir. Bu durumda tekrar tam perde hareketleri ile yukarı çıkmaya başlar ve yine “Dügah” perdesine gelip karar kılar.” Kısacası bu makamın üç karar noktası bulunmaktadır. “Dügah” (asıl karar), “Acem” (asma karar) ve “Acemaşiran” perdeleri... “Acemaşiran” perdesinde karar kılarsa “Acemaşiran” makamı icra edilmiş olunur. Çünkü, “Acemaşiran” makamı, ince seslerde dolaşan bir “Acem” makamı olarak düşünülmelidir, bu makam ince seslerde tamamıyla “Acem” makamının perdelerini kullanır. “Acem” makamından ayrıldığı tek nokta, “Acem” makamından gelip “Acemaşiran” perdesinde karar kılmasıdır. Saadettin Arel’e göre ise “Acem” makamı şöyle formüle edilebilir: “Çargah makamı dizisinden ilk beş ses + Bayati Makamı.” Arel’e göre bu formül uygulanırken inici seyreder ve donanımına si koma bemolü alır. Bkz. Çargah Makamı, Bayati Makamı. Aşağıda ilgili perdelerin dizekteki yerlerini göreceksiniz:

Acim, Server:

22 Nisan 1961 yılında İstanbul’da doğan bağdar ortaokuldan mezun olduktan bir yıl sonra 1978’de “Mimar SinanÜniversitesi Devlet Konservatuvarı Kontrabas Bölümü”ne girdi. 1980 yılında da aynı okulun "Bağdama Bölümü"ne geçerek Prof. İlhan Usmanbaş’ın öğrencisi oldu. Konservatuvar bağdama eğitimi sürecinde Cemal Reşid Rey’den partitur okuma, Ahmed Adnan Saygun’dan modal küğ, Prof. Dr. Bülent Tarcan’dan ise “Bartok Dördülleri” üzerine dersler aldı. 1990 yılında “Bağdama Bölümü”nün lisans devresinden mezun olduktan sonra aynı yıl yüksek lisans’a kabul edildi ve Prof. Cengiz Tanç’ın öğrencisi oldu. 1993 yılının Nisan ayında yüksek lisans devresinden mezun oldu. 1998 yılının Nisan ayında “Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bağdama Anasanat Dalı – Sanatta Yeterlik Programı”ndan mezun oldu. Konservatuvardaki öğrencilik yıllarında arkadaşı tiyatro oyuncusu Murat Karasu’nun kendisini keşfetmesiyle birlikte 1982’den başlayarak tiyatro küğü üzerinde üretim yönünde çalışmalar yapan bağdar bugüne değin pek çok tiyatro oyunu için küğler yazmıştır. 1992–1993 mevsiminde “İstanbul Devlet Tiyatrosu”nun sergilemiş olduğu “Macbeth Oyunu”na yazdığı küğ ile “Avni Dilligil Tiyatro Ödülleri” kapsamında  “Yılın En İyi Tiyatro Küğü” ödülünü aldı. 1995 yılında “Levent Kırca–Oya Başar Tiyatrosu”nun sahnelediği Aziz Nesin’in “Toros Canavarı” oyununun küğlerini, 1998 yılının Haziran ayında ise aynı tiyatro grubunun “Uç Baba Hasan” oyunun küğlerini bağdamış ve temsillerde orkestrayı yönetmiştir. 1999 yılında “Levent Kırca–Oya Başar Tiyatrosu”nun sahnelediği “Güzel ve Çirkin”, 2000 yılında “Al Birini Vur Ötekine”, 2000 yılında “Sefiller” oyununun küğlerini bağdamış ve temsillerde orkestrayı yönetmiştir. “Levent Kırca–Oya Başar Topluluğu” ile yolları 2001 Temmuz ayında ayrılmıştır. 1996 yılında “İzmir Kültür, Sanat ve Eğitim Vakfı”nca düzenlenen “Dr.  Nejat Eczacıbaşı I. Ulusal Beste Yarışması”nda “Senfoni (1990)” adlı yaratısıyla üçüncülük ödülünü kazandı. Bu yaratı Erol Erdinç yönetimindeki “Cumhurbaşkanlığı Sinfoni Orkestrası” tarafından 15 ve 16 Aralık 1996 tarihlerinde Ankara’da seslendirilmiştir. 2002 yılında “Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı”nın "Gençlik Şarkıları Yarışması"nda “Gençliğin Sesi” adlı yaratısıyla “Başarı Ödülü” kazandı. Cumhuriyetin 75. Yılı sebebiyle yazdığı, Atatürk ve Türk Beşlerine adadığı “Cumhuriyet Açımlığı” 10 ve 11 Ekim 1998 tarihlerinde “IV. Uluslararası Eskişehir Festivali”nin “Açılış Dinletisi”nde, Howard Griffiths yönetimindeki “Zürih Oda Orkestrası” tarafından seslendirilmiştir. Bağdar 1990–1998 yılları arasında gerçekleştirdiği "Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı"ndaki eğitmenlik görevlerinden sonra 1998–2002 yılları arasında “Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Müzik ve Sahne Sanatları Bölümü”nde, 2002–2004 arasında “İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Öğretmenliği Programı”nda, 2004–2007 arasında “Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bölümü”nde dersler vermiştir. 6 Şubat 2007 tarihinde doçent ünvanını alan sanatçı şu anda “Malatya İnönü Üniversitesi  Devlet Konservatuvarı”nda görev yapmaktadır. Bağdar aynı zamanda "Linux İşletim Sistemi" kullanımı geçmişine sahip olup “Tübitak–Uekae”nin geliştirdiği “Pardus Linux” projesine destek vermekte ve ayrıca yazılım çevirileri, "Pardus Linux"ta kullanılan programlar ile ilgili tanıtım yazıları, yeni paket önerileri gibi katkılar sağlamakta olup, bilgisayarında "Pardus Linux İşletim Sistemi"ni kullanmaktadır. Bağdarın “Pardus Linux” ile bağlantılı web sayfaları aşağıdadır: “Pardus ve Küğ” ile ilgili web sayfası: http://www.serveracim.net/serendipity/index.php / “LilyPond Kılavuzu” (bu sayfa sürekli yenilenmekte ve geliştirilmektedir) http://www.serveracim.net/lp-dersler/doku.php / “Özgürlük İçin”http://www.ozgurlukicin.com / Web ortamındaki paket tanıtım yazıları: “LilyPond Paket Tanıtımı”http://www.ozgurlukicin.com/paket/lilypond / “Pardus CD'si Yazmak” başlıklı yazısı: http://www.ozgurlukicin.com/ia/pardus-cdsi-yazmak/ “Şarkılarınızı Kaydedin” yazısına sağladığı katkı: http://www.ozgurlukicin.com/nasil/sarkilarinizi-kaydedin/

Acoustic:

(İng.) Ses fiziği. Ses bilimi. Ses bilimine ait. Bkz. Akustik, acoustique, acustica.

Acoustique:

Akustik, ses fiziği bilimi. Ses bilimi. Ses fiziği.  Bkz. Akustik, acoustic, acustica.

Act (Acte):

Opera ve tiyatroda perde.

Acustica:

Akustik, ses fiziği bilimi. Ses bilimi. Ses fiziği.  Bkz. Akustik, acoustic, acoustique.

Acuta:

En ince ses.

Açanal, Mete:

1971 Antakya doğumlu olan Mete Açanal ilk, orta ve lise öğrenimini Antakya’da tamamladı. 1989 yılında “Gaziantep Üniversitesi Türk Musikisi Devlet  Konservarvatuvarı”nda küğ öğrenimine başladı. Bir yıl okuduktan sonra ailevi nedenlerden dolayı ayrılmak zorunda kaldı. Vatani görevini tamamamladıktan sonra 1996 yılında “Niğde Üniversitesi Müzik Öğretmenliği Bölümü”nü kazandı. 2000 yılında mezun olduktan sonra Osmaniye ilinde “75. Yıl İlköğretim Okulu”nda daha sonra da “Osmaniye Anadolu Lisesi”nde görev yaptı. 2003 yılında “Adana Borsa Lisesi”nde göreve başladı. 2007 yılında okul öncesi eğitimde ritm duygusunu geliştirme ve Orf çalgıları hakkında yapılan çalışmaları incelemek üzere “Bakü İnce Sanatlar Üniversitesi”nde bulundu. Halen “Adana Borsa Lisesi”nde görev yapmakta olan Açanal evli ve bir çocuk babasıdır.

Açımlık:

Opera, operet ve bale gibi herhangi bir sahne yaratısında ilk başta çalınan orkestra parçası. Perde açılmadan seslendirilen bu tür parçalar sinfonik orkestraların dinletilerinde de seslendirilirler ve genellikle dinletide en başta yer alırlar. Sahne üstü eserlerde henüz perde kapalı iken seslendirilen bu parçaların bir diğer bilindik ismi "uvertür"dür. Bkz. Alm. Ouvertüre, Fr. Ouverture, İng. Overture. Açımlıklar konularını yaratıdan alabilecekleri gibi eserden tamamen bağımsız bir şekilde de yazılabilirler. Perde açılmadan ya da bir dinletinin başında çalınmak üzere yazılmış orkestra parçalarına "açımlık" (uvertür) denilir.

Açkı:

Anahtar. Notaların dizek üzerinde isimlerini nasıl aldıklarını gösteren sembollere açkı (anahtar) denilir. Bir başka ifade ile notaların küğsel merdivendeki yükseklik derecelerini göstermek ve buna göre okunmalarını sağlamak için dizeğin başına konulan simgelere "açkı" denir. Açkılar dizeğin sol baş tarafına yerleştirilirler ve nota isimleri ile birlikte bunların yükseklik olarak konumlanmalarını belirlerler. Belli başlıları so, do ve fa olmak üzere üç açkı kullanılmaktadır. Ancak bir çizginin hangi sese verildiğini “Dizekte Seslerin Adlandırılması” isimli başlıkta göreceksiniz. (Bkz.: Müziklopedi - Küğ Ansiklopedisi / D Harfi - Di) Burada yer alan örneklerde ok işaretinin yanına sesin ismi yazılarak hangi çizginin hangi sese verildiği gösterilmiştir. Bu şekildeki bir anlatım yerine bazı işaretler kullanarak daha iyi bir şekilde ve daha kısa yoldan amacımızı ifade edebiliriz. Bu işaretlere “açkı” (anahtar) denilir. Aynı çizgiye yedi sesin ismini de vermemizin olanaklı olduğu açıktır. O halde bunların her birini belirtmek için yedi açkıya gereksinmemiz var demektir. Fakat, elbette karmaşaya yol açmamak için kullanılan açkı sayısı üç olarak sınırlandırılmıştır. Her açkı, dizeğin çizgilerinden birisinin üzerine konulur ve konulduğu çizgiye kendi ismini verir. Açkılar boşluklarda yer almazlar. Aşağıdaki örnekte üç türden dokuz açkı yer almaktadır.

Ad libitum:

İsteğe bağlı. Yorumlayıcının isteğine göre. Kişi arzusuna göre. Serbest.

Ada, Selman:

Bağdar, orkestra yönetkeni, piyanist ve pedagog olan Selman Ada 24 Şubat 1953 tarihinde Ceyhan'da dünyaya geldi. 1965 yılında devlet tarafından 6660 sayılı “Harika Çocuk” yasası kapsamına alınarak ailesiyle birlikte “Paris Ulusal Yüksek Konservatuvarı”na gönderildi. Burada Pierre Sancan, Elsa Barraine, Christian Manen, Roger Boutry, Pierre Pasquier gibi dünyaca ünlü ustalarla çalışarak başta piyano yüksek bölümü olmak üzere bütün dallarda birinciler birincisi olarak 1971’de mezun oldu. 1973 yılında henüz 20 yaşındayken “İstanbul Devlet Opera ve Balesi”ne Genel Küğ Direktörü Robert Wagner'in asistanı olarak girdi. Bu kurumun orkestrasını yönetmeye başladığında “dünyanın en genç opera orkestra yönetkeni” olarak tarihe geçmişti. 1975’te provasız olarak Mozart’ın “Don Giovanni Operası”nı yönetti. Aydın Gün tarafından bu kuruma orkestra yönetkeni olarak atandı. Fransa’nın küğ eğitimi tarihine ise önce 1965’te 12 yaşındayken yazdığı “Solfej Metodu” ile, daha sonra 1980’de “Ecole Normale Supérieure de Musique”te “Opera Korrepetitörlüğü ve Orkestra Yönetimi” bölümünü kurarak geçmiştir. İlk yaratıları “İstanbul Radyosu”nda 1960 yılında yayınlanmaya başladığında 7 yaşında idi. Eserleri “Strube Verlag München-Berlin” ve “Edition Zurfluh-Paris” yayınevleri  tarafından basılmaktadır. Ada “Harika Çocuklar Yasası” kapsamına alınan tek bağdar ve orkestra yönetkenidir. 1979-1980 mevsiminde “Ankara Devlet Opera ve Balesi”nde genel küğ sorumluluğunu üstlendi. 1980’de Paris’e dönerek “Ecole Normale Supérieure de Musique”te opera korrepetitörlüğü ve orkestra yönetimi bölümünü kurarak “profesör” ünvanıyla atandı. Ada, bağdarlıkta yeni bir ekoldür. Kullandığı küğ malzemesi coğrafi olarak Kamçatka’dan Viyana’ya kadar uzanır. Zaman açısından da Mezopotamya ve Anadolu uygarlıklarının binlerce yıllık tarihi hazinesine sahip çıkar. Yereli bilgece işler, evrensele bir sihirbaz ustalığıyla taşır. Selman Ada Türkiye’nin aydınlık yüzüdür. Yönettiği yaratılardan bazıları: “Cosi fan Tutte”, “Don Giovanni”, “Saraydan Kız Kaçırma”, “Sihirli Flüt”, “Macbeth”, “Werther”, “La Traviata”, “Carmen”, “Sevil Berberi”, “II. Mehmet”, “Petrouchka”, “La Voix Humaine”, “Rita”, “Susanna’nın Sırrı”, “La Cambiale di Matrimonio”, “Evita”, “Cavalleria Rusticana”, “Carmina Burana”, “Fidelio”, “Der Betrogene Kadi”, “I Pagliacci”, “Il Tabaro”, “Gianni Scicchi”, “Ma Mère l’Oye”, “Ferhad ile Şirin”, “Giselle”, “Coppelia”, “Faust”, “Rigoletto”, “Don Carlos”, “Luisa Miller”, “Manon”, “Turandot” olmak üzere binden fazla opera temsili, dinleti ve resital verdi. Yaratıları 1968’den bu yana Avrupa, Amerika, Asya, Afrika ve Avustralya’da seslendirilen bağdarın operaları ise “Ali Baba ve 40 Haramiler” (dünya prömiyeri 1991-Ankara Devlet Opera ve Balesi) başta olmak üzere 1991’den beri Türk opera sahnelerinde sürekli afiştedir. “Mavi Nokta” poetik operası (dünya üzerinde ilk temsili 1996-İzmir Devlet Opera ve Balesi, metin: Tarık Günersel) 2000 yılında kendi yönetiminde Wiesbaden’de ve Münih’teki “Herkülesalle”de “İstanbul Devlet Opera ve Balesi” tarafından “Türkiye’den dünyaya binyılın armağanı” olarak seslendirildi. “Mavi Nokta”, “Ankara Devlet Opera ve Balesi” tarafından 2004-2005 mevsiminde sahne uyarlaması olarak ilk kez kırın düzenci Mehmet Balkan tarafından sahnelendi. Sanatçı 2002’de “Mersin Devlet Opera ve Balesi”nde genel küğ sorumlusu olarak çalıştı. “Aşk-ı Memnu Operası”nın dünya üzerindeki ilk temsili (cönk: H. Ziya Uşaklıgil’den hareketle Tarık Günersel) 23 Ocak 2003’te “Mersin Devlet Opera ve Balesi”nde bağdarın yönetiminde rejisör Çetin İpekkaya tarafından gerçekleştirildi (İstanbul’daki ilk temsili ise “Cemal Reşit Rey Operası” tarafından bağdarın yönetiminde 6 Nisan 2003’te sahnelendi). Eser Murat Göksu’nun rejisiyle 2006’da “Ankara Devlet Opera ve Balesi”nde sahnelendi. Küçük orkestra ve mezzosopran için yazdığı “Ballade”ın dünyadaki ilk çalınışı Aralık 2004’te mezzosopran Aylin Ateş ve orkestra yönetkeni Rengim Gökmen tarafından Tel Aviv’de, “I. Senfoni”sinin dünyadaki ilk çalınışı ise 16 Nisan 2005’te “Uluslararası Ankara Müzik Festivali”nde orkestra yönetkeni Rengim Gökmen idaresinde “Bilkent Senfoni Orkestrası” tarafından gerçekleştirildi. 1973’ten beri “İstanbul Devlet Opera ve Balesi”nin sürekli orkestra yönetkeni, Ankara, İzmir, Mersin ve Antalya Devlet Opera ve Baleleri’nde ise konuk orkestra yönetkeni olarak görev almakta olan Ada, 2006-2007 mevsiminde “İstanbul Devlet Opera ve Balesi”nin ilk Türk küğ sorumlusu olarak görev yaptı. Ada, 2008-2009 mevsiminde “Mersin Devlet Opera ve Balesi Müdürü ve Sanat Yönetmeni” görevinde bulundu. Sanatçı 2009-2011 arasında “Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü"nde "Genel Müzik Direktörü” oldu ve “Çukurova Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Kompozisyon ve Orkestra Yönetkenliği Bölümü” öğretim üyeliği yaptı. 2009 yılında "İzmir Devlet Opera ve Balesi"nde sahnelenmeye başlayan "Aşk-ı Memnu" operası 2010'da Batı Avrupa'da sahnelenen ilk Türk operası oldu. Bu yaratı, İspanya dinleti dolaşısında bağdarın yönetiminde sahnelendi. "Mevlid Kantatı, Op. 44", "İstanbul, Ankara, İzmir, Mersin, Antalya ve Samsun Devlet Operaları" sanatçılarının katılımıyla bağdarın yönetiminde 20 Nisan 2011'de 450 kişilik dev kadroyla İstanbul'da dünyada ilk kez çalındı. 25 Mart 2012'de "Ali Baba & 40 Haramiler" Almanya'nın "Wuppertal Operası"nda Almanca olarak sahnelenerek Dünya opera dağarına giren ilk Türk operası oldu. Eser, "Wuppertal Operası"nda on temsil kapalı gişe sahnelendi. 2015 yılında "Başka Dünya" operası "İstanbul Devlet Opera ve Balesi" tarafından sahnelendi. Selman Ada, 2014-2017 yılları arasında "Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası"nın birinci yönetkeni ve "Devlet Opera ve Balesi"nde Genel Müdür olarak görev yaptı. Sanatçı "Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürü" olarak son derece faydalı işler yapmış ve bu kurumu bir basamak daha yukarı tırmandırmıştır. Ada, bağdarlıkta "amodal" ekolün kurucusudur. Modal eserlerinde ise "Türk makamsal armonisi" kurallarını koymuştur. Selman Ada’nın 22 Haziran 2020 tarihi itibariyle yorumlanan ve/veya basılan yaratılarının tarihsel sıralamalı op. no.’lu listesi aşağıda yer almaktadır: 

1. Op. 1 “Piyano İçin Kırk Haramiler” (1960)

2. Op. 2 “Piyano İçin Köçekçe” (1964)

3. Op. 3 “Piyano İçin 5 Parça” (1965) (Strube Verlag München-Berlin)

4. Op. 4 “Köye Doğru” Piyano İçin Süit (1967) (Strube Verlag München-Berlin)

5. Op. 5 “Nişabur” Piyano İçin Tek Bölümlü Sonat (1973)

6. Op. 6 “Osmanische Lieder” (Dök Zülfünü Meydâne Gel) (1977) Für Bariton (oder Bass) und Klavier.

7. Op. 7 “Ali Baba & 40 Haramiler” Opera 2 perde (libretto: Tarık Günersel) (1990) (yeni versiyon 2005) (Strube Verlag München-Berlin)

8. Op. 8 a “40 Haramiler Uvertürü” (1990)

9. Op. 8 b “2 Raks” (Ali Baba  & 40 Haramiler operasından 1990)

10. Op. 9 “12 Préludes Amodaux” pour piano [Apostrophes Strophiques] (12 Amodal Prelüd) [Strofik Apostroflar] (1980-1991)

11. Op. 10 “3 Avrasyalı” Flüt ve Klavsen İçin Süit “Trois Eurasiennes” (1994) (Edition Zurfluh Paris1994)

12. Op. 11 “Asimagies” (Sihr-i Şark) Piyano İçin 20 Parça (1994) (Strube Verlag München-Berlin)  (Eğitim amaçlı)

13. Op. 12 “Mavi Nokta” Poetik Opera (9 Bölüm, libretto: Tarık Günersel) (1995)

14. Op. 13 “5 Etüd” Piyano İçin (1998)

15. Op. 14 “Rhapsodie” (Nihavend Lunga) Piyano İçin (1998)

16. Op. 15 “Valse Charmante (Cazibe Valsi) Klarinet ve Piyano İçin (1999)

17. Op. 15 b “Valse Charmante (Cazibe Valsi) Viyolonsel ve Piyano İçin uyarlama  (2007)

18. Op. 16 “5 Mozaik-Nağme” Bariton ve Piyano İçin (2000) (Şiirler: Tarık Günersel)

19. Op. 17 “Jeux de piano” (Piyano Oyunları) Gençler İçin 24 Parça (2000) (Strube Verlag München-Berlin)(Eğitim amaçlı)

20. Op. 18 “Türküler Şarkılar” Piyano ve Şan İçin Albüm (1977-2001)

21. Op. 19 “Oper-Arien” Şan ve Piyano İçin (2003)

22. Op. 20 “Karciğar Oyun Havası” (Tanzlied) Nefesli Beşli İçin (2001)

23. Op. 21 “Süit” Nefesli Beşli İçin (2001)

24. Op. 22 “Aşk-ı Memnu” Opera 2 perde (libretto: Tarık Günersel) (2002)

25. Op. 23 a “Yemen Türküsü” (Büyük Koro için) (Aşk-ı Memnu  operasından)  (2002)

26. Op. 23 b “Rast Semai” (Dede Efendi’den hareketle) (Büyük Koro için) (Aşk-ı Memnu  operasından) (2002)

27. Op. 23 c “Gidelim Göksu’ya” (Türkü) (Büyük Koro için) (Aşk-ı Memnu  operasından) (2002)

28. Op. 24 “2 Konser Prelüdü” Flüt-Viyola ve Harp İçin (2002)

29. Op. 25 “Drei Konzertstücke für 2 Trompetten” (2003)

30. Op. 26 “Der Eurhythmus” für Flöte und Klavier (2003)

31. Op. 27 “Blech-Quartett” für Trompete, Horn, Posaune und Tuba (2003)

32. Op. 28 “Kleine Jazz Süite“ für Streichquartett (2003)

33. Op. 29 “4 Préludes pour Guitare” (2003)

34. Op. 30 “Drei Byzantynische Tänze“ für Klarinette und Klavier (2003)

35. Op. 31 “Übungsbuch für Sänger” mit Begleitung des Klaviers (2003)

36. Op. 32 “Deutsche Volksliederbuch für Klavier” (Alman Halk Şarkıları) (2003)

37. Op. 33 “Trois Instantanés” pour piano (Üç Enstantane) (2004)

38. Op. 34 “Three Erotic Dances” for flute, Viola and Harp (2004)

39. Op. 35 “Czardas” for flute, Viola and Harp (2005)

40. Op. 36 “Mini Piano” Piyano İçin Küçük Parçalar (2004) (Eğitim amaçlı)

41. Op. 37 “Ballade” [Yapayalnızsındır] Şiir: Gülseli İnal, Mezzo  Soprano ve Küçük Orkestra İçin (2004)

42. Op. 38 “I. Symphony” (Turkish) (2004)

43. Op. 39 “Le Cahier d’Aylin” 15 pièces éducatives pour piano (2005) (Eğitim amaçlı)

44. Op. 40 “Le Cahier d’Aïché” 12 pièces éducatives pour piano (2005) (Eğitim amaçlı)

45. Op. 41 “South American Suite” for Flute, Viola and Harp (2005)

46. Op. 41 b “Pavane” Flüt-Viyola ve Harp İçin (2006)

47. Op. 42 “Chansons de France pour piano (2005) (Eğitim amaçlı)

48. Op. 43 “Türküler” Piyano İçin/Chansons de Turquie pour piano (2005) (Eğitim amaçlı)

49. Op. 44 “Mevlid” Kantat 8 Bölüm, (Metin: Süleyman  Çelebi 1409)  Tenor solo bas solo koro ve orkestra için (2008)

50. Op. 45 “3 Intermezzi” Viyola ve Piyano için (2007)

51. Op. 46 “Méditations” Solo Viyolonsel için (2008)

52. Op. 47 “Keman Konçertosu” Keman ve orkestra için (2008)

53. Op. 48 “10 Türkü” Bas ve Piyano için (2008)

54. Op. 49 “Sözsüz Şarkılar” Soprano ve Piyano için “Chansons sans paroles” (2009)

55. Op.49 b “Ufk-u Aşk” Soprano ve piyano için Romance. (2010)

56. Op. 50 “Keloğlan’ın Sırrı” Çocuk Müzikali 2 perde (2010) (metin: Şadi Erdoğan)

57. Op. 51 “Rapsodi” Klarinet ve Orkestra için (2011)

58. Op. 51 b “Le p’tit cahier d’Ornella” Harp için 12 parça (2012) (Eğitim amaçlı)

59. Op. 52 “Arp Konçertosu” (2012)

60. Op. 52 b “10 Etudes pour les jeunes pianistes” (2012) “Genç Piyanistler için 10 Etüd” (Eğitim amaçlı)

61. Op. 53 “2 Chansons” pour trompette, trombone et orchestre (2012)

62. Op. 54 “Fantaisie Concertante” pour basson et orchestre (fagot ve orkestra için) (2012)

63. Op. 55 “Başka Dünya” Opera 2 perde Libretto: Tarık Günersel (2013)

64. Op. 56 “Robinson” Bale 2 perde (Libretto: Tarık Günersel) (2014)

65. Op. 57 “Atatürk Süiti” orkestra, koro ve çocuk korosu için tören müziği.

66. Op. 58 “Opera Aryaları” piyano için. (2013)

67. Op. 59 “Perküsyon Konçertosu” perküsyon ve orkestra için. (2014)

68. Op. 60 “Soma’dan Ağıt” Mez.sop. solo, tenor solo, koro, çocuk korosu ve orkestra için Kantat. (2014)

69. Op. 61 “Parçacıklar” “Particles from Rumi” sop- alto-tenor-bas ve piyano için (Sözler: Tarık Günersel) (2014)

70. Op. 61 b “Mevlânâ” Koro ve orkestra için Kantat (Sözler: Tarık Günersel)  (2014)

71. Op. 62 “Palto” Opera 2 perde (Libretto: Tarık Günersel) (2018)

72. Op. 62 b “Palto Uvertürü” (2018)

73. Op. 63 “Başımla Gönlüm” Bas veya bariton ve piyano için Lied. (Şiir: Celal Sahir Erozan)

74. Op. 64 “Kader Planlayanlar” nano opera (Libretto: Tarık Günersel) 2018

75. Op. 65 “Bedenlere İnanır mısınız?” nano opera (Libretto: Tarık Günersel) 2019

76. Op. 66 “Sesler” nano opera (Libretto: Tarık Günersel) 2019

77. Op. 67 “İsyan” nano opera (Libretto: Tarık Günersel) 2019

78. Op. 68 “Ay’da” nano opera (Libretto: Tarık Günersel) 2019

79. Op. 69 “Sezar” nano opera (Libretto: Tarık Günersel) 2019

80. Op. 70 “Mars’ta” nano opera (Libretto: Tarık Günersel) 2019

81. Op. 71 “Canlı Yayın” nano opera (Libretto: Tarık Günersel) 2019

82. Op. 72 “Hipatya” nano opera (Libretto: Tarık Günersel) 2019

83. Op. 73 Piyano Konçertosu 2019

84. Op. 74 a “BE” Soprano ve piyano için Lied (Sözler: Tarık Günersel) 2019

85. Op. 74 b “BE” Soprano ve oda orkestrası için “Lied” (Sözler: Tarık Günersel) 2019

86. Op. 75 “23 Nisan Şarkıları Çocuk sesi ve piyano için 23 şarkı (Sözler: Merve Keşap) 2019  (Eğitim amaçlı)

87. Op. 75 b “23 Nisan Şarkıları Çocuk sesi ve Nefesli Çalgılar için uyarlama  (2019)  (Eğitim amaçlı)

88. Op. 76 “19 Mayıs Şarkıları Çocuk Korosu ve orkestra için 10 şarkı (Sözler: Merve Keşap/Selman Ada) 2019 (Eğitim amaçlı)

89. Op. 77 “29 Ekim Şarkıları” Çocuk Korosu ve orkestra için 10 şarkı (Sözler: Merve Keşap/Selman Ada) 2019 (Eğitim amaçlı)

90. Op. 78 “Dev Aynası” Gençlik Operası (Libretto: Merve Keşap) 2019 (Eğitim amaçlı)

91. Op. 79 “Aya Tekla” Bale 1 perde (Libretto: İhsan Toksöz) 2019

92. Op. 80 “Oluşum” Bale 1 perde (Libretto: Merve Keşap) 2020

93. Op. 81 “Claquarts” Petite Suite pour quatuor à clarinettes  2020

94. Op. 82 “Konzertstück” pour quatuor à clarinettes  2020

95. Op. 82 b Bartok Romen Dansları pour quatuor à clarinettes  2020

96. Op. 83 “Trois pièces pour clarinette en si b et piano 2020

97. Op. 84 “Mersin Süiti” Trompet ve Orkestra için 2020

98. Op. 85 “5 Morceaux de Bis” pour piano (2020)

99. Op 85 b G. Fauré Prélude pour piano en ut mineur transcription pour orchestre à cordes (2020)

100. Op. 86 Toccata pour piano (2020)

101. Op. 87 “3 Yeni Mehter marşı” piyano için (2020)

102. Op. 88 “9 Nefes” piyano için (2020)

103. Op. 89 “Kerkük Türküleri” piyano için 10 Anonim Türkü (2020)

104. Op. 90a “Karadut” (Şiir: Bedri Rahmi Eyüboğlu) Bas ve Piyano için Lied (2020)
105. Op. 90b "Karadut" (Şiir: Bedri Rahmi Eyüboğlu) Bas ve Orkestra Versiyonu (2021)

106. Op. 91 “Adagio” pour violoncelle et orchestre (2020)

107. Op. 92 “Le Cahier d’Eylül” 7 pièces pour piano (2020)

108. Op. 93 “12 Variations sur un thème de F. Chopin” (2020)

109. Op. 94 “Mariya” Bir Bizans Operası 2 Perde (Libretto: Merve Keşap) (2020)
110. Op. 95 "Etoiles" (Yıldızlar) Piyano için 10 parça. (2020)
111. Op. 95 b Piyano, Trompet ve Keman için "3 Parça" (2020)
112. Op. 96 "Gulyabani" Opera 2 Perde (Libretto: Merve Keşap) (2020)
113. Op. 97 "Suntqva" (Nefes) Solo keman, kudüm ve yaylı orkestra için (2020)
114. Op. 98 "İntibah" Opera 3 perde (Libretto: Merve Keşap/Selman Ada) (2020)
115. Op. 99 "Three Dances for Piano" (2020)
116. Op. 100 "Hamlet" Opera 2 perde (Libretto: William Shakespeare/Tarık Günersel) (2021)
117. Op. 101 Trompet, keman ve piyano için "Deux Pieces"
118. Op. 101 "2 Pieces" pour trompete en ut, violon et piano (2021)
119. Op. 102 "Rhapsodie Thrace" pour piano / Piyano için "Trakya Rapsodisi" (2021)
120. Op. 103 "Fantaisie" pou piano (2021)
121. Op. 104 "Berceuse" pour piano (2021)
122. Op. 105 "Trois Impromptus" pour piano (2021)
123. Op. 106 "Trois Valses" pour piano (2021)
124. Op. 107 "Sept Danses Byzantines" pour piano (2021)
125. Op. 107 b "Suite Byzantine" pour orchestre (2021)
126. Op. 108 "Romance sans parole pour la fȇte des Mères" pour piano (2021)
127. Op. 109 "5 Canzoni" Sopran ve piyano için (Şiirler: Nazım Hikmet) (2021)
128. Op. 110 "Horizons" pour orchestre à cordes (2021)
129. Op. 111 "Nişan" Opera 1 perde (Libretto: Merve Keşap) (2021)

130. Op. 112 "Rhapsodie" pour piano (2021)

Türlere göre Op. No.’lu liste

Piyano:

Op. 1 “Piyano İçin Kırk Haramiler” (1960)

Op. 2 “Piyano İçin Köçekçe” (1964)

Op. 3 “Piyano İçin 5 Parça” (1965) (Strube Verlag München-Berlin)

Op. 4 “Köye Doğru” Piyano İçin Süit (1967) (Strube Verlag München-Berlin)

Op. 5 “Nişabur” Piyano İçin Tek Bölümlü Sonat (1973)

Op. 9 “12 Préludes Amodaux” pour piano [Apostrophes Strophiques] (12 Amodal Prelüd) Piyano İçin (1980-1991)

Op. 11 “Asimagies” (Sihr-i Şark) Piyano İçin 20 Parça (1994) (Strube Verlag München-Berlin) (Eğitim amaçlı)

Op. 13 “5 Etüd” Piyano İçin (1998)

Op. 14 “Rhapsodie” (Nihavend Lunga) Piyano İçin (1998)

Op. 17 “Jeux de piano” (Piyano Oyunları) Gençler İçin 24 Parça (2000) (Strube Verlag München-Berlin (Eğitim amaçlı)

Op. 32 “Deutsche Volksliederbuch für Klavier” (Alman Halk Şarkıları) (2003) (Eğitim amaçlı)

Op. 33 “Trois Instantanés” pour piano (Üç Enstantane) (2004)

Op. 36 “Mini Piano” Piyano İçin Küçük Parçalar (2004) (Eğitim amaçlı)

Op. 39 “Le Cahier d’Aylin” 15 pièces éducatves pour piano (2005) (Eğitim amaçlı)

Op. 40 “Le Cahier d’Aïché” 12 pièces éducatives pour piano (2005) (Eğitim amaçlı)

Op. 42 “Chansons de France pour piano (2005) (Eğitim amaçlı)

Op. 43 “Türküler” Piyano İçin/Chansons de Turquie pour piano (2005) (Eğitim amaçlı)

Op. 52 b “10 Etudes pour les jeunes pianistes” (2012) “Genç Piyanistler için 10 Etüd” (Eğitim amaçlı)

Op. 58 “Opera Aryaları” piyano için. (2013)

Op. 85 “5 Morceaux de Bis” pour piano (2020)

Op. 86 Toccata pour piano (2020)

Op. 87 “3 Yeni Mehter Marşı” piyano için (2020)

Op. 88 “9 Nefes” piyano için (2020)

Op. 89 “Kerkük Türküleri” piyano için 10 Anonim Türkü (2020)

Op. 92 “Le Cahier d’Eylül” 7 pièces pour piano (2020)  (Eğitim amaçlı)

Op. 93 “12 Variations sur un thème de F. Chopin” (2020)
Op. 95 "Etoiles" (Yıldızlar) Piyano için 10 parça. (2020)
Op. 99 "Three Dances for Piano" (2020)
Op. 102 "Rhapsodie Thrace" pou piano (2021)
Op. 103 "Fantaisie" pour piano
Op. 104 "Berceuse" pour piano (2021)
Op. 105 "Trois Impromptus" pour piano (2021)
Op. 106 "Trois Valses" pour piano (2021)
Op. 107 "Sept Danses Byzantines" pour piano (2021)
Op. 108 "Romance sans parole pour la fȇte des Mères" pour piano (2021)
Op. 112 "Rhapsodie" pour piano (2021)

Oda Küğü:

Op. 10 “3 Avrasyalı” Flüt ve Klavsen İçin Süit Trois Eurasiennes (1994) (Edition Zurfluh Paris1994)

Op. 15 “Valse Charmante (Cazibe Valsi) Klarinet ve Piyano İçin (1999) (Eğitim amaçlı)

Op. 15 b “Valse Charmante (Cazibe Valsi) Viyolonsel ve Piyano İçin uyarlama  (2007) (Eğitim amaçlı)

Op. 20 “Karciğar Oyun Havası” (Tanzlied) Nefesli Beşli İçin (2001)

Op. 21 “Süit” Nefesli Beşli İçin (2001)

Op. 24 “2 Konser Prelüdü” Flüt, Viyola ve Harp İçin (2002)

Op. 25 “Drei Konzertstücke für 2 Trompetten” (2003)

Op. 26 “Der Eurhythmus” für Flöte und Klavier (2003)

Op. 27 “Blech-Quartett” für Trompete, Horn, Posaune und Tuba 2003

Op. 28 “Kleine Jazz Süite“ für Streichquartett (2003)

Op. 29 “4 Préludes pour Guitare” (2003)

Op. 30 “Drei Byzantynische Tänze“ für Klarinette und Klavier (2003)

Op. 34 “Three Erotic Dances” for flute, Viola and Harp (2004)

Op. 35 “Czardas” for flute, Viola and Harp (2005)

Op. 41 “South American Suite” for Flute, Viola and Harp (2005)

Op. 41 b “Pavane” Flüt-Viyola ve Harp İçin (2007)

Op. 45 “3 Intermezzi” Viyola ve Piyano için (2007)

Op. 46 “Méditations” Solo Viyolonsel için (2008)

Op. 51 b “Le p’tit cahier d’Ornella” Arp için 12 parça (2012) (Eğitim amaçlı)

Op. 81 “Claquarts” Petite Suite pour quatuor à clarinettes (2020)

Op. 82 “Konzertstück” pour quatuor à clarinettes (2020)

Op. 82 b Bartok Romen Dansları pour quatuor à clarinettes (2020)

Op. 83 “Trois pièces pour clarinette en si b et piano (2020)

Op. 84 “Mersin Süiti” Trompet ve Orkestra için (2020)

Op. 85 b G. Fauré Prélude pour piano en ut mineur transcription pour orchestre à cordes (2020)
Op. 95 b Piyano, Trompet ve Keman için "3 Parça" (2020)
Op. 97 "Suntqva" (Nefes) Solo keman, kudüm ve yaylı orkestra için (2020)
Op. 101 Trompet, keman ve piyano için "Deux Pieces" (2021)
Op. 110 "Horizons" pour orchestre à cordes (2021)

Konçertolar:

Op. 47 “Keman Konçertosu” Keman ve orkestra için (2008)

Op. 51 “Rapsodi” Klarinet ve Orkestra için (2011)

Op. 52 “Arp Konçertosu” (2012)

Op. 53 “2 Chansons” pour trompette, trombone et orchestre (2012)

Op. 54 “Fantaisie Concertante” pour basson et orchestre (fagot ve orkestra için) (2012)

Op. 59 “Perküsyon Konçertosu” perküsyon ve orkestra için. (2014)

Op. 73 Piyano Konçertosu 2019

Op. 91 “Adagio” pour violoncelle et orchestre (2020)

Şan-Piyano:

Op. 6 “Osmanische Lieder” (Dök Zülfünü Meydâne Gel) (1977) (Für Bariton oder Bass und Klavier).

Op. 16 “5 Mozaik-Nağme” Bariton ve Piyano İçin (2000) (Şiirler: Tarık Günersel)

Op. 18 “Türküler, Şarkılar” Piyano ve Şan İçin Albüm (1977-2001)

Op. 19 “Oper-Arien” Şan ve Piyano İçin (2003)

Op. 31 “Übungsbuch für Sänger” mit Begleitung des Klaviers (2003) (Eğitim amaçlı)

Op. 48 “10 Türkü” bas ve piyano için (2008)

Op. 49 “Sözsüz Şarkılar” Soprano ve Piyano için “Chansons sans paroles” (2009)

Op.49 b “Ufk-u Aşk” Soprano ve piyano için Romance. (2010)

Op. 61 “Parçacıklar” “Particles from Rumi” sop- alto-tenor-bas ve piyano için (Sözler: Tarık Günersel)  (2014)

Op. 63 “Başımla Gönlüm” Bas veya bariton ve piyano için “Lied” (Şiir: Celal Sahir Erozan)

Op. 74 a “BE” Soprano ve piyano için “Lied” (Sözler: Tarık Günersel) (2019)

Op. 74 b “BE” Soprano ve oda orkestrası için “Lied” (Sözler: Tarık Günersel) (2019)

Op. 90a “Karadut” (Şiir: Bedri Rahmi Eyüboğlu) Bas ve Piyano için Lied (2020)
Op. 109 "5 Canzoni" Sopran ve piyano için (Şiirler: Nazım Hikmet) (2021)

Koro:

Op. 23 a “Yemen Türküsü” (Büyük Koro için) (Aşk-ı Memnu  operasından)  (2002)

Op. 23 b “Rast Semai” (Dede Efendi’den hareketle) (Büyük Koro için) (Aşk-ı Memnu operasından) (2002)

Op. 23 c “Gidelim Göksu’ya” (Türkü) (Büyük Koro için) (Aşk-ı Memnu  operasından) (2002)

Op. 75 “23 Nisan Şarkıları Çocuk sesi ve piyano için 23 şarkı (Sözler: Merve Keşap) (2019)

Op. 75 b “23 Nisan Şarkıları Çocuk sesi ve Nefesli Çalgılar için uyarlama (2019)

Op. 76 “19 Mayıs Şarkıları Çocuk Korosu ve orkestra için 10 şarkı (Sözler: Merve Keşap/Selman Ada) 2019 (Eğitim amaçlı)

Op. 77 “29 Ekim Şarkıları” Çocuk Korosu ve orkestra için 10 şarkı (Sözler: Merve Keşap/Selman Ada) 2019  (Eğitim amaçlı)

Senfonik:

Op. 8 a “40 Haramiler Uvertürü” (1990)

Op. 8 b “2 Raks” (Ali Baba  & 40 Haramiler operasından) (1990)

Op. 38 “I. Symphony” (Turkish) (2004)

Op. 62 b “Palto Uvertürü” (2018)
Op. 90b "Karadut" (Şiir: Bedri Rahmi Eyüboğlu) Bas ve Orkestra Versiyonu (2021)
Op. 107 b "Suite Byzantine" pour orchestre (2021)
Op. 110 "Horizons" pour orchestre a cordes (2021)

Oratoryo/Kantat/Şan-Orkestra:

Op. 12 “Mavi Nokta” Poetik Opera (9 Bölüm, libretto: Tarık Günersel) (1995)

Op. 37 “Ballade” [Yapayalnızsındır] Şiir: Gülseli İnal, Mezzo Soprano ve Küçük Orkestra İçin (2004)

Op. 44 “Mevlid” Kantat 8 Bölüm, (Metin: Süleyman  Çelebi 1409)  Tenor solo bas solo koro ve orkestra için (2008)

Op. 57 “Atatürk Süiti”  orkestra, koro ve çocuk korosu için.

Op. 60 “Soma’dan Ağıt” Mez.sop. solo, tenor solo, koro, çocuk korosu ve orkestra için Kantat. (2014)

Op. 61 b “Mevlânâ” Koro ve orkestra için Kantat (Sözler: Tarık Günersel)  (2014)
Op. 90 b "Karadut" Bas ve Orkestra Versiyonu (Şiir: B. R. Eyüboğlu) (2021)

Operalar/Müzikal:

Op. 7 “Ali Baba & 40 Haramiler” Opera 2 perde (libretto: Tarık Günersel) (1990, yeni versiyon 2005) (Strube Verlag Munchen-Berlin)

Op. 22 “Aşk-ı Memnu”  Opera 2 perde (libretto: Tarık Günersel) (2002)

Op. 50 “Keloğlan’ın  Sırrı” Çocuk Müzikali 2 perde (2010) (metin: Ş. Erdoğan)

Op. 55 “Başka Dünya”  Opera 2 perde (libretto: Tarık Günersel) (2013)

Op. 62 “Palto” Opera 2 perde (libretto: Tarık Günersel) (2018)

Op. 64 “Kader Planlayanlar” nano opera (libretto: Tarık Günersel) (2018)

Op. 65 “Bedenlere İnanır mısınız?” nano opera (libretto: Tarık Günersel) (2019)

Op. 66 “Sesler” nano opera (libretto: Tarık Günersel) (2019)

Op. 67 “İsyan” nano opera (libretto: Tarık Günersel) (2019)

Op. 68 “Ay’da” nano opera (libretto: Tarık Günersel) (2019)

Op. 69 “Sezar” nano opera (libretto: Tarık Günersel) (2019)

Op. 70 “Mars’ta” nano opera (libretto: Tarık Günersel) (2019)

Op. 71 “ Canlı Yayın” nano  opera (libretto: Tarık Günersel) (2019)

Op. 72 “Hipatya” nano opera (Libretto: Tarık Günersel) (2019)

Op. 78 “Dev Aynası” Gençlik Operası (Libretto: Merve Keşap) (2019) (Eğitim amaçlı)

Op. 94 “Mariya” Bir Bizans Operası 2 Perde (libretto: Merve Keşap) (2020)
Op. 96 "Gulyabani" Opera 2 Perde (libretto: Merve Keşap) (2020)
Op. 98 "İntibah" Opera 3 perde (libretto: Merve Keşap/Selman Ada) (2020)
Op. 100 "Hamlet" Opera 2 perde (Libretto: William Shakespeare/Tarık Günersel) (2021)
Op. 111 "Nişan" Opera 1 perde (Libretto: Merve Keşap) (2021)

Bale:

Op. 56 “Robinson” Bale Süiti 2 perde. (Libretto: Tarık Günersel) (2014)

Op. 79 “Aya Tekla” Bale 1 perde (Libretto: İhsan Toksöz) 2019
Op. 80 “Oluşum” Bale 1 perde (Libretto: Merve Keşap) 2020

Adagietto:

Ağırca, ancak "Adagio" kadar yavaş değil.

Adagio:

(İt.) Ağırca. Ağırbaşlı ve gösterişli bir ifade ile. Tutumlu bir ağırlılık. Yavaş bir hızda çalınan parça. “Lento”dan daha hızlı, “Andante”den daha ağırdır. Ağır ve gösterişli. (60-72 BPM) Bkz. BPM.

Adagio assai:

Adagio'dan daha ağır.

Adagio cantabile:

Etkileyici bir ifade ile ağır.

Adagio di molto:

Çok ağır. Oldukça yavaş çalınması gereken parçalar için kullanılır.

Adagio ma non troppo:

Adagio, ama çok değil.

Adagio sostenuto:

Ağırbaşlı bir yorumla, tutan bir ağırlıkla.

Adagissimo:

Adak, Murat:

1955 yılında Burdur ili Yeşilova ilçesinde doğdu. Ortaokul ve lise öğrenimini “Burdur Lisesi”nde 1973 yılında tamamladı. 1976 yılında “Gazi Eğitim Enstitüsü Müzik Bölümü”nü bitirdi. 2002 yılında küğ öğretmenliğinden emekli oldu. 2014 yılında “Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi”nden mezun oldu. Halen İzmir’de serbest avukatlık yapmaktadır.

Adam, Adolphe / Nuremberg'in Kuklası Açımlığı:

Adolphe Adam'ın (1803-1856) "Nuremberg'in Kuklası Açımlığı"ndan (La Poupée de Nuremberg/The Nuremberg Doll-Overture):

1. Konu

2. Konu

3. Konu

4. Konu

Adam, Adolphe Charles:

Fransız bağdar. 24 Temmuz 1803 tarihinde Paris’te dünyaya geldi. Her ne kadar bilimle ilgili bir kariyer yapmayı düşündüyse de 1817 yılında “Paris Konservatuvarı”na girdi ve François Adrien Boieldieu’nün (1775-1834) yol göstericiliğinde küğ bağdama teknikleri üzerine çalıştı. 1829 yılında tek perdelik operası “Pierre et Catherine” sahneye konuldu ve Adam büyük bir başarı elde etti. Bu eseri 52 bağdası daha izledi. Bu yaratılardan birisi olan ve 1841 yılında bağdadığı “Giselle” balesi pek tanındı. Adolphe Charles Adam’ın yazdığı küğler zerafet, incelik ve bağdarının gösterdiği titizlikle tanınmaktadır. Sanatçı 1849 yılında “Paris Konservatuvarı”nda küğsel bağdama alanında öğretmenlik yapmaya başladı. Adam 3 Mayıs 1856 tarihinde doğduğu kent olan Paris’te yaşama gözlerini yumdu. Kendi kaleminden yazdığı otobiyografisi 1860 yılında basıldı.

Adams, James B. (????–1820):

James B. Adams oldukça karmaşık bir kişilik sergileyen ve çok az tanınan bir isimdir. Bu İngiliz bağdarının doğum ve ölüm tarihini dahi pek az kişi bilmektedir. Adams’ın bilinen ilk eseri 1770 ve son yaratısı da 1820 tarihini taşımaktadır. Bu yaratılardan görülebileceği üzere Adams küçük ölçekli vokal ve çalgısal eserlerin yeterli bir bağdarıdır. O’nun küğü çağının değişen stillerinin farkında olduğunu göstermektedir. İlk yazdığı şarkılar ve “canzonetta”lar obligato bir çalgı ile orkestra veya klavsen eşliğinde olup “Arne” tarzındadır; Johann Christian Bach’ın sinfonik stiline veya Hook’un keman veya flüt eşliğinde, piyano veya klavsen için yazılmış Op. 4 üç sonatına benzeyen bir gelişime yol açmaktadır. Piyano ikilisi için yazdığı son sonatları daha büyük formları yakalamış olduğunu göstermekte, Haydn anlayışında bağdadığı “Bülbül” (The Nightingale) piyanoda pedal kullanımının inceliklerini taşımaktadır. Adams aynı zamanda “Küğün Temel Prensiplerine Bilindik Bir Giriş” başlıklı bir kitap yazmıştır.

Adams, Maude:

Maude Kiskadden’in ertiksel yaşamında kullandığı isim. Amerikalı oyuncu. 11 Kasım 1872 tarihinde Utah eyaletindeki Salt Lake City’de dünyaya geldi. Sahnede aldığı ilk görev 1888 yılında New York kentinde sahneye konan “The Midnight Bell”deki (Geceyarısı Çanı) rolü oldu. Bundan sonraki üç yılını tiyatro yapımcısı Charles Frohman’ın kumpanyasında geçirdi. 1892 yılında John Drew ile “The Masked Ball” (Maskeli Balo) oyununda rol aldı, 1896 yılında Sir James Matthew Barrie ile “The Little Minister” (Küçük Bakan) oyununda yıldızlaştı ve 1900 yılında şair ve oyun yazarı Edmond Rostand’ın “L’aiglon” (Kartal Yavrusu) isimli oyununda Reichstadt dükü rolünü üstlendi. Sanatçı 1905 yılından 1907 yılına dek Sir James Matthew Barrie’nin “Peter Pan” oyununda  başrolü aldı ve en popüler performansını bu oyunda gerçekleştirdi. 1910-1911 yıllarında Rostand’ın “Chantecler” oyununda ertiksel yaşamının zirvesine çıktı ve bu oyundan sonra sahnelerden ayrıldı. Maude Adams 1937 yılından sonra Missouri’nin Columbia kentinde yer alan “Stephens Koleji”nde drama alanında eğitici olarak dersler verdi. Adams 17 Temmuz 1953 tarihinde New York’a bağlı Tannersville’de sonsuzluğa göç etmiştir.

Adaptasyon:

Bkz. Adaptation. Uygulama. Uyarlama.

Adaptation:

Adaptasyon, uyarlama. Uygulama.

Addenda:

(İt.) Katma, katım, katmak. Ekleme, eklemek, eklilik.

Addinsell, Richard (1904–1977):

Aslında “Tehlikeli Ay Işığı” (1941) filmi için bağdadığı “Varşova Konçertosu” ile hatırlanan İngiliz bağdarı Addinsell, Joyce Grenfell’in de eşlikçisiydi. Oxford, Berlin ve Viyana’da küğ çalıştı. Daha çok hafif küğlerin bağdarı olarak tanındı ve çok sayıda filme ve revülere küğler yazdı, şarkılar bağdadı.

Addolcendo:

(İt.) Tatlandırarak, tatlılaşarak.

Addolorato:

Acıklı bir ifadeyle. Acıklı, yeisli.

Adenda:

Ek, ilave.

Adıgüzel, Yalçın:

Büyük küğsel hanedanın üçüncü nesil temsilcisi. Ünlü Azeri bağdar Vasıf Güzelov’un ailesinde Bakü’de doğdu. “Azerbaycan Devlet Konservatuvarı Piyano Bölümü” mezunu olan sanatçı “St. Petersburg Devlet Konservatuvarı”nda pek tanınmış isim İlya Musin’in opera ve sinfoni yönetkenliği mezunudur. Ayrıca “Viyana Küğ ve Güzel Sanatlar  Akademisi”nde Karl Österreicher’den yüksek lisans eğitimi almıştır. Adıgüzel’in (Adıgözəlov) yaşamını yıllar itibariyle kesitler halinde ele alacak olursak1989-1998: “Azerbaycan Devlet Senfoni Orkestrası” sanat yönetmeni ve birinci yönetkeni. 1991-1993: “Avusturya Hükümeti” ile ortak gerçekleştirdiği “Mozart Festivali”nin sanat yönetmeni. 1993: Azerbaycan’da “Yılın En İyi Yönetkeni” seçiminde birinci. 1998-2000: Rusya “Tele-Radyo Devlet Senfoni Orkestrası”nın birinci yönetkeni. 2000 yılından bu yana “Azerbaycan Devlet  Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu”nun yönetkeni, 2000-2004: “İstanbul Devlet Opera ve Balesi”nin yönetkeni. 2003 yılında “Aspendos Uluslararası Opera Festivali”nin açılışında Borodin’in “Prens Igor” operasını yorumlamadaki başarısı Türkiye’nin kültür hayatında bir olay oldu. 2011 yılında Sicilya’da Giovanni Pacini’nin “Requiem”inin dünyada ilk çalınışını gerçekleştirdi. Bu olay bağdarın mirasının tanıtımında önemli bir başarı oldu. “Azerbaycan Devlet  Sanatçısı”, “Bakü Müzik Akademisi” ve “Azerbaycan Devlet Konservatuvarı Profesörü” Yalçın Adıgüzel Amerika Birleşik Devletleri, Brezilya, Meksika, Güney Afrika, İtalya, İngiltere, İspanya, Avusturya, Belçika, Romanya, Lüksemburg, Macaristan, Çin ve Rusya’nın önde gelen orkestralarından “Londra Kraliyet Filarmoni Orkestrası”, “Londra Sinfoni Orkestrası”, “Rusya Ulusal Orkestrası” (RNO), “Moskova Akademik Sinfoni Orkestrası” (ASO), “Petersburg Filarmoni Orkestrası”, “Orchestra Italiana del Cinema”, “Johannesburg Filarmoni”, “Yekaterinburg”, “Minsk Filarmoni Orkestrası” ve “Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası”nı konuk olarak yönetmiş ve dünyanın en iyi dinleti salonları arasında yer alan “Londra Barbican Centre”, “Londra Cadogan Hall”, “Londra Central Hall Westminster”, “Londra Guildhall”, “Arena di Verona”, “Berlin Konzerthaus”, “Johannesburg Linder Auditorium”, “Moskova Konservatuvarı Büyük Salon”, “Big Guild Riga”, “Pekin Dinleti Salonu”, “Moskova Helikon Opera” “Kiev - Minsk - Çin - Astana - Taşkent - Dushanbe - Bişkek Operaları”nda ismini yazdırmıştır. Sanatçı Amerika Birleşik Devletleri, İtalya, Güney Afrika, Litvanya, Rusya ve İngiltere’de yayınlanan “Çaykovski Büyük Sinfoni Orkestrası”, “İstanbul Devlet Opera ve Balesi Orkestrası”, “Rusya Radyo-Televizyon Orkestrası”, “Letonya Sinfoni Orkestrası” ve “Azerbaycan Devlet Sinfoni Orkestrası”yla 15 CD kaydı yapmıştır.

Adıgüzelzade, Ferid:

30 Temmuz 1964 tarihinde Azerbaycan’da dünyaya geldi. Piyano eğitimine beş yaşında iken başladı. 1971 yılında “Bülbül Özel Yetenekler Küğ Okulu”nda öğrenci oldu. “Rahmaninof” ve “Prokofiev” yarışmalarında birincilik ödülü aldı. 1986 yılında “Sovyetler Birliği Piyano Yarışması”nda birincilik ödülü aldı ve aynı yıl Bulgaristan’da yapılan “Pancho Vladigerov Yarışması”nda ödül alırken “En İyi Vladigerov Yorumcusu” seçildi. 1987 yılında “Küğ Akademisi”nde yüksek lisans programını bitirdi ve doktora çalışmalarına başladı. Moskova’daki “Çaykovski Devlet Konservatuvarı”nda Sergei Dorensky, Rudolf Kehrer, Vera Gornostayeva ve Lev Nikolayevich Naumov ile çalıştı. Azerbaycanlı bağdarların pek çok yaratısının ilk seslendirilişini gerçekleştirdi. 1988 yılında “Azerbaycan Devlet Ödülü”nü aldı. Rusya, Gürcistan, Bulgaristan, Estonya, Kazakistan, Azerbaycan, Litvanya, Letonya, Türkmenistan, Özbekistan, Avusturya, Slovakya ve Türkiye’de dinletiler verdi, radyo ve televizyon izlencelerinde yer aldı. Azerbaycan’da ilk kez aynı akşam Joseph Maurice Ravel, Sergey Sergeyeviç Prokofiev ve Pancho Vladigerov’a ait üç piyano konçertosunu seslendirdi. “Moskova Devlet Opera ve Balesi”nin hazırladığı gösteride Sergey Sergeyeviç Prokofiev’in “1. Piyano Konçertosu”nu sundu. Aynı yıl Yılmaz Büyükerşen’in daveti üzerine “Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuvarı”nda sanatçı öğretim elemanı olarak göreve başladı. Türkiye’de birçok kentte gerek yalkıcı olarak ve gerekse sinfoni orkestraları eşliğinde dinletiler verdi. Yetiştirdiği öğrenciler Türkiye’de ve Rusya’da uluslararası yarışmalarda ödüller kazandı. Sanatçı halen “İnönü Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi Müzik Anabilim Dalı”nda yardımcı doçent olarak görevine devam etmektedir.

Adıgüzelzade, Zöhrab:

Azerbaycan devlet sanatçısı olan Zöhrab Adıgüzelzade 1940 yılında Bakü'de doğdu. 1947 yılında "Küğ Uzmanlığı Okulu"nda piyano bölümüne girdi. 1957'de "Azerbaycan Devlet Konservatuvarı"nın öğrencisi oldu. 1961 yılında Tiflis'de yapılan "Piyano Yarışması" ile Sovyetler Birliği'ne bağlı tüm cumhuriyetleri kapsayan "Piyano Yarışması"nda "Başarı Ödülü" kazandı. 1962 yılında gerçekleştirilen "Çaykovski Yarışması"nda "Başarı Ödülü" elde etti ve konservatuvardan mezun oldu. 1962–1963 yıllarında "Moskova Devlet Konservatuvarı"nda yüksek lisans eğitimine başlayarak Yakov Flier ve Bela Davidovitch ile çalıştı. 1963 yılında "Bakü Devlet Konservatuvarı"nda piyano öğretim üyesi oldu. 1966–1970 yıllarında "Leningrad Devlet Konservatuvarı"nda Pavel Serebriakov ile çalıştı. 1970 yılında doçent, 1979 yılında profesör ve 1981 yılında da devlet sanatçısı oldu. Kiril Kondraşin, Yuri Temirkanov gibi yönetkenlerin eşliğinde Moskova, Kiev, Minsk, Orta Asya orkestraları ile dinletiler verdi. "Moskova Radyosu"nda iki saatlik bir altın plak, bunun dışında üç plak yaptı. 20. yüzyılın en iyi piyanistlerinin tanıtıldığı kitapta yer aldı. 1962 yılından bu yana Finlandiya, Polonya, Macaristan, Almanya, Bulgaristan, Yugoslavya, İtalya, Danimarka, Belçika, Fransa, Türkiye ve Kuzey Afrika'da üçbine yakın dinleti verdi. Sovyetler Birliği'ne bağlı tüm cumhuriyetleri kapsayan "Piyano Yarışması"nda bir çok defa jüri üyesi oldu. Kopenhag'da ustalık sınıfında ders verdi. İstanbul, İzmir ve Bursa senfoni orkestraları ile dinletiler yapan sanatçı ayrıca Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa ve Eskişehir'de de çeşitli resitaller verdi. 1990 yılında "Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuvarı"nda öğretim üyeliğine başladı ve "Piyano Bölüm Başkanı" oldu. Adıgüzelzade halen bu görevini sürdürmektedir.

Adıyaman Filarmoni Orkestrası (AFO):

“Adıyaman Filarmoni Orkestrası” (AFO) 2012 yılında Özgür Oğuz tarafından kuruldu. Bu kuruluşun amacı bölgedeki küğ sanatı kültürüne katkıda bulunmak ve bunun hem ulusal hem de uluslararası düzlemde tanınmasını sağlamaktır. Türkiye’de ilkini “İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası”nın 1950’li yıllarda konuk sanatçı getirerek yaptığı “İstanbul Filarmoni Konserleri”nin ikincisini “Adıyaman Filarmoni Orkestrası”, “Adıyaman Filarmoni Konserleri” adı altında gerçekleştirmektedir. Orkestra, 2013 yılında yurt dışından getirilen konuk sanatçılar ile birlikte “Adıyaman Üniversitesi” işbirliğinde dinletiler vermiştir. 2015 yılı kapsamında, “Adıyaman Kitap Günleri”, “Turizm Haftası Korteji”, “Adıyaman Mobilya Fuarı” ve “Polis Teşkilatı Resepsiyonu” gibi etkinliklerde toplum yararına dinletiler sunulmuştur. İlki 2015 yılı Haziran ayı, ikincisi 2016 yılı Mayıs ayı içerisinde gerçekleştirilen, yerli ve yabancı birçok tanınmış sanatçı ve grubun konuk olduğu “Uluslararası Adıyaman Müzik Festivali”ne “Adıyaman Belediyesi” ve “Adıyaman Üniversitesi” işbirliği ile imza atılmıştır. Dinletilerde klasıl çoksesli küğ yaratıları seslendirilmesinin yanı sıra Türk küğüne ait eserlere de yer verilerek Adıyaman ve bölge için önemli adımlar atma gayreti gösterilmektedir. Özellikle Adıyaman’da kurumsal anlamda kurulması arzulanan “Güneydoğu Bölge Devlet Senfoni Orkestrası”, “Adıyaman Devlet Opera ve Balesi” ve “Adıyaman Devlet Tiyatroları” için temel taşları olma ümidiyle çıkılan bu yolda büyük düşünülmekte, inançla hareket edilmektedir.

Adirato:

(İt.) Öfkeli ifadeyle. Öfkeli, hiddetli.

Adolcendo:

Tatlı bir ifadeyle.

Adolphe, Bruce (1955–....):

Bruce Adolphe; Itzhak Perlman, “Lincoln Center Oda Küğü Topluluğu”, “Orfeus Oda Orkestrası”, “Güzel Sanatlar Üçülü”, Sylvia McNair, “Caramoor Festivali” ve daha birçok tanınmış küğcü ve organizasyon için küğler bağdamıştır. Bir aktör, piyanist, bağdar ve senaryo yazarı olarak küğseverlerin tüketimine yönelik yenilikçi “Küğle Tanışın!” başlıklı “Lincoln Center”daki aile dinletileri O’na küğ eğitimi ve dinleyici gelişimi alanlarında önder bir figür olarak ulusal çapta ün kazandırmıştır. Verimli bir yazar olan Adolphe’un kitapları arasında “Aklın Kulağı: Küğsel İmgelem Gücünü Geliştirmek için Egzersizler”, “Dünya’da Neyi Niçin Dinlemeli?” ve “Mozart, Papağanlar ve Rüzgar Altındaki Kiraz Çiçekleri Hakkında: Bir Bağdar Küğsel Zekanın Gizemlerini İnceliyor” bulunmaktadır. “Metropolitan Operası Derneği” tarafından ısmarlanan komik operası ve “Lincoln Center Oda Küğü Topluluğu” eşliğinde Itzhak Perlman tarafından kaydı yapılan “Marita ve Kalbi’nin Arzusu”ndan Adolphe’un ailelere yol gösteren ve “Cleveland Orkestrası” tarafından yorumlanan çocuklar ve orkestra için küğü “Ta Whoop!”a dek yaratıları ülkenin her yerinde seslendirilmiştir. Sanatçı Kaliforniya La Jolla’daki “Yaz Festivali”nde, Kuzey Karolina’daki “Appalaş Festivali”nde, Santa Fe “Oda Küğü Festivali”nde, “Bravo! Kolorado Festivali”nde, “Kuzey Ülkeleri Oda Küğü Çalıcıları” ve Vermont’daki “Ekmek ve Kukla Tiyatrosu”nda, “Kuzeybatı Oregon Oda Küğü Topluluğu” ile halk televizyonu “MetroArts”da diğer sayısız sahne ediminin yanısıra yer almıştır. Adolphe’un küğü Amerika Birleşik Devletleri dışında Almanya, İngiltere, Japonya, Hollanda, İrlanda ve İtalya’da da sıklıkla seslendirilmektedir. Komedi ile derin küğsel bilgisini birleştirmesiyle tanınmış olan Adolphe ilk kez yapılan dinleti serilerinin ve festival açılışlarının birçoğunda, küğ okullarında ve eğitim amaçlı konferanslarda sıklıkla konuşmacı olarak yer almıştır. 1992 yılından bu yana “Lincoln Center Oda Küğü Topluluğu”nun eğitmeni olan Adolphe “Lincoln Center”dan gerçekleştirilen ulusal çaptaki canlı televizyon yayınlarında ekrana çıkmakta ve “Ulusal Halk Radyosu”nun konuğu olmaktadır.

Adonis Beşili:

"Adonis Beşili", "Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası" sanatçıları Tuna Bozkaya (klarinet), Nükhet Bozkaya (viyola) ve Zafer Teomete (keman) ile "Çukurova Üniversitesi Adana Devlet Konservatuvarı" keman ve oda küğü öğretmeni olan Tuğrul Göğüş'ün viyolonsel sanatçısı Candost Özkan ile bir araya gelmeleriyle 2009 yılının Nisan ayında kuruldu. Çalışmalarını Adana kentinde sürdüren bu grup ilk dinletilerini 22 Nisan 2009 Çarşamba günü saat 18.00'de Kadıköy'deki "İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Dinleti Salonu"nda vermişlerdir. Çalışmalarının sonuçlarını özellikle Adana kenti ile çevresinde ve Çukurova Bölgesi'nde sergilemek isteyen grup üyeleri ayrıca tüm Anadolu'da ve yurt dışında da dinleti bağlantıları kurmuşlardır.

Affabile:

(İt.) Güler yüzlü bir anlatımla. Güler yüzlü, tatlı ve mültefit. İltifat ederek, hürmet göstererek, ilgi odağı ederek.

Affannata:

(İt.) Bkz. Affannato.

Affannato:

(İt.) Endişeli, kuruntulu, üzgün. Kaygılı bir ifade ile. Izdıraplı, acılı, kederli. Acı dolu. Kaygılı, üzüntü dolu.

Affannosa:

(İt.) Bkz. Affannoso.

Affannoso:

(İt.) Kaygılı bir ifadeyle. Endişeli, endişe ve merak ifadesi ile, kaygılı. Üzgün bir havayla. Kuruntulu. Bkz. Affannato.

Affectvoll:

(Alm.) Bkz. Affettuoso.

Affettato:

(İt.) Tutkulu, heyecanlı, etkili. İsrarlı. Heyecanla ve israrla. Coşkulu bir ifadeyle.

Affettuosamente:

(İt.) Tatlı, duygulu ifadeyle. Tatlı dille, konuşur gibi sokulgan bir ifade ile...

Affettuoso:

(İt.) Duygulu, heyecanlı, tutkulu... Mümkün olan en etkili anlatımla... Şefkatli, sevgiyle, içten, samimi ve cana yakın. Kısaltılmış şekli: Affet^so. Bazı bağdarlar bu terimi “Adagio” ile “Andante” arası bir hızı belirtmek için kullanmışlardır.

Affinite:

(Fr.) Tondaşlık.

Afflitto:

(İt.) Kederli, mahzun bir anlatımla.

Affrettamente:

(İt.) Çok hızlı bir deyişle. Telaşlı, heyecanlı, soluk soluğa.

Affrettando:

(İt.) Koşan, tedricen (kademeli olarak) hızlanan. Hızlanarak, çabuklaşarak... Acele ederek ve coşarak. Pek coşkulu, pek coşarak. Kısaltılmış şekli: Affrett ^do.

Affrettato:

Aniden.

Affrettoso:

(İt.) Biraz hızlandırarak. Hafif çabuklaştırarak. Bkz. Affrettando.

Afridi, Ahad:

Türkiye’nin en büyük popüler küğ etkinliklerinden biri olan “Vodafone FreeZone 19. Liselerarası Müzik Yarışması”nın 2016 yılı 29 Nisan’ında “Volkswagen Arena”da gerçekleşen finalinde dereceye giren genç pop küğcüleri ödüllere sahip olurken, “Yılın Müzisyen İş Adamı Ödülü” “Yıldız Holding CMO”su Ahad Afridi’ye verilmiştir. Afridi’ye ödülünü “Vodafone Türkiye İcra Kurulu” Başkan Yardımcısı Ender Buruk sunmuştur. Küğ ile ilk kez gençlik yıllarında ilgilenmeye başlayan Afridi’nin bu ilgisi yetişkinliğinde bir tutkuya dönüşmüştür. Kendi kendine gitar çalmayı öğrendikten sonra şarkılarını yazmaya başlayan Afridi, son olarak da İstanbul’dan esinlendiği, “Bridge Trafik” isimli bir pop küğ grubu kurmuştur. “Bridge Trafik”in ilk stüdyo albümü “Tree Of Knowledge” ise geçen yıl “Sony Music” etiketiyle tüm dünyada satışa sunulmuştur.

Afyon Kocatepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı İbrahim Alimoğlu Müzik Müzesi Hakkında Neler Dediler?:

     Mustafa Hisarlı: “Yaradan’ın  yaratıcılığını taşıyan insanoğlunun her yer ve her zamanda duygusunu, sevdasını ifade edebileceği en basit malzeme ve yapım ile yansıtabileceği çeşitli müzik aletlerini topluca görebileceğimiz bir mekanda sergilenmesini sağlamak kutlanmağa değer...”

     Ayten Kaplan (Müzikolog): “Başta işadamı İbrahim Alimoğlu ve Dr. Wolfgang Ott olmak üzere çok sayıda koleksiyoncunun bağışladığı eserlerle Türkiye’nin en büyük müzik müzesi ünvanını kazanan ‘Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Devlet Konservatuvarı İbrahim Alimoğlu Müzik Müzesi’ müzik kültürüne hatırı sayılır hizmetler getirmektedir. Birçok toplumun tarihsel süreç içinde kullandığı çalgı örneklerinden oluşan ‘müze’, toplumların kültürel farklılıkları, kültürel benzerlikleri, akrabalıkları hakkında önemli veriler sunmaktadır. Bir folklorik ürün olarak, çalgı yapımında kullanılan malzemeden, toplumların yaşadığı coğrafi koşulların izlerini yakalamak mümkün olabilmektedir. Çalgı yapım teknikleri açısından da çok zengin bir malzeme ile buluşturmaktadır. Kolleksiyon küçük, basit demeden bulunabilen bütün çalgılara yer vererek insanoğlunun, kendini seslerle anlatma arayışının değişik biçimlerini, tarihsel süreç içinde izleme fırsatını sunmaktadır. Kültürel geçmişe saygının önemli bir örneğidir. Müzenin gerçekleşmesinde çok büyük payı olan Kocatepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Solak ile Konservatuvar Müdürü Doç.Dr. Uğur Türkmen’e kültüre verdikleri emek için teşekkür ediyoruz.”

     Timuçin Çevikoğlu (Kültür Bakanlığı Sanatçısı): “AKÜ Devlet Konservatuvarı Müzik Müzesi, konservatuvarın bölgeden ulusa ve oradan tüm dünyaya uzanan geniş görüşünün ve yüksek hedeflerinin bir göstergesi. ‘Müzik Müzesi’ne emeği geçen herkese şükran borçluyuz. Böyle derin ve geniş görüşle yapılan çalışmalara çok ihtiyacımız var.”

     A. Gülşen Tatu (Devlet Sanatçısı): “2014 yılında jüri başkanlığı göreviyle geldiğim ‘Dinar Marsyas Uluslararası Flüt Yarışması’ sonlandığında, bu yarışmanın gerçekleşmesinde çok büyük emeği ve desteği olan ‘Afyon Kocatepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı İbrahim Alimoğlu Müzik Müzesi’sini ziyaret etme imkanım oldu. İlk kez bu kadar çok enstrümanı -ki- birçokları çok eskiye dayanıyor, bir arada görmek beni mest etti. Birçok enstrümanı ilk kez tanıdım. Böyle fevkalade bir müzenin gerçekleşmesi için ilk adımların mermer ticaretiyle ilgilenen Afyon’lu sayın İbrahim Alimoğlu’ndan gelmesi şaşkınlığım ve hayranlığımı kat kat arttırdı. Almanya’dan sayın müzikolog Wolfgang Ott’un ayrıca yapmış olduğu takriben 250’ye yakın enstrümanı içeren bağışla müze gerçek anlamda ziyaret edilmesi mutlaka gereken önemli bir bilgi hazinesi olmuş durumda. Müzenin gerçekleşmesinde emeği, desteği geçen herkese teşekkür etmek isterim. Ayrıca sayın Wolfgang Ott’un da söylediği gibi sayısal anlamda yeterli bir büyüklüğe erişen bir koleksiyonun mutlaka sergilenmeye açılması düşüncesine katılmamak mümkün değil. İyi ki ülkemizde ve dünyada böyle hassas ve cömert sanatseverler var.
‘Afyon Kocatepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nda bulunan ‘İbrahim Alimoğlu Müzik Enstrümanları Müzesi’ni ziyaret etmenizi tavsiye ediyor, baba memleketim olan Afyonkarahisar’lı sayın hemşerim Alimoğlu’na, sayın Wolfgang Ott ve tüm destek veren herkese teşekkür ediyorum.”

     Hasan Sami Yaygıngöl (Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuvarı - Emekli, Çalgı Yapım Bölümü, Ana Sanat Dalı Başkanı): “Türkiye’de kuşkusuz organolojik çalgılar müzesi büyük bir eksiklikti. ‘Afyon Kocatepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’ bünyesinde büyük emek harcanarak kurulan ‘İbrahim Alimoğlu Müzik Müzesi’ organolojik alandaki bu boşluğu doldurarak evrensel boyuta taşımıştır. Müzenin kültürel formasyonla eğitilen yaratıcı çağdaş öğrencilere, uluslararası araştırmacılara ve tüm sanat camiasına ışık tutacağına inanmaktayım. Bu müzenin oluşturulmasında emeği geçen Afyon Kocatepe Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. Mustafa Solak, Konservatuvar Müdürü Sayın Doç. Dr. Uğur Türkmen, Sayın İbrahim Alimoğlu ve büyük enstrüman bağışında bulunan kolleksiyoner Dr.Wolfgang Ott’a bir çalgı bilimci olarak en içten şükranlarımı sunuyorum.”

     Necati Gürbüz (Luthiyer): “Dürüst, çalışkan ve özverili insanların bir araya gelerek oluşturdukları Türkiye için muhteşem bir müze. Üniversite, il yönetimi ve özel sektörün bu birlikte çalışma anlayışları ‘Müze’nin sadece Türkiye değil, dünyada da kısa zamanda tanınmasını sağlayacağını düşünüyorum. Emeği geçen herkese teşekkür ediyor, gönüllerine sağlık diyorum.”

Afyon Kocatepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı İbrahim Alimoğlu Müzik Müzesi Tarihi:

     8 Nisan 2013: Müze Protokolü İmzalandı

     01 Ekim 2013: Müze Açılışı Yapıldı

     26 Mart 2014: Mesleki Müzik Eğitimi Veren Tüm Kurumlara Müzeyle İlgili Tanıtım Mektubu Gönderildi

     24 Nisan 2014: “Müzecilik ve Enstrüman Müzesi” Konulu Panel Yapıldı (Katılımcılar: Prof. Yalçın Tura, Dr. Wolfgang Ott, Dr. Ayhan Sarı, Güner Özkan)

     25 Nisan 2014: Müze Bağış Töreni Yapıldı

     7-8 Mart 2015: “Çalgı Bilimi Çalıştayı” Yapıldı (Katılımcılar: Prof. Ruhi Ayangil,Doç. Dr. Gözde Çolakoğlu Sarı,Yrd. Doç. Dr. Onur Türkmen, Dr. Ayhan Sarı,Uzman Murat Caf,Veyis Yeğin,Güner Özkan,Feridun Obul, Gökçe Güneygül, Necati Gürbüz)

     04 Nisan 2105: “Yürütme Kurulu” Toplantısı

     02  Mayıs 2105: “Yürütme Kurulu” Toplantısı

     04 Mayıs 2015: “Yürütme Kurulu” Toplantısı

Afyon Kocatepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı İbrahim Alimoğlu Müzik Müzesi Yürütme Kurulu:

     Yönetim Kurulu Başkanı: Devlet Konservatuvarı Müdürü

     Tüzel Kurucu Sponsor: İbrahim Alimoğlu

     Müze Yürütme Kurulu Başkanı: Suat Dandinoğlu

     Müze Yürütme Kurulu Başkan Yardımcıları: Aslı Yıldırım, Mehmet Usluer

     Arşiv Görevlileri: Simge Kılıç, Müge Türkkaş

     Paydaşlar: Afyon Kocatepe Üniversitesi, AKSAM, AKÜ Müzik Uygulama ve Araştırma Merkezi, AKÜ Devlet Konservatuvarı Mezunlar Derneği

     Halkla İlişkiler Sorumlusu: Deniz Kazan

     Görevliler: Resul Doğan, Necalettin Demirci

     Danışma Kurulu: Prof. Ruhi Ayangil, Prof. Dr. Ş. Şehvar Beşiroğlu, Doç. Dr. Gözde Çolakoğlu Sarı, Dr. Ayhan Sarı, Dr. Wolfgang Ott, Veyis Yeğin, Güner Özkan, Necati Gürbüz, Feridun Obul, Gökçe Güneygül, Murat Caf, Hasan Sami Yaygıngöl

     Müzik Direktörleri: Alp Özsökmen, Mehmet Dilmen

     Raportör: Betül Güven

     Gönüllü Müzeciler (Halk): Ertuğrul Ergun, Erdal Tan, Şaziye Göktaş, Ergün Göktaş, Elif Bildik

Agevole:

(İt.) Hazırlıklı bir çabuklukla. Kıvrak bir ifade ile. Uçuşuyormuş gibi kıvrak ve kolaylıkla. Rahatça. Derli toplu. İlerleyerek, ileriye götürerek. Bkz. Agevolezza.

Agevolezza:

(İt.) Atiklik ve tatlılıkla. Kıvrak. Kıvrak ve canlı bir ifade ile.

Aggradevole:

(İt.) Hoş, sevimli. Latif bir yumuşaklıkta. Tatlı. Sevindirici. Hoşa giden, memnuniyet verici. Mutluluk verici bir şekilde. Piacevole ile aynı anlama sahiptir. Bkz. Piacevole.

Agile:

Acele, hızlı, çevik.

Agilmente:

(İt.) Hızlı ve çevik bir tarzda. Çeviklikle; daha ziyade, daha çok. Canlı ve yeğnik. Ağır olmayan, hafif. Bkz. Con agilita.

Agit:

“Ağıt”. Murat Üstün’ün oda küğü yaratısı. Sayın Üstün, bu eseri 1994 yılında annesini kaybetmesinin ertesi günü Türkiye’den yaşamakta olduğu Avusturya’ya geri dönerken yolda yazmıştır. Bu eser daha sonra “Sonus Brass Üflemeli Çalgılar Grubu” tarafından Murat Üstün’e ısmarlanan “Oynak Aksak” isimli ardışda “II. Bölüm” olarak yer almıştır. 2017 yılında ise “Vorarlberg Konservatuvarı Yaylı Çalgılar Dördülü”nün arzusu üzerine iki keman, viyola ve viyolonsel için yeniden düzenlenmiştir. Bu eserin notalarını aşağıdaki linkten indirebilirsiniz:

http://www.muziklopedi.org/?/Nota/AltKategori/28/49/94

Murat Üstün’ün “Vorarlberg Konservatuvarı Yaylı Çalgılar Dördülü” tarafından gerçekleştirilen yorumunu dinlemek için lütfen aşağıdaki linke tıklayınız:

https://www.youtube.com/watch?v=Hkatkmh-LKw&feature=youtu.be

Agitato:

(İt.) Canlı, kuvvetli, uyarıcı, uyarılmış gibi. Atılgan bir ifade ile. Tez canlı ve heyecanlı karakterde, buna uygun bir şekilde yapılan hazırlık. Tahrik olmuş bir hızlılık. Bkz. Agitazione. Piu agitato.

Agitazione:

(İt.) Hırçın, hırçın bir şekilde. Hırçın bir ifade ile. Atılgan. Ajite olmuş bir tavırla. Kargaşa, karışıklık. Huzursuzluk, rahatsızlık. Hırçınlaşmak, heyecanlanmak, tahrik olmak. Böyle bir tavırla çalmak ya da söylemek. Bkz. Agitato. Piu agitato.

Agiustamente:

(İt.) Tatlı şekilde. Duyguları okşayan tatlı bir deyiş ile. Duyguları kabartan bir ifade ortaya koyarak.

Agnesi, Maria Teresa (1720–1795):

İtalyan bağdar, klavsenist, şarkıcı ve cönk yazarı olan Agnesi genç kızlık çağlarında ablası Maria Gaetna (1718–99; seçkin bir matematikçi idi) Latin dilinde eğitim alırken evde dinletiler verirdi. 16 Temmuz 1739 tarihinde Agnesi’yi dinleyen Charles de Brosses derin bir şekilde etkilenerek Maria Teresa’nın Rameau’dan klavsen parçalarını yorumladığını ve kendi yaratılarını hem çalıp aynı zamanda söylediğini bildirdi. Agnesi’nin ilk teatral eseri “Il Restauro d’Arcadia” 1747 yılında “Milano Dükalık Tiyatrosu”nda başarıyla sergilendi. Bu dönemde kendi aryalarının ve çalgısal parçalarının derlemelerini Saksonya ve Avusturya hükümdarlarına ithaf etti; Simonetti’ye göre İmparatoriçe Maria Theresa, Agnesi’nin kendisine verdiği aryalardan bir kısmını söylemiştir. 13 Haziran 1752 tarihinde Pier Antonio Pinottini ile evlenmişse de çocukları olmamıştır. Kendisinin yazdığı cönk üzerine bağdadığı bundan sonraki operası “Ciro Ermenistan’da” 1753 yılında “Regio Dükalık Tiyatrosu”nda sahneye konuldu. 1766 yılında “Insubria Consolata”sı Arşidük Ferdinand ile Beatrice d’Este’nin nişanları onuruna Milano’da sergilendi. Portresi “La Scala Tiyatro Müzesi”nde asılıdır; diğer portreleri ise “Storia di Milano”(Milano’nun Tarihi) Ansiklopedisi’nde reprodüksiyon halinde yer almaktadır. Maria Teresa Agnesi’nin eserleri şu şekilde sıralanabilir:
Sahne Yaratıları:
• “Il Ristoro d’Arcadia” (pastoral kantat, G. Riviera) Milano, Dükalık Tiyatrosu, 1747?
• “Ciro Ermenistan’da” (ciddi drama, 3, Agnesi) Milano, Dükalık Tiyatrosu, 26 Aralık 1753 (yalnızca 2 ve 3. perdeler)
• “Sofonisba” (kahramansı drama, 3, G. F. Zanetti) Napoli, 1765
• “Insubria Consolata” (dramatik eşlik, 2, Agnesi) Milano, Dükalık Tiyatrosu, 1766
• “Nitocri” (ciddi drama, 3, A. Zeno) Venedik, 1771
• “Ulisse in Campania” (serenad, 2, Agnesi)
• “Il Re Pastore” (ciddi drama, 3, Metastasio)
• 12 Çalgı Eşlikli Arya
Çalgısal Yaratıları:
• 2 Klavye Konçertosu
• Klavsen için Sonat
• Klavsen için 2 Fantezi
• Klavsen için “Allegro, Büyük Si”
• Sayısız kayıp aryalar

Agnus Dei:

"Allah"ın kuzusu. Katolik kilise küğü. "Messe"de son bölüm.

Agoşyan, Arda Ardaşes:

Küğ direktörü ve theorbo yalkıcısı, kontrabas çalıcısı, üretken bir bağdar, orkestra ve koro yönetkeni, akademisyen ve eğitmen görevlerini bir arada başarıyla sürdüren seçkin bir küğcüdür. 200’ü aşkın bağdası ve çalışması mevcuttur. Eserleri Türkiye dışında Kanada, Belçika, İsviçre, Ermenistan ve Hindistan gibi ülkelerde seslendirilmiştir. “CorISTAnbul Korosu” ve “HayCapella”nın kurucu yönetkeni ve küğ direktörüdür, yalkın kontrabas resitalleri vermektedir.

Agricola, Alexander (1446–1506):

Agricola çalışma yaşamının büyük bir bölümünü İtalya’da geçirmiş olan “Josquin Des Prez”in çağdaşı Fransız–Flaman bir bağdardır. Yaşam sürecinde bazı yazarlarca Avrupa’nın en büyük bağdarı olarak kabul edildi. Fransızca, Flamanca ve İtalyanca metinler ile dinsel ve dünyasal küğler bağdadığı kadar metin olmadan da varolabilen şarkı stilinde çok sayıda parça yazdı. Bu sonuncular gelişmeye başlayan bir çalgısal türün kanıtlarıdır ve saf çalgısal efektler içerirler. Agricola’nın küğü Des Prèz’inkiler ile aynı yapısal prensiplerin bazılarını kullanmaktaysa da tüm sesler uyumlu bir şekilde özenle hazırlandığı için belirgin bir yetenek hemen gözler önüne serilir. Aynı uzanımın benzetlemelerini kullanmaz ve Ockeghem öncesi kuşağa geri dönmeye eğilimlidir. Agricola’nın yaratıları uyumbilgisi sanatının çok incelikli bir duyarlığı ile oldukça cilalanmıştır.

Ağayev, Valid:

Kemancı ve orkestra yönetkeni Valid Ağayev, 1983 yılında Azerbaycan’ın Bakü kentinde dünyaya geldi. Valid Ağayev 11 yıllık küğ okulunu üstün başarıyla bitirip ardından “Azerbaycan Devlet Konservatuvarı Keman Bölümü”nde en yüksek derece alarak okumaya hak kazandı. 2006’da üstün başarı diplomasıyla lisans eğitimini tamamladı ve yüksek lisansa devam etmeye hak kazandı. 2008 yılında yüksek lisans eğitimini en yüksek dereceyle tamamladı. 2010-2012 yıllar arasında “Sanatta Yeterlilik Programı”nı başarıyla tamamladı. Azerbaycan’da kemancı olarak yaptığı çalışmalarda Valid Ağayev, dünyaca ünlü Mstislav Rostropovich, Dmitri Sitkovetsky ve Maxim Vengerov gibi isimlerden ustalık dersleri alma fırsatını buldu. 2004-2010 yılları arasında Valid Ağayev birinci keman olarak “Gara Garayev Azerbaycan Devlet Oda Orkestrası”nda çalıştı, aynı zamanda yalkıcı olarak defalarca sahnede yer aldı. Orketrayla birlikte Almanya, Fransa, ABD, Japonya, Güney Kore, İtalya, Polonya, Türkiye, İsveç, Belçika, Rusya ve Ukrayna’ya yapılan dinleti turlarında yer aldı. 2012-2017 yılları arasında “Köln Küğ ve Kırın Akademisi”nde önce Michael Luig ile, daha sonra Alexander Rumpf ile çalıştı. 2016 yılı sonunda final sınavını başarıyla tamamladı. Öğrenciliği sürecinde Köln’de ve Almanya’daki diğer kentlerde düzenli olarak filarmonik orkestraları yönetti. Ocak 2014’ten bu yana Valid Ağayev “Attendorn Oda Orkestrası”nın yönetkeni ve sanat yönetmeni olarak görev yapmaktadır. Çalışmalarıyla Sergey Dogadin (Joachim Yarışmasının galibi), Gerhard Vielhaber, Shengzhi Guo, Emilie Jaulmes gibi olağanüstü yalkıcıları cezbetti. Aralık 2019’da Valid Ağayev önce “Azerbaycan Devlet Oda Orkestrası” ile çok başarılı bir şekilde dinletiler verdi ve daha sonra Nur-Sultan’da (Kazakistan) dünyaca ünlü kemancı Shlomo Mintz ve “Kazakistan Yalkıcılar Akademisi” ile çalışmak için Kazakistan’a gitti. Kasım 2017’de sahneyi “Orphes Halk Ödülü” sahibi piyanist Nikolai Tokarev (2006 Orpheum Halk Ödülü) ve Kiel’deki “Ukrayna Ulusal Sinfoni Orkestrası” ile paylaştı. 2017’den bu yana Valid Ağayev gerçekleştirdiği olağanüstü çalışmalar nedeniyle düzenli olarak “Orquesta Clásica Santa Cecilia” ile farklı dinletilere konuk yönetken olarak davet edildi. Mayıs 2017’de “Orchestra Auditorio Nacional de Música Sahnesi”nde dinleti vermek için Madrid’e davet edildi. Valid Ağayev ayrıca Ukrayna’nın Lviv kentindeki “Collegium Musicum” orkestrası ile başarılı bir performans sergileyerek Stravinsky ve Schnittke’nin küğlerini yönetti ve “Amadeus Proje Orkestrası”nı yönetmek için Minsk’e davet edildi. An itibarıyla Almanya’da Köln kentinde “Kammer Orchester Attendorn” baş yönetkeni ve “Rhein Sinfonietta Köln” orkestranın kurucusu ve baş yönetkenliğini yürütmektedir.

Ağıt:

Ölen bir kimsenin iyiliklerini, değerlerini, arkada bıraktıklarının acılarını veya büyük yıkımların, olayların ve savaşların acılı etkilerini dile getiren ezgi ya da küğsel yaratılara verilen isim... Bir ölünün ardından okunan şiir ya da ezgi, bunun için halk tarafından yakılan ezgiler. Elemli. Örneğin, mevlid bir çeşit ağıttır. Mersiyeli bir köylü adeti. Bkz. Mersiye.

Ahmed Adnan Saygun - İnsan Üzerine Deyişler: 2. Defter:

Arayış

Bir ev yaptım kerpiçten, ne giren var ne çıkan

Bir yanında cenneti, ötede cehennemi

Tanrı bile bulamamış izini,

Ya ben seni nerelerde bulayım.

Buğday olsam ne olur açları doyurmaya

Pınar olsam ne ola susuzu kandırmaya

Yol olsam, yollar olsam ak ışığa, gün ışığa

Nur bürümüş göklere, gönülden gönüllere

Bir ev yaptım kerpiçten, tuz tadını versin diye

Tuzum bir tad vermez mi,

Ne giren var ne çıkan

Ya ben seni nerelerde bulayım.

Alan Kuşlar

Ne bilsin şu serçe neden uçtuğunu, onu kartal bile bilmez.

Bir uçtan bir uca kanatları, iki arşın üç arşın

Ama bilir neden koyuverdiğini kendini boşluklara

Yaslanmış da kayaların doruğuna, gözler ovayı gözler.

Kuzu mu, kuş mu, yılan mı

Keşfetmeye görsün, üstlerindedir o an

Ve sonra, yine doruklarda…

Kartalın gözleri keskin mi keskin.

Amma, kartal kurulduğu doruktan

Göz aldığınca uzanan güzelin peşinde değil

Çünkü onun gözleri gönlünde değil

Alan kuşlar! Alan Kuşlar!

Bilmez misiniz?

Bir ok yetti dedemi yatırmaya

O sonsuz uykusuna

Enginler

Yer altında göllerim ağusuyla hasretin

Durgun mu durgun…

Sicim sicim kaynayıp da doruğundan dağların

Irmak olsam ya çağlayan,

Bir o yana bir bu yana,

Seslenerekten, çarparaktan çağıl çağıl

Bir kayadan ötekine!

Ve bürünsem renklerine gökkuşaklarımın,

Yeşiller, sarılar, turuncular, maviler

Ve atlılar, atlılar

Bembeyaz bulutlardan da öte

Ağla gözüm yağmur yağmur…

N’olaydı yüreğimin pırıl pırıl kaynağında

Yollar olsa yeraltından göklere,

Hasretlerin rüyasıyla örülmüş,

Bilmeden düşünmeden

Enginlere ulaşsam ve ağsam sonsuzluğa

Özendiriş

Bilebilsen, gülegülsen,

Elim alsan ne olur.

Işık olsan, göğe dolsan.

Dostu bulsan ne olur.

Bulutlar yüzer su yüzünde

Sarılmış da yelkenlere,

Hayalin yalan izinde süre gitsen ne olur.

Işık sulara erse, sular uyanıverse

Karanlık güne erse, aka gitsen ne olur.

Bilebilsen, ışık olsan, göğe dolsan

Dost’u bulina

Bilebilsen, gülegülsen,

Elim alsan ne olur.

Ahmed Adnan Saygun’un Liedleri:

Dünya küğ tarihinde yetmiş yaşından sonra büyük yaratılar yazan bağdar sayısı pek azdır. Ahmed Adnan Saygun seksen yaşını geçtiğinde dahi yaratıcılığını sürdürmüş ve derin anlamlar içeren eserler vermeyi sürdürmüştür. Örneğin Saygun 81 yaşında iken bir sinfoni ile bir viyolonsel konçertosu üzerinde çalışmakta ve başka yaratılar ile olgunluk döneminin derin örneklerini vermekteydi. Bağdar işte bu son döneminde “liedleri” ile ses sanatına söz sanatını da katmıştı. Saygun’un şarkılarında geleneksel küğlerimizden doğrudan alıntılar bulunmamakta, ancak onların özümsenmeleri yer almaktadır. (Bkz. Ahmed Adnan Saygun: "İnsan Üzerine Deyişler - İkinci Defter")

Aid:

(İng.) Türkçe karşılığı “yardım” demektir. Bu kelime bir endüstri halini almış bulunan küğ sektörünce “yardım” amaçlı etkinlikleri isimlendirmek ve küğsever kamuoyuna duyuru yapmak için kullanılmaktadır. Bir kişi, bir kurum, bir ülke ya da herhangi bir şey (sağlık, deprem, doğal afetler vb.) yararına dinleti verilmesi, şenlik veya festival düzenlenmesi, bu etkinliklerde görev alan küğcülerin olayı tamamen karşılıksız ya da çok sembolik rakamlarla gerçekleştirmeleri, bu etkinliklerden derlenen paraların kamu yararına harcanması hedeflenir. Bir bakıma küğ endüstrisinden büyük rakamlar kazanan küğcülerin ve küğ şirketlerinin dünya toplumu karşısında aklanma ve sevimli bir tavır takınma operasyonudur. Küçük çaplı organizasyonlarda da aynı isim kullanıldığı gibi “Live Aid”, “Farm Aid” gibi pek tanınmış yardım dinletileri de bulunur.

Aile matinesi:

Tiyatro, sinema vb. eğlence yerlerinin sadece kadın ve çocuklar için düzenledikleri gösteri. Bkz. Matine.

Air:

Şarkı, ezgi, melodi (Fransa, İngiltere). Küğ dilinde ardış (süit) ve partita'larda sadece çalgılarla çalınan ya da yorumlanan bölüm. Bkz. Arya, Aria.

Air Serioux:

(Fr.) Ciddi küğsel ezgiler için kullanılır. Ağır başlı hava. Ciddi nitelik taşıyan küğ yaratısı.

Akalın, Münif:

1969 yılında İstanbul’da doğdu. Viyolonsele 1980 yılında Tayfur Çağlayansu ile başladı. 1986 yılından itibaren Suzan Altıner ile çalışmalarına  devam etti. 1991 yılında “İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı”ndan mezun oldu. 1990-1991 yıllarında Çanakkale ve Almanya’nın Hannover kentinde düzenlenen viyolonsel kurslarında Helmut Rocholl ile çalıştı. 1993–1994 yıllarında İtalya’da bulunan “Accademia Musicale Chigiana” ve “Scola Musica di Fiesole”de dünyaca ünlü “Quartetto Italiano”nun viyolacısı Piero Farulli ve asistanı viyolonselci Andrea Nannoni ile dördül ustalık kursları yaptı, birçok dinleti verdi. 2003 yılında Semih Korucu’nun bağdadığı ve kendisine adadığı “Varolmayan Şövalye” isimli viyolonsel ve orkestra için yaratıyı “Mersin Üniversitesi Akademik Oda Orkestrası” ile hem yönetken ve hem de yalkıcı olarak Adana ve Mersin’de seslendirdi. 2004 yılının Mart ayında da aynı yaratıyı Rengim Gökmen yönetimindeki “İstanbul Oda Orkestrası” ile seslendirdi. Yalkıcı olarak “İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası”, “İzmir Devlet Senfoni Orkestrası”, “Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası”, “Bursa Bölge Devlet Senfoni Orkestrası”, “Mersin Üniversitesi Akademik Oda Orkestrası”, “Anadolu Üniversitesi Senfoni Orkestrası”, “İstanbul Oda Orkestrası” eşliğinde dinletiler verdi. 1992–1999 yılları arasında “Akbank Oda Orkestrası”nda çalıştı, iki mevsim boyunca da viyolonsel grup şefliği yaptı. 1992–1997 yılları arasında “İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı”nda viyolonsel öğretim elemanı olarak çalıştı. Halen “Mersin Üniversitesi Devlet Konservatuvarı”nda viyolonsel, oda küğü ve orkestra dersleri vermekte olup aynı zamanda “Milli Reasürans”, “İstanbul” ve “Mersin Üniversitesi Oda Orkestraları”nda grup şefi olarak çalışmalarına devam etmektedir.

Akatlar, Celal:

Celal Akatlar 1920 yılında İstanbul'da doğdu. 1941 yılında “İstanbul Belediye Konservatuvarı”ndan pekiyi dereceyle mezun olan sanatçı, Viyana’ya giderek Joseph Coblinger ile çalıştı. Yurda dönüşünde “Şehir Orkestrası”na obuvacı olarak atandı. Orkestra devlete bağlanıp “İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası” adını aldıktan sonra da grup şefi olarak görevine devam etti. Çeşitli orkestralar eşliğinde obuva dağarındaki bellibaşlı tüm konçertoları yorumladı, yurt dışında da dinletiler verdi. Pek çok öğrenci yetiştirmiş olan Celal Akatlar 1986 yılında yaş haddinden dolayı orkestradan emekli oldu. Celal Akatlar “Opera Oda Orkestrası” ile çeşitli dinletiler de vermişti. “TRT İstanbul Radyosu Tango Orkestrası”nda piyanistlik de yapan sanatçı elektroniğe olan ilgisi nedeniyle yıllar boyunca devre şemaları toplamış, hatta bunları imal bile etmişti. Kendi yaptığı radyoları, anfileri olan Celal Akatlar ileri yaşlarında dahi hayata sıkı sıkıya bağlı idi, yapacak çok şeyi olan ve yaptığı herşeyi kendisine yakışır bir biçimde yapmaya özen gösteren sanatçı bu anlamda hayata gözlerini erken kapatmıştır. Birçok pop albümünde de çaldığı bilinen Akatlar geniş bir yelpazede stüdyo küğcülüğü de gerçekleştirmişti. Sanatçı 2006 yılında hayata gözlerini yummuştur.

Akbulut, Hasan Hüseyin:

1964 yılında “Gazi Eğitim Enstitüsü”nün “Müzik Bölümü”nü bitiren Akbulut, 1965-1969 yılları arasında İsrail’de “Rubin Academy Of Music”te öğrenim gördü. 1969 yılında “Gazi Eğitim Enstitüsü Müzik Bölümü” öğretim üyeliğine atanan Akbulut, 1977 yılında sınavla “Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası” (CSO) sanatçılığına atandı. Akbulut, 1991 yılında seçimle geldiği “CSO Müdürlüğü”nü 1995 yılına kadar sürdürdü. 1995 yılında “Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü”ne atanan Akbulut, 2000 yılında “Kültür Bakanlığı Müsteşar Yardımcılığı”na getirildi. Polonya hükümeti tarafından “Kültür Nişanı” ile ödüllendirilen Akbulut’un, “Kültür Bakanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü”, “Sevda Cenap And Müzik Vakfı Gümüş Madalyası”, “Atatürkçü Düşünce Derneği İletişim Ödülü” ve “S. Fikri Erten Kültür ve Sanat Hizmet Ödülü” bulunuyor. Hasan Hüseyin Akbulut yaptığı her görevde büyük bir sorumluluk hissi ve ülkesi ile halkına yararlı olmak ilkesiyle çalıştı. Bu görevlerinde son derece başarılı oldu. Hiçbir siyasi otoriteye ya da güce boyun eğmedi. Hasan Hüseyin Akbulut, bulunduğu her kademede bizler için son derece iyi örnekler oluşturmuştur.

Akçay-İda Kültür ve Sanat Şenliği:

Edremit Körfezi’nde festival kültürünün ilk başladığı yer olan Akçay’da gerçekleştirilen “Akçay-İda Kültür ve Sanat Şenliği”nde sergiler, söyleşiler, çocuk etkinlikleri ve dinleti geceleri yapılmıştır. Şenlik kültürünün bölgedeki öncüsü olan şirin tatil beldesi Akçay’da gerçekleştirilen şenliklere tüm belde halkı ile tatilciler katılmaktadır. Beşinci şenlik 22-24 Ağustos 2008 tarihleri arasında yer almıştır.

Akçora, Cem:

“Bilkent Akademik Senfoni Orkestrası” birinci kornocusu olan Cem Akçora küğ eğitimine ünlü korno pedagogu Mahir Çakar ile başladı ve tamamladı. Küğ mesleğine orkestranın yanısıra “Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi”nde öğretim görevlisi olarak devam etmektedir.

Åkebergveien:

Norveç’in Oslo kentinde bulunan bir caddenin ismidir. Cadde, ismini burada daha eskiden var olan Åkeberg çiftliğinden almıştır. Çiftlik “Ytteborgs Aktiebryggeri” bira fabrikasına aitti. Bina, 1934 yılında Oslo kent yönetimi tarafından satın alındı. Yapılan tadilattan sonra bölge hapishanesine dönüştürüldü. Norveç’in Nazi Almanyası tarafından işgali sırasında bu bina siyasi mahkumlar ve tutukluları hapsetmek üzere kullanıldı. Örneğin, Marguerite Thoresen “İkinci Dünya Savaşı” sırasında direniş çalışmalarına katıldığı için Norveç’in Nazi Almanyası tarafından işgali sırasında 21 Eylül 1944 tarihinde “Akebergveien”de hapis cezası aldı.

Akgül, Münire:

1989 yılında "İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Bölümü"nde küğ eğitimine ana çalgısı klasik gitar olarak başladı. Burada Kadir Karkın ile küğsel işitme, remileme ve uyum bilgisi, Cemal Yurga ile piyano, Sadık Yöndem ile klasik gitar ve Faik İsrafiloğlu ile bağlama eğitimini tamamladı. 1993 yılında mezun oldu ve aynı yıl "İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Müzik Ana Sanat Dalı"nda yüksek lisansa ve Adana "19 Mayıs Lisesi"nde küğ öğretmenliğine başladı. 1996 yılında yüksek lisansını tamamladı. 1998–2000 yılları arasında Osmaniye "Atatürk İlköğretim Okulu"nda küğ öğretmenliği yaptı. 3 Temmuz 2000 tarihinde "Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı"nda öğretim görevlisi olarak çalışmaya başladı. 2000-2005 yılları arasında öğrencilerle "Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Kuruluş Yıldönümü" kutlama dinletileri, yıl sonu dinletileri ve öğretmenler günü dinletileri düzenledi. 2003 yılında "Side Uluslararası Kültür ve Sanat Festivali"nde ve aynı yıl "Adana Bilimkent Koleji"nde gitar dinletisi verdi. 2004 yılında Çukurova Üniversitesinde  gitar konseri verdi. 2006 yılında Ç.Ü. Eğitim Fakültesi öğrencilerinin düzenlediği şiir dinletilerine gitarla eşlik etti. 2004–2007 yılları arasında "Çağdaş Drama Derneği"nin düzenlemiş olduğu "Yaratıcı Drama Liderlik Programı Atelye Çalışmaları"na (1., 2., 3., 4. ve 5. aşama),"XI. Uluslararası Eğitimde Yaratıcı Drama Seminerleri"ne, "Okulöncesi Eğitimde Orff Öğretisi Temelinde Küğ Uygulamaları Atelye Çalışması"na, "Dans ve Hareket Tiyatrosu" konulu atelye çalışmasına ve "Vurmalı Çalgılar Ustalık Kursları"na katıldı. "Yaratıcı Müziksel Düşünme" ile "Müzik ve Yaşam" konulu makaleleri yayınlandı. "Mü ;zik Eğitiminin Önemi" ile "Müzik ve Yaşam" konulu konferanslar verdi. "Çağdaş Drama Derneği" ve "Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi" işbirliği ile 20–23 Mayıs 2009 tarihleri arasında yapılan "14. Uluslararası Eğitimde Yaratıcı Drama Semineri"ne katıldı. Halen "Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı"nda çalışmaktadır.

Akgün, Mustafa:

4 Eylül 1979 tarihinde Tarsus'ta doğan Mustafa Akgün ilk ve orta öğrenimini Adana'da tamamladı. 1997-2001 arasında "Adana Belediye Konservatuvarı"nda "Türk Sanat Musikisi Bölümü"nde eğitim aldı. Daha sonra Savaş Oytun ile kanun sazı üzerine çalışmalar yapmaya başladı. "Çukurova Öğretmenler Korosu Saz Heyeti"nde kanun icra etti. "Selçuk Üniversitesi Müzik Öğretmenliği Bölümü"ne giren Akgün bu okulu bitirdikten sonra İstanbul'da beş yıl küğ öğretmenliği yaptı. İstanbul'dan sonra Adana'ya tayini çıktı. Halen bu kentte küğ öğretmenliğine devam etmektedir.

Akın, Sıla:

1987 yılında Konya’da doğdu.1999 yılında “Dokuz Eylül Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Keman Bölümü”nü kazanarak keman çalışmalarına Evren Özer ile başladı. Lise döneminde keman çalışmalarına Şebnem Edgü ile devam etti. Bu yıllar içinde birçok yalkın dinleti verdi. 2007 yılında “Çukurova Üniversitesi Devlet Konservatuvarı”nın lisans bölümünü kazanarak keman çalışmalarına Tuğrul Göğüş ile başladı, ardından Marina Babayeva ile devam etti. 2006 yılı Temmuz ayında Devlet Sanatçısı Tuncay Yılmaz’ın açmış olduğu “Alaçatı Keman Okulu”nu burslu olarak kazanarak burada eğitim gördü ve dinletilerde yer aldı. 2007 yılında “Akademi Datça”ya giderek orada Özcan Ulucan ile keman, Çetin Aydar ile oda küğü çalıştı ve oda küğü ile yalkın dinletilerde yer aldı. 2007 yılında “Türkiye-Almanya Gençlik Orkestrası”nın sınavını kazanarak İzmir, Ankara, Bursa ve Eskişehir başta olmak üzere birçok ilde dinletiler verdi. 2008-2010 yıllarında “Türkiye Ulusal Gençlik Senfoni Orkestrası”nın sınavlarını kazanarak yurtiçi ve yurtdışında dinletiler vererek ülkemizi temsil etti. 2010 yılında “Ulusal Gençlik Senfoni Orkestrası”nı kazanarak Gürer Aykal yönetiminde ve Fazıl Say’ın yalkıcılığında Fazıl Say’ın “İstanbul Senfonisi” isimli yaratısının dünyada ilk çalınışında bulundu. 2005-2007 mevsimlerinde “İzmir Devlet Tiyatrosu”nda “Keşanlı Ali Destanı” ve “İstanbul Efendisi” isimli küğlü oyunlarda görev aldı. 2010 yılında “Adana Devlet Tiyatrosu”nda Ali Düşenkalkar’ın rejiliğinde “Özel Hayatlar” isimli oyunda görev aldı. 2012-2013 öğretim yılında “Selçuk Üniversitesi”nde pedagojik formasyon eğitimini tamamladı. Mezun olduğu yıl olan 2012 yılından başlayarak konuk sanatçı olarak “Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası”, “Şişli Belediye Orkestrası”, “Anadolu Üniversitesi Senfoni Orkestrası” ve “Bursa Bölge Devlet Senfoni Orkestrası”nda yer aldı. Daha sonra “Bursa Bölge Devlet Senfoni Orkestrası”nda sözleşmeli sanatçı olarak çalışmaya başladı. Çalışmalarına İzmir’de çeşitli orkestralarda devam etmektedir.

Akın, Tolga:

1979 Yılında İzmir’de doğdu. 1989 Yılında “Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuvarı”na girerek Ishtvan Nemeth ile keman çalışmalarına başladı. 1995 yılında “Akdeniz Gençler Orkestrası” ile Fransa’da düzenlenen büyük dinleti dolaşısına katıldı. 1996’dan itibaren Nazım Rızayev ile keman çalışmalarını sürdürdü. 2001 yılında Ezgi Gönlüm keman sınıfından pekiyi derece ile mezun oldu. “İzmir Devlet Senfoni Orkestrası”, “Antalya Devlet Senfoni Orkestrası” ve “Bursa Devlet Senfoni Orkestrası” gibi bir çok profesyonel orkestrada görev aldı. 2001 Yılında “Dokuz Eylül Üniversitesi Senfoni Orkestrası” sanatçısı olmaya hak kazandı. 2003 Yılında “Dokuz Eylül Üniversitesi”nin açmış olduğu “Yüksek Lisans Keman Ana Sanat Dalı Programı”na kabul edildi. Yüksek Lisans çalışmalarına Jerold Rubenstein ile devam eden Akın 2007 yılında pekiyi derece ile mezun oldu. Sanatçı halen bu görevinin yanında “Ege Yaylı Çalgılar Beşlisi” ile çalışmalarını sürdürmektedir.

Akınçay, Dilek Dudu:

20 Ekim 1984 tarihinde Adana’da doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini bu kentte tamamladı. 14 yaşında iken Münire Akgül ile klasik gitar çalışmaya başladı. 2000-2004 yılları arasında Utku Özkanoğlu ile klasik gitar eğitimine devam etti. Hemen sonra Adana’da açılmış olan “Kadans Müzik Merkezi”nde gitar öğretmenliğine başladı. Ayrıca çok sayıda küğ ve sanat kurumunda gitar öğretmenliği yaptı. Akınçay, 2012 yılında alto saksofon çalışmaya başladı ve 2014 yılı Şubat ayında “Adana Büyükşehir Bandosu”nda alto saksafoncu olarak göreve başladı. Halen çeşitli eğitim kurumlarında öğretmen olarak çalışan Dudu Dilek Akınçay belediye bandosundaki görevini de sürdürmektedir.

Akkaya, Buket:

"Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Tiyatro Anasanat Dalı Sahne Tasarımı Bölümü"nden 1983 yılında mezun olan Buket Akkaya aynı yıl"İzmir Devlet Tiyatrosu"nda dekoratör olarak çalışmaya başladı. 1997'den günümüze "Süleyman Demirel Üniversitesi Tiyatro Tasarım Bölümü"nde uygulamalı dekor ve maket yapımı dersleri veren sanatçı halen "İzmir Devlet Tiyatrosu"nda dekoratör ve kostüm kreatörü olarak il;alışmalarına devam etmektedir. Okul yıllarında karma dekor ve eskiz maket sergilerine katılan sanatçı 1984 yılında kişisel olarak bir siyah–beyaz fotoğraf sergisi açmış, 1987 yılında yine kişisel olarak vitray, bakır, rölyef sergisi düzenlemiş, 1995 yılında karma bir heykel sergisinin paylaşımcısı olmuş, 2001 yılında bir diğer karma sulu boya, yağlı boya ve kil (rölyef/heykel) sergisine katılmıştır. Buket Akkaya "Ekyaz / Egeli Kadın Yazarlar Platformu"nun üyesi olup, aynı zamanda "KYD / Kadın Yazarlar Derneği"nin de kurucu üyesidir. Sanatçı 2007 yılında yapılan "Eskişehir Sanat Derneği Öykü Yarışması"nda "Karanlıkta" adlı öyküsü ile birinci olmuş, 2007 "Seyrek Belediyesi" tarafından düzenlenen "Kadın" konulu ikinci öykü yarışmasında "Geçmişten Tınılar" adlı öyküsü ile kitaba girmeyi hak kazanmıştır. Halen çeşitli edebiyat dergilerinde öyküleri yayınlanan sanatçı evli ve Öykü adında bir kız annesidir.

Akkılıç, Aliye:

1954 yılında, “TRT Ankara Radyosu”nun açtığı sınavı kazanarak sanat hayatına adım atan Aliye Akkılıç, “Yurttan Sesler Korosu”nun en sevilen yorumcularından biri olarak belleklere kazındı. Sanatçının söylediği uzun havalar ve derlediği türküler büyük beğeni gördü. 1981 yılında “TRT”den emekli olan Aliye Akkılıç, o günden sonra sadece özel yayınlarda dinleyicileriyle buluştu. Aliye Akkılıç’ın en bilinen eseri “Ela Gözlüm Ben Bu Elden Gidersem” adını taşımaktadır.

Akkord:

(Alm.) (Bkz.) Uygu.

Akmaz, Hakan:

“Ege Üniversitesi Devlet Türk Müziği Konservatuvarı”ndan mezun oldu. Onüç yaşında (1985) “TRT Kurumu”nun açtığı “Bağlama Sınavı”nı kazanarak “TRT”de program yapma hakkını elde etti. Yurt içi ve yurt dışı dinleti dolaşılarına öğrencileriyle katıldı. Bu öğrencileriyle “Grup Ada”yı kurdu. “İzmir Ses Kayıt Stüdyosu”nda Ahmet Şenyüz prodüktörlüğünde “Grup Ada” ile “Ve Yarın” adlı albümü hazırladı. Denizli’de “Servet Kasetçilik” ile gayet sade ve otantik türde “Folklorumuz - Zeybeklerimiz” adlı çalgısal yöresel albüm hazırladı. İstanbul’da “Global Müzik Yapım” ile “Türkülerle Ege’den Toros’a” ismiyle albüm çıkardı. 2009 yılında “Ada Müzik Yapım” ile Bülent Forta prodüktörlüğünde “Grup Yelin” ile “Dostlara” başlığında bir albüm tamamladı. Haziran 2014 tarihinde “Anadolu Müzik Yapım” ile Cem Yılmaz prodüktörlüğünde Hakan Akmaz ve “Grup Yelin” birlikte “Yelin Türküleri” isimli albüm oluşturdu. “Milli Eğitim Bakanlığı “ ve “Üniversiteler” bünyesinde bulunan okullarda koro dersleri verdi. Çalışmalar sonucu katıldıkları koro yarışmalarında birçok İl ve Bölge birincilikleri, Türkiye ikincilik ve üçüncülükleri elde etti. Yine değişik tarihlerde “Türkiye Finalleri Yarışmaları”nda öğrencileri “Toplu Saz” ve “Yalkın Bağlama” dallarında Türkiye birincilikleri kazandı. Polonya, İngiltere ve Fransa’da bireysel olarak iki, topluluk olarak üç dünya birinciliği bulunmaktadır. Ayrıca Avrupa’nın birçok ülkesinde “Festival, Dinleti, Resital ve Halk” gecelerine katıldı. Sanatçı çeşitli derlemeler yaptı. Türkü formunda birçok tek ve çoksesli düzenlemeler, çalgısal ve sözlü bağdalar kaleme aldı. Türkiye ve Avrupa’da çok sayıda küğ okulu ve dersanelerinde, özel kurum ve kuruluşlarında yaygın olarak kullanılan üç ciltlik “Uzun Sağ Bağlama Metodu” ile yine üç ciltlik “Kısa Sap Çöğür Metodu” hazırladı. Yurt içi ve yurt dışında katıldığı sanatsal ve kültürel etkinlikler sonrası çeşitli kurum ve kuruşlar tarafından onursal üyelikler verildi. “Denizli Belediye Konservatuvarı” ve “Buca-Yelin Kültür Sanat Merkezi”nden yetişen yüzlerce öğrencisi “Devlet Konservatuvarları”nda, “Eğitim Fakülteleri Müzik Bölümleri”nde, “Güzel Sanatlar Müzik Bölümleri”nde, “Halk Eğitim Merkezleri”nde, “Halk Evleri”nde, dernek kurum ve kuruluşlarında, özel dershanelerde ve “TRT Kurumu”nda öğretmen, sanatçı ve öğrenci olarak çalışmalarını sürdürmektedir.

Akompanye etmek:

Eşlik yapmak, eşlemek.

Akompanyeman:

Eşlik.

Akor:

Bir arada çalınan kümeli ses. Uygu, düzen. Tınaş. Bkz. Uygu, düzen. (İt.) Accordare, acordo. (Fr.) Accord. (İng.) Chord. (Alm.) Akkord. Bir uyum oluşturacak, bir armoni teşkil edecek şekilde muhtelif seslerin birlikte çıkarılışı. Bkz. Düzen, armoni.

Akord etmek:

Düzemek. Bkz. Akort.

Akordion:

(Alm.) Bkz. Akordiyon, accordeon, accordion.

Akordiyon:

Akordion, accordeon, accordion. Körüklü, klavyeli bir çalgı. Körük hareket ettirilirken parmaklar elçin üzerinde gezdirilerek çalınır.

Akort:

Çalgıların perdelerini düzenleme, uyumlu hale getirme. Küğsel çalgıların tellerini gereken gerginliğe ayarlama. Müzik enstrümanlarının ses perdelerini belirli orantılarda düzenleme. Akort etmek.

Aksan:

Vurgu. Vurgulamak. Baskı yapmak. Önemle belirtmek. Notaya vurgulama gerçekleştirmek. Baskı verdikten sonra gür bir sesle çalmak. Sembolü ilgili notanın (yani aksan verilecek notanın) nota başı üzerine konularak gösterilir. İşareti: >

Aksoy, Ahmet:

Türk musikisi bağdarlarından Muallim İsmail Hakkı Bey’in üçüncü oğludur. Ahmet Aksoy 1900 yılında İstanbul’da doğmuştur. Musikiyi babasından öğrenmiştir. Babasının yaşadığı dönemlerde oynanan operetlere katılırdı. “Dar-ül Elhan”ın hazırladığı tüm dinletilerde babasıyla birlikte çalışmıştır. Ancak, babasının ölümünden sonra hayatını memuriyet yaparak geçirmiştir. 1943 yılında İstanbul “Paşabahçe İspirto Fabrikası”ndan İzmir “Halkapınar Tekel Şarap ve İspirto Fabrikası”na tayin edilmiştir. Burada geçirdiği 24 yıl boyunca tekrar küğ ile uğraşmaya başlamış ve “İzmir Musiki Cemiyeti”nde öğrenciler yetiştirmiş, bu cemiyetin dinletilerini yönetmiştir. Ahmet Aksoy’un kendine özgü bir tavır ile ud çaldığı belirtilmektedir. Sanatçı 29 Aralık 1967 tarihinde İzmir’de yaşama gözlerini yummuştur. Verdiği ürünler arasında önemle belirtilmesi gerekenler şunlardır: Nihavend Şarkı Aksak (Gün gördüğümüz bir sıranın yaz gecesiydi), Nihavend Fantezi (Bir damla göz yaşı, küçük bir damla), Nihavend Şarkı (Titrek bir damladır aksi sevincin), Nihavend Fantezi (Fecrin bütün esrarı parıldarken açıkta), Nihavend Fantezi (Öptükçe sular sahili sessiz dalgın uzanır gölgeli yollar), Hüzzam Şarkı Aksak (Bir nur-u ilahi gibi afakı sararsın), Hicaz Şarkı Devrihindi (Bağçeler gördüğüm ki olmuş güzeller sergisi), Ferahfeza Şarkı Devrihindi (Aşkın olmuştur sebep coşkun gönüller ahına), Hüseyni Şarkı Aksak (Ey nazlı nigahı ile gülen cilveli kumru), Karcığar Şarkı Sofyan (Köyümüzün biricik penbe beyaz yanaklı), Fantezi Tango (Plajın üstüne nurlar saçıyorken mehtab), Hicazkar Şarkı Aksak (Her aşık olan ah mı eder bahtı siyah mı), Muhayyerkürdi Şarkı Aksak (Fağfur bir kadehden dökülen mey gibi rakset), Dügah Şarkı Müsemmen (Derd-i aşka mübtela bir nay, bir ben, bir gönül).

Aksoy, Behiye:

19 Eylül 1933 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi. Küğle dolu bir evde büyüdü. Annesi ve halasının hazırladığı alt yapı ile içine küğ sevdası düştü. 1947 yılında ortaokulu bitirmesinin hemen ardından “Ankara Radyosu”nun sınavlarına girdi ve kazandı. 1948 yılında stajyer olarak çalışmaya başladığı radyoda Muzaffer Sarısözen, Aksoy’u “Türk Sanat Musikisi” yerine “Türk Halk Musikisi” korosuna aldı. Ancak Behiye Aksoy “Türk Sanat Musikisi”ni hedeflemekteydi. Bunun üzerine Sarısözen “Türk Sanat Musikisi” bölümüne geçmesine izin verdi. 1951 yılında küğcü Halil Aksoy ile evlendi ve O’nun soyadını aldı. Böylece kızlık soyadı olan Tetiker unutuldu ve artık sanat hayatında Aksoy olarak anılmaya başlandı. Sesinin farklılığı ve güzelliği ile herkesin dikkatini çekmeye başlayan sanatçı pek çok gazino sahnesinden teklif almaya başladı. Ancak bu arada anne olması nedeniyle 1958 yılına kadar tüm israrlara karşın gazinoya çıkmadı. Ancak artık göz ardı edilemez bir şöhret yakalayan sanatçı sonunda tekliflere daha fazla dayanamadı ve 1958 yılında Ankara “Göl Gazinosu”nda çalışmaya başladı. Parlak ve başarılı bir gelecek yakalayan Aksoy “Maksim Sahneleri”nin ilk kadın assolisti olarak Zeki Müren ve Orhan Boran’la birlikte unutulmaz gecelere damgasını vurdu. Gazino kültürünün yerleşip, takdir görmesinde dekorları, mutfağı, servisi, naifliği ile “Maksim Gazinosu”nun önemi kadar Behiye Aksoy ismi de çok etkili olmuştur. Bu büyük başarı gazeteler ve dergiler aracılığı ile tüm Türkiye’ye ulaştıkça, sanatçı radyodan dinlenen ve takdir edilen ses sanatçısı ünvanının yanına yine takdir edilen popüler bir gazino sanatçısı ünvanını da eklemiş, şöhretini arttırmış oldu. “Maksim Gazinosu” tarihinde, Zeki Müren’le yarışan tek bayan rakiptir. Bu arada “Maksim”in ardından yine çok popüler olan “Tepebaşı Gazinosu”na geçti ve iki yıl boyunca orada program yaptı. Bu arada taş plakları da satış rekorları kırıyordu. Şimdilerde nostaljik olarak adlandırılan ve günümüz sanatçılarına belli bir satış ve popülerlik başarısını garanti eden pek çok şarkıyı bu taş plaklarda okuyan Behiye Aksoy sanatsal yaşamındaki bu parlak dönemde özel yaşamında talihsizlikler yaşadı. 1963 yılında eşi Halil Aksoy’dan ayrılan sanatçı ikinci evliliğini “Gazinocular Kralı” Fahrettin Aslan ile yaptı, ancak bu evlilik de iki yıllık bir sürenin ardından ayrılıkla sonuçlandı. O dönem “Yeşilçam”da dillere düşmüş şarkılardan yola çıkılarak filmler çevrilmesi çok popülerdi. Behiye Aksoy da sayısız şarkıyı popüler yapmış, ilk O’nun sesinden dinlenen onlarca şarkı filme çekilmişti. Ama sinemacılar Aksoy’u da perdede görmek istiyordu. Teklif üstüne teklif geliyordu. Sesi ve ismi çok popülerdi, ama henüz yüzünü bir kere bile görmemiş çok hayranı vardı. Bu durumu dikkate alan sanatçı “Erman Film”in teklifini kabul etti ve 1967 yılında İzzet Günay ile “Kederli Günlerim” isimli filmde rol aldı. Film çok beğenildi. Ancak sanatçı yoğun sahne çalışmalarından ve sinemayı profesyonel olarak düşünmediğinden dolayı ikinci filmini çekmede acele etmedi. 1973 yılında Murat Soydan ve Metin Serezli ile birlikte unutulmaz “Falcı” filminde oynadı. Filmin prodüktörü Berker İnanoğlu idi ve sanatçı filmin çekim çalışmaları bittikten sonra İnanoğlu ile evlendi. Ancak aldığı kararın acele ile alınmış bir karar olduğunu görüp onbir günlük bir evliliğin ardından eşinden ayrıldı. Özel yaşamında istediği mutluluğu bir türlü yakalayamayan sanatçının mesleki açıdan hiçbir sorunu yoktu. Gazinolar, dinletiler dolup dolup taşıyor, plakları gerçek anlamda yok satıyordu. Ödüller birbirini ardına geliyor, dergilerde ardı ardına en iyi sanatçı seçiliyordu. Televizyon artık iyice yaşamın içine girmeye başlamıştı. Ancak popülerliği ve halkın gözündeki saygınlık ve sevgisi aynen devam ettiği halde, ekranlarda çok sık görülmüyordu. Televizyon gazino sahnelerini olumsuz etkilemeye başlamıştı, aynı zamanda da arabesk küğ popülerliğini artırarak “Türk Sanat Musikisi”ni ikinci plana itmişti. Sanatçı uzun yıllardır devam eden başarılı sanat yaşamını artık yavaş yavaş noktalama kararını aldı. Sonraları çeşitli firmalardan çıkarılan gerek yalkın, gerekse koleksiyon anlamındaki kaset ve CD’lerde şarkıları yer aldı. Ancak milyonlarca adet satan plaklarının sonuncusunu 1982 yılında “Çağrı” ismi ile çıkardı. Aksoy ertiksel yaşamını en üst noktada iken zedelenmeden ve yıpranmadan bıraktı. Sessiz sedasız Side’ye çekildi. Orada toplumsal etkinliklerine devam etti ve hatta 2000’li yılların başında Side’nin tanıtımına yaptığı katkılardan dolayı bir ödüle layık görüldü. Platin rengi saçları, şık kostümleriyle kendisinden sonra yetişen şarkıcılara öncülük etti. Karakteristik hareketleri, sahnedeki büyük dehası daima ayakta alkışlandı. Plakları öyle çok ilgi gördü ki sanatçıya başarılarından ötürü altın plak değil platin taç armağan edildi. Küğü bıraktığı 80’li yıllara kadar daima sevilen ve gözde sanatçılardan olmayı başardı. Türk sanat küğü’nün en özel isimlerinden biri olan Behiye Aksoy güzelliği, duruşu, başarıları, benzersiz sesi, su gibi akan yorumu ile küğü bırakmasının üstünden seneler geçmesine rağmen, hala kendi özel yerini ve ismini korumaktadır.

Aksu, İsmail Hakkı:

01.01.1950 tarihinde Ordu Perşembe’de doğdu. Perşembe’de başladığı ilköğretimini “Eyüp İslambey”, ortaöğretimini “Eyüp Lisesi Orta Bölümü”, liseyi de “Pertevniyal Lisesi”nde tamamladı. 1975 yılında “İstanbul Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu” (bugünkü Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi) “Dekoratif Resim Bölümü”nden başarı ile mezun oldu. 1.5 yıl askerlik hizmetinden sonra, 1978 yılında sınavla “Dekoratör, Ressam” olarak girdiği “İstanbul Devlet Opera ve Balesi”nde, basın-halkla ilişkiler, araştırmacı ve oyun yazarı olarak çalışmalar yaptı. Birçok yerde yağlı boya, sulu boya ve fotoğraf sergileri açtı, yarışmalara katıldı ve ödüller aldı. İlk ödülü, öğrenci iken, “Türkiye İş Bankası”nın Ankara’daki “Genel Müdürlük Binası” için yaptığı vitray çalışmasıdır. Bu ödül, sanatçı için diğer hepsinden daha önemlidir. “Devlet Operası”nda ve birçok özel tiyatrolarda dekor kostüm çalışmaları gerçekleştirdi. Doğum yeri olan Ordu Perşembe’de (eski adı Vona) Ermeni ustaların yaptığı ve yıkılmaya yüz tutmuş olan “Eski Vona Evleri”nin fotoğraflarını çekti, yağlı ve suluboya resimlerini yaptı ve birçok şehirde sergiledi. Bu çalışmalarından haberdar olan “Kültür ve Turizm Bakanlığı” bu evlerle ilgilendi, koruma altına almaya karar verdi ve İsmail Hakkı Aksu’yu da bilirkişi olarak görevlendirdi. Halen çalışmalar devam etmektedir. Ayrıca yine Ordu Perşembe “Yason Burnu”nda bulunan eski kilisenin de fotoğraf ve resimlerini yapıp sergiledi. Bu kilise de restore edilip, müze ve dinleti salonu olarak hizmete açılmıştır. 2010 yılında “İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nin 50. Yılı” kitabını yazarak, 1960 yılından günümüze “İstanbul Operası”nın 50 yıllık gelişimini belgelerle kitap haline getirdi. Bu kitap bir belgesel başvuru kaynağı olarak çok önemlidir. Bunun yanında tüm opera sanatçılarının katılımıyla gerçekleşen “Opera Ressamları Sergisi” düzenledi. Opera ve klasıl küğ konularında kendisini geliştirmek için, kendi olanaklarıyla Londra, Paris, Münih vs. gibi kentlerde opera ve dinletiler izledi, sahnelerinde incelemeler yaptı. “İstanbul Opera Festivali” projesini sanatçı ilk olarak kendisi sunum olarak “Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü”ne sundu ve proje hemen beğenilerek uygulanmaya başlandı. “İstanbul Operası”nın kuruluşunun 50. yılı için hazırladığı “İstanbul Operası 50. Yılı” kitabı “Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü” tarafından bastırıldı. Bu kitapta, Osmanlı’dan günümüze İstanbul’da opera etkinliklerine kısa bir bakışla, “İstanbul Operası” sanatsal ve yapısal olarak incelenmiştir. Sanatçının “Mutfakta Opera ve Bale” adlı bir küğlü oyunu bulunmaktadır ve yakında sahnelenmesi beklenmektedir. Sanatçı, “Türk Operası”nın kuruluşundan bu yana kaybolmaya yüz tutmuş tüm belgelerini toparlayıp dev bir arşiv haline getirmeye çalışmaktadır.

Aksu, Sezen:

Takma ismi “Minik Serçe.” Popüler kültür şarkıcısı, söz yazarı, bağdar ve yapımcı. 13 Temmuz 1954 tarihinde Denizli Sarayköy’de dünyaya geldi. Selanik’ten mübadele ile Türkiye’ye gelmiş bir ailenin kızı olan annesi Şehriban Hanım ile Rizeli Sami Yıldırım isimli bir babanın çocuğudur. Nihat isminde bir erkek kardeşi vardır. Ailenin Sezen Aksu 3 yaşındayken İzmir’e taşınması sonucu üniversite eğitimi de dahil olmak üzere tüm eğitim sürecini İzmir’de gerçekleştirdi. “İzmir Kız Lisesi”nin ardından “Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi”ne girdiyse de ikinci sınıfın ortalarında bu okuldan ayrıldı. Gençliğinde asi kişiliği ile tanınan Aksu birçok sanat dalına merak saldı. Resim dersleri aldı, ayrıca tiyatro ve kırın öğrenmeye gayret etti. Bu dönemde dansöz olmak arzusundaydı. Bu dönemin sonlarına doğru şu cümleyi kurdu: “Allah babama acıdı da şarkıcı oldum.” Küğ yaşamına ertiksel anlamda 1970’li yılların ortalarında başlangıç yaptı. Aynı yıl, “Hafta Sonu” dergisinin gerçekleştirdiği ve jüri başkanlığını Ajda Pekkan’ın yaptığı, Nilüfer’in birinci geldiği “Altın Ses” yarışmasında altıncı oldu. 1973 yılında Ali Engin Aksu ile evlendi. Ancak bu evlilik pek uzun sürmedi. 1974 yılında plak yapma amacıyla İstanbul’a taşındı. İlk 45’liği olan “Haydi Şansım”ı “Sezen Seley” takma ismini kullanarak çıkardı. 1975 yılından bu yana yorumladığı parçaların hemen hemen tamamı kendisine aittir. Bu anlamda Türk popüler küğünde etkili bir unsur olarak bir dönem liderlik yapabilmiştir. Sözlerini yazarak bağdadığı parçaları başka şarkıcılara da verdiği için bağdar kimliği de ön plana çıkmıştır. Aksu, kendisine dinletilerinde ya da çizitlerinde arka planda vokal destek verenlerden bazılarını da destekleyerek tanınmalarını sağladı, ayrıca bunlardan birçoğunun albüm yapmalarına da öncü oldu. Sanatçı, 1977 yılında ilk stüdyo albümü “Allahaısmarladık”ı piyasaya verdi. Sonra sırasıyla 1978’de “Serçe”, 1982’de “Firuze”, 1984’te “Sen Ağlama”, 1986’da “Git”, 1989’da “Sezen Aksu Söylüyor”, 1991’de “Gülümse”, 1993’te “Deli Kızın Türküsü”, 1996’da “Düş Bahçeleri” arka arkaya popüler küğseverlere sunuldu. Sanatçı, ilk günden bu yana tahminen 40 milyondan fazla albüm satışı rakamı elde etmiştir. Sezen Aksu, sinema sanatına da giriş yaptı. İlk filmi Atıf Yılmaz’ın “Minik Serçe”si oldu ve takma ismi buradan kendisine yakıştırıldı. İkinci evliliğini 4.5 aylık hamile iken 10 Temmuz 1981 tarihinde Sinan Özer ile yaptı ve bu evlilikten oğlu Mithat Can Özer dünyaya geldi. 1983 yılında söz ve küğü Ali Kocatepe’ye ait olan “Heyamola” ile “Eurovision” yarışmasına katıldı. Parça Türkiye finaline kaldıysa da “Eurovision” finallerinde Türkiye’yi temsil edemedi. Ancak 1983 yılında bu parçanın teklisi “Hey Dergisi” tarafından yılın plağı seçildi. Aksu, aynı yıl Sinan Özer’den boşandı. Sanatçı 1984 yılında tekrar “Eurovision” yarışmasına aday oldu. “Halay”, “1945” ve “Merhaba Ümit” isimli parçalarla Türkiye finaline katıldı. “1945” parçasının sözlerinin dünyayı ilgilendirdiğini düşünerek bu parçayı seçti. Türkiye finalinde bu şarkıyı seslendirdiyse de yine seçilemedi. 1985 yılında Aksu, “Eurovision Türkiye Finali”ne bir kez daha katıldı. Bu seferki şarkının adı “Küçük Bir Aşk Masalı”ydı. Sözleri Aksu’ya ait olan bu şarkıyı Sezen Aksu ve Özdemir Erdoğan birlikte seslendirdi ama sonuç değişmedi. “Eurovision”da Türkiye’yi temsil etme hakkını bir türlü kazanamayan Aksu, 1985 yılından sonra bir daha bu yarışmaya katılmadı. 90’lı yıllarda sanatçı bu kez yapımcı olarak karşımıza çıkmaktadır. Aralarında Sertab Erener, Harun Kolçak, Aşkın Nur Yengi, Levent Yüksel, Işın Karaca, Hande Yener, Yıldız Tilbe gibi çok sayıda ismi destekleyerek piyasaya çıkardı. Aksu, “Deli Kızın Türküsü” albümünü Uzay Heparı ile çalıştı ve küğüne farklılıklar getirmeyi denedi. Ancak, Heparı 20 Mayıs 1994 tarihinde geçirdiği bir motorsiklet kazasından sonra 31 Mayıs günü yaşamını yitirdi. Bu olay Aksu’yu çok etkiledi ve Uzay Heparı’yı anmak üzere “Yas” isimli bir şarkı bağdadı. 2000’li yıllarda Sezen Aksu’nun bazı sağlık sorunları ortaya çıkmaya başladı. Buna rağmen 20 Mayıs 2002’de “Şarkı Söylemek Lazım” isimli albümünü piyasaya verdi. 12 Haziran 2002 tarihinde ise “Türkiye Şarkıları” isimli bir dinleti turuna çıkarak Rum, Ortodoks, Ermeni ve Musevi koroları ile “Diyarbakır Belediyesi Çocuk Korosu”nun eşliğinde Türkçe, Kürtçe, Ermenice ve Rumca şarkılar söyledi. 2005 yılında ertiksel yaşamının 30. yılında “Bahane” isimli albümünü yayınladı. Amerikan “NPR Radyosu” 2010 yılında Sezen Aksu’yu “Yaşayan Elli Büyük Ses” arasında gösterdi. Nisan 2010’da İsveç’te bir dinleti verdi. Bu dinletiye Fahir Atakoğlu eşlik etti. Ayrıca ABD’de “Türk Kültür Vakfı” organizasyonuyla çeşitli kentlerde üç dinleti verdi. 2016 yılının Ocak ayında İstanbul’da “Volkswagen Arena”da verdiği dinletide sahnelere şu sözlerle veda ettiğini açıkladı: “Her bitiş yeni bir başlangıçtır. Üretmeye devam edeceğim fakat daha önceden söz verdiğim birkaç konseri de yaptıktan sonra sahneye veda ediyorum. İstanbul’da son konserim. Bugün 40 yılın anısına burada benimle olduğunuz için şükranla doluyum.” Sezen Aksu, bu sözlerini aynı yılın Eylül ayında geri alarak küğ seslendirmeye devam edeceğini açıkladı. Babasının “Fethullah Terör Örgütü”ne mensup olduğu açıklandığında bunu küğ ile yanıtlamak gereksinimi duyarak ölen Türk askerleri için 2012 yılında “Tanrı’nın Gözyaşları” isimli parçayı seslendirdi. “Gezi Olayları” sırasında göstericilere açık destek vererek ölen Berkin Elvan için “Berkin’e” isimli bir yazı kaleme aldı. Ayrıca 2014 yılında yayınlanan “Yeni ve Yeni Kalanlar” isimli tekli çalışmasını “Gezi Parkı” protestolarında öldürülen gençlere ithaf etti. LGBT’lere çok açık destek verdi. Sanatçının 400’den fazla sayıda bağdası ve şiiri bulunmaktadır.

Aktarım:

Aktarmak, başka bir ses düzlemine taşımak. Parçanın ya da kesitin bir diğer tondan aynısı ile tekrarlanması. Sesler arasındaki aralıkları bozmadan ve kesinlikle aynı tutarak bir diğer eksenden okumak ya da çalmak. Farklı bir tondan seslendirmek. Şedd. Transpozisyon. Transpoze etmek.

Akustik:

Ses bilimi. Ses bilimine ait. Ses Fiziği. Bkz. Acoustic, acoustique, acustica.

Akyatan, Ozan:

1987 yılında "İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Klasik Gitar Bölümü"ne kabul edilerek Erdem Sökmen ile çalışmalarını sürdüren Ozan Akyatan 1997 yılında mezun oldu. "İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi"nde yüksek lisans programını tamamladı. Wolfgang Landle, Alan Thomas ve Carlo Domeniconi'nin ustalık kurslarına katıldı. "Boğaziçi Üniversitesi", "İstanbul Teknik Üniversitesi", "Yıldız Teknik Üniversitesi", "Dokuz Eylül Üniversitesi" ve "Kocaeli Üniversitesi"nde  resitaller verdi. 2005 yılında "Ordu" ve 2007 yılında "Malatya  Klasik Gitar Buluşmaları"nda sahne aldı.Tanju Yıldırım ile tango küğü ve kırını üzerine çalışmalar yaptı, birçok tango dinletisinde çaldı. 1991 yılından bu yana özel kuruluşlarda gitar eğitmeni olarak görev aldı. 2004 yılında "Kocaeli Üniversitesi Devlet Konservatuvarı"nda öğretim görevlisi oldu. Sanatçı halen bu okulun "Klasik Gitar Bölüm Başkanı" olarak görevini sürdürmektedir.

Akyunak, Ali İlhan:

1964 yılında Tokat / Zile’de doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini Ankara’da tamamladı. Lise yıllarında Taner Solukçu ve Fatma Bildiren’le çalıştı.1987 yılında “Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Bölümü”nü bitirdi. 1984-1987 yıllarında “Ankara Radyosu Gençlik Korosu”nda koro üyesi olarak çalıştı. 1983-1987 yıllarında Suna Çevik, Gülşen Şimşek, Feruzan Esmergül ve Mustafa Apaydın’ın korolarında görev yaptı. 1991 yılında “Ankara Arı Koleji”nde küğ öğretmeni olarak göreve başladı. 1996-2001 yıllarında “Manisa Akhisar Koleji”nde öğretmenlik yaptı. Burada “Akhisar Eğitim Vakfı Korosu” ve “Akhisar Belediyesi Çocuk Korosu”nu kurarak değişik etkinliklerde dinletiler verdi. 2001 yılında devlete geçerek Akhisar, Salihli, Bergama ve İzmir’de küğ öğretmenliği yaptı. 2003-2004 yıllarında “İzmir Karşıyaka İlçe Milli Eğitim Çocuk Korosu” kurarak birçok dinleti verdi. 2005 yılında “İzmir Işılay Saygın Güzel Sanatlar Lisesi”nde koro öğretmeni olarak göreve başladı. 2007-2008 yılında “Işılay Saygın Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi Korosu”nu kurdu ve bu koro ile birçok dinleti verdi. Okul korosu ile yurt içi ve yurt dışında festivallere katıldı. 2010 yılında Wim van Herk’in “Koro Çalıştayı”na, 2012 yılında Volker Hempfling / Sabine Horstmann’ın “Koro Şefliği Çalıştayı”na katıldı. 2014 yılında İtalya’da yapılan “Uluslararası Koro Yarışması”nda “Gümüş Diploma” aldı. 2009-2014 yılları arasında “Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Müzik Öğretmenliği Bölümü”nde koro derslerine girdi. 2014-2015 öğretim yılında “Dokuz Eylül Üniversitesi Devlet Konservatuvarı”nda birinci dönem koro derslerine girdi. Halen “Yaşar Üniversitesi Sanat Ve Tasarım Fakültesi Müzik Bölümü”nde ve “Buca Işılay Saygın Güzel Sanatlar Lisesi”nde koro öğretmeni olarak çalışmalarına devam etmektedir.

Akyürek, Sibel:

İzmir’de doğdu. “Dokuz Eylül Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Viyola Bölümü”ne girdi. Tüner Galip, Çetin Aydar ve Zeliha Özel ile eğitimini tamamlayarak 1997 yılında mezun oldu. 1997–1998 dinleti mevsiminde “İzmir Devlet Senfoni Orkestrası” ve “İzmir Devlet Opera ve Balesi”nde ücretli olarak çalıştı. 1998 yılı Ekim ayında “Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası” ve “Çukurova Üniversitesi Devlet Konservatuvarı”nda ücretli olarak çalışmaya başladı. 1999 yılında “Çukurova Üniversitesi Devlet Konservatuvarı”nın açtığı sınavı kazanarak viyola öğretim görevlisi olarak atandı. 2002 yılında bu kurumda Prof. Farhang Hüseyinov ile başladığı yüksek lisans çalışmalarını 2004 yılında tamamladı. Eğitimi süresince ve sonrasında birçok oda küğü ve orkestra dinletilerine katıldı ve resitaller verdi. Halen “Çukurova Üniversitesi Devlet Konservatuvarı”nda viyola, oda küğü, küğ tarihi, çalgı bilgisi ve yaylı çalgılar edebiyatı derslerini vermektedir. Sanatçı 2004 Şubat ayından beri “Yaylı Çalgılar Ana Sanat Dalı Başkanlığı” görevini yürütmekte, bunun yanısıra 2007 Eylül ayından bu yana “Konservatuvar Müdür Yardımcılığı”nı üstlenmiş bulunmaktadır. 2007–2008 eğitim–öğretim yılında “Erasmus Öğretim Elemanı Değişim Programı” çerçevesinde 30 Mart–6 Nisan 2008 tarihleri arasında İspanya’nın Granada kentindeki “Real Conservatorio Superior de Musica Victoria Eugenia”da (Kraliyet Konservatuvarı) sekiz saat viyola dersi vermiş ve bağdar Ahmed Adnan Saygun’un yaşamı, yaratıları ve viyola konçertosu ile ilgili İngilizce bir sunum yapmıştır.

Akyüz, Didem:

13 Temmuz 1983 tarihinde doğmuş olan Didem Akyüz ilk olarak “Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İngilizce İşletme Bölümü”nü bitirmiş (01.09.1999-25.06.2004), daha sonra “Çukurova Üniversitesi Adana Devlet Konservatuvarı Opera-Şan Bölümü”nde (01.09.2004-25.06.2008) eğitim görmüştür. Bu eğitiminin ardından gittiği İspanya’da 2008 yılının Eylül ayında girdiği “Real Conservatorio Superior de Musica Victoria Eugenia”da başladığı eğitimine devam etmekte, aynı zamanda çeşitli topluluklarda ve operalarda görev almaktadır. Bunlar arasında “Granada Kent Orkestrası Korosu” ve “Maestranza Tiyatrosu Opera Korosu” bulunmaktadır. Alto olan sanatçı İngilizce, İspanyolca, Fransızca ve Almanca bilmektedir.

Al Fine ya da (A Fine):

Sona kadar.

Al-All-Alla:

Ölçü ve sıfat takıları (prefix).

Al-All-Alla:

(İt.) Ölçü ve sıfat takıları. Sıfatlardan önce yapılan ek. Başına eklemek. Öne yapılan ilave. Prefix.

Alaca:

Kromatik.

Alacasarlık:

Kromatizma, kromatisizm.

Alain, Jehan Ariste (1911-1940):

Jehan Ariste Alain Paris'in batısında bir banliyö yerleşimi olan St-Germain-en-Laye'de 3 Şubat 1911 tarihinde orgçalar bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Babası Albert bağdar, orgçalar ve hatta org yapımcısı idi; Jehan'ın sonraları birçok eserini yazacağı evlerinin orgunu yapmıştı. Jehan'ın küçük erkek kardeşi Olivier de bir orgçalar ve bağdar oldu; şüphesiz kızkardeşi Marie-Clair Alain halen günümüzde yaşamakta olan en ünlü dinleti organistlerinden birisidir. Onbir yaşında iken Jehan bağdama yapmaya ve St-Germain-en-Laye bölgesinde org çalmaya başlamıştı. Bu dönemden kalan bilinen ilk yaratısı doriyen modunda kısa bir kanon olan piyano ve armonyum için bir ikildi. Daha ileri çalışmalar yapmak ve eğitim almak üzere Jehan “Paris Conservatoire Nationale de Superior”a gitti. Paul Dukas ve Jean Roger-Ducasse ile bağdama ve Marcel Dupre ile org yorumculuğu ve doğaçlama çalıştı. Bu olağanüstü yetenekli öğretmenlerin etkilerine ek olarak Alain bazan “Paris Konservatuvarı”nın köhne düşünsel sınırları dışındaki olaylar tarafından da etki altında kaldı. Alain ailesi sıklıkla “Somme Bölgesi”ndeki “Valloires Manastırı”nı dinlenmek amacıyla birkaç günlüğüne ziyaret etmekten hoşlanırlardı. 1930 yılında yaptıkları böyle bir tatilde Jehan org için yazdığı çok sayıdaki romantik ve büyüleyici eserlerden birisi için ilham aldı: “Gregoryen Şarkılar...” Yaratılarında tonaliteleri için bir temel olarak Gregoryen modları sıklıkla kullandıkça Gregoryen etkisi altında kalmaya devam ediyordu. Bazan da düz şanı hatırlatıcı bir stil içinde yazıyordu: “İki Koral” (Doriyen ve Frijyen), “Ballade” (Frijyen modu içinde), “Monodi”, “Litanies”... 1931 yılında “Paris Kolonyal Sergisi”ne katıldı ve orada Uzakdoğu'nun müziği, dansı ve felsefeleri ile tanıştı. İşte bu etkilerle “Agni Yavishta için İki Dans” (iki tuhaf “ateş dansı”, Agni Yavishta Hindu ateş tanrısıdır) ve “Le Jardin Suspendu” (bir “chaconne” üzerine modellenmiş çekici, rüyasal bir eser) yazıldı. Jehan üzerindeki bir başka etki de caz müziği olmuştur, örneğin “Üç Dans” isimli bağdasının birinci ve üçüncü bölümleri caz benzeri düzümler içerir. Açılımın diğer ucunda ise barok ve diğer erken çağ küğlerine duyulan ilginin bir canlanışı yer almaktadır. Oldukça kısa süren yaşamının büyük bölümünde Jehan'ın sanatı için “salt mutluluğun biçimi” tanımlamasını yapabiliriz; ayrıca küğde olduğu kadar resim ve şiir alanlarında da ifade aramıştır. Yanında daima çizim yapabileceği, yazabileceği ya da bağdayabileceği boş sayfaları olan ufak bir defter taşımıştır. Sonraları boş sayfalar üzerine hızlı bir şekilde çiziktirebileceği veya küğsel fikirlerini aktarabileceği ya da resimlerini karalayabileceği özel bir beş uçlu mürekkepli kalem edinmiştir. El yazısı partiturları sıklıkla bir çizim veya bir alıntı ile ya da ikisi ile bir arada bulunurdu. 1935 yılında Alain çocukluk aşkı Madeline Payan ile evlendi, ancak bu evlilik mutsuzluk getirdi ve ailesinde derin çatlaklara yol açtı; sağaltılması uzun zaman gerektirdi. Jehan ve Madeline zorluklarının arttığı zaman sürecinde üç çocuk sahibi oldular. Jehan yaşamı süresince ertikten bir küğcü olarak yapabildiği kadarıyla ailesine destek olmaya çalıştı. Küğlerinin birçoğunu boşluk bulabildiği anlarda, örneğin tren yolculuklarında veya hatta konservatuvardaki dersleri esnasında el altından yazmıştır. Kalan birkaç yıllık ömründe yaşamının gerginlik dolu koşulları giderek kötüleşti. 1937 yılında Fransız Alpleri'nde tatil yaparlarken yaşı henüz yirmiüç olan kızkardeşi Odile dağ sporları yaptıkları bir sırada küçük kardeşi Olivier'in düşmesini engellemeye çalışırken bir kaza sonucu öldü. Jehan'ın büyük acısı ve kardeşinin ölümünden duyduğu keder birdenbire dağardaki en olağanüstü ve eşsiz küğ eserlerinden birisine dönüştü: “Litanies”. Bu yaratıyı Odile'in ölümünden yalnızca birkaç gün önce bitirebilmişti. Ayrıca daha olağanüstü olan “Litanies”i bitirdiği hafta içerisinde bir diğer önemli yaratısını “Deuils”i de tamamlamıştı. Odile'in ölümü kendi içsel korkularının artmasına da yol açtı; erken ve trajik bir ölümle karşılaştı. Sanatçının son yaratısı anıtsal trilojisi “Üç Dans”ın bitirilememiş orkestrasyonu oldu. Alain'in öğrencileri ve çalışma arkadaşları O'nu Paris ve St-Germain-en-Laye caddelerinde vahşi motor yarışlarına katılmasıyla ve motorsiklet üzerinde gözüpek biri olarak hatırlayacaklardır. Jehan İkinci Dünya Savaşı'nda 8. Fransız Tank Tümeni'nde görevlendirildi, Belçika mücadelesi sırasında tehlikeli görevler için sıklıkla gönüllü oluyordu. 20 Haziran 1940 tarihinde “Saumur”un doğu tarafında düşman ilerlemesini kontrol için verilen bir görevi kabul etti; yaratıcılığının doruğundaki orgçalar, bağdar ve süvari Jehan Ariste Alain, ülkesini savunurken kalbinden aldığı bir kurşunla yere düştü.

Alamire, Petrus (XVI. Yüzyıl):

Renkli bir yaşamı olan ve hatta İngiltere adına casusluk dahi yapan ve takma bir isim kullanarak şu anda Belçika topraklarında kalan bölgeye kapağı atarak yaşamını sürdüren Petrus Alamire’yi bir bağdar olarak tanımlamak yanıltıcı olacaktır. Alman ve muhtemelen ismi Petrus Imhoff olan bu kişinin küğe yeteneği bulunmaktaydı. Özellikle kopist olarak çalışan Petrus Imhoff çok güzel kitaplar üretti. Özenle hazırlanmış bu kitaplar Kraliyet tarafından önemli hediyeler olarak kullanılmaya başlanınca olağanüstü talep gördü; bu nedenle iyi koşullarda saklandılar. Alamire zamanının küğünü (ki kökeni tam olarak bilinemiyordu) büyük bir olasılıkla diğer ülkelere yaptığı yolculuklarda topladı. Nesilden nesile devredilen yaklaşık sekizyüzelli eser kırksekiz koro kitabında yer almaktadır. Hatta kitap ciltleri içinde keşfedilen küğ, açıkçası yanlış bir şekilde kopyalanmış ve bu amaç için kullanılmıştır. Petrus Alamire’nin ününün bütün Avrupa’ya yayıldığını ve O’nun zengin evlerine bu enfes dokümanları temin ettiğini biliyoruz.

Alapınar, Hazar:

Prof. Hazar Alapınar 1942 İstanbul doğumludur. “Alman Lisesi”nde, “İstanbul Belediye Konservatuvarı”nda (Ekrem Zeki Ün ile), “Ankara Devlet Konservatuvarı”nda (Necdet Remzi Atak ile), “Köln Küğ Yüksek Okulu”nda “Berta Volmer ve Max Rostal ile) öğrenim görmüştür. “İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Keman Dalı” öğretim üyeliğinden 2003 yılında emekli olan sanatçı, aynı kurumda anasanat dalı başkanlığı, yönetim kurulu üyeliği ve müdürlük gibi görevlerde bulunmuştur. Yorumcu olarak, orkestra eşliğinde dinletiler, resitaller ve oda küğü etkinliklerinin yanı sıra “Ulusal Keman Yarışmaları”nda jüri üyelikleri vardır. Öğrencileri, Türkiye’de ve yurt dışında çeşitli orkestralarda görev yapmaktadır. Bunların arasında yarışmalarda ödül alanlar, oda küğü alanında çalışanlar ve yalkıcı olarak dinleti verenler yer almaktadır. Ödül ve Yaratıları: Ankara Opus Dergisi Mozart Sonat Yarışması 2. Ödül (1966), TRT Çağdaş Türk Eğitim Müziği Dalında Ödül (1971), “Cura” adlı okul şarkıları kitabı (1971), Akbank Çocuk Şarkıları Yarışması’nda Ödül (1976 ve 1977), Keman ve Piyano İçin Üç Parça (1977, 2015, 2017), Mini Diyaloglar Keman-Piyano İçin Albüm (1998), değişik tarihlerde yayınlanmış keman tarihi ve küğle ilgili makaleler, Piyano İçin On Küçük Parça (2002), Keman Yapım Tarihi (2003), Cura’nın genişletilmiş ikinci baskısı (2003), Solo Keman İçin Beş Parça (2005), Solo Keman İçin Beş Parça (2006), Keman İçin Pozisyon Çalışmaları ve Etütler (2005) Ivan Galamian -Keman Çalmanın Temel İlkeleri ve Yöntemleri- (Çeviri-2006), Andante Müzik Dergisi Donizetti Klasik Müzik Ödülleri "Yılın Müzik Eğitimcisi Onur Ödülü - 2011), Keman İçin Teknik Çalışmalar (2013). Öğrencileri için düzenlediği dinletilerin (İzmir, İstanbul, Eskişehir, Ankara, Bursa) yanı sıra Alapınar’ın etkinliklerinden birkaç örnek: İzmir Devlet Senfoni Orkestrası dinletilerine kuruluş aşamasında konuk sanatçı olarak katılım, İzmir Devlet Senfoni Orkestrası ile yalkıcı olarak dinleti (1978), İzmir Devlet Opera ve Balesi Salonu’nda oda küğü dinletisi (1983), aynı dinletinin TRT televizyon kaydı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti M.E.B. Devlet Senfoni Orkestrası’na yalkıcı olarak katılım (1989), aynı orkestrada başkemancı olarak dinleti (1990), İzmir I. Müzik Şenliği’nde Çağdaş Alapınar ile resital (1990), ressam Fahir Aksoy grubu ile dolaşı, açıklamalı dinletiler: Aydın, Denizli, Muğla, Çanakkale, Balıkesir, Manisa (1982-83), Barok Akşamı, Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Salonu (Çağdaş Alapınar Gençay ve Yusuf Gençay ile - 1999), küğ, eğitim, sanat konularını içeren konferans, söyleşi, panel ve sempozyumlar. Anadolu Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezi Salonu, Çağdaş Alapınar Gençay ile açıklamalı dinleti, konuşmacı olarak Prof. Önder Kütahyalı (2006), Anadolu Üniversitesi Senfoni Orkestrası’na yalkıcı olarak katılım (2008). Hazar Alapınar 01.10.1987 tarihinde doçent, 15.11.1996 tarihinde profesör olmuş, 07.05.1985 tarihinde İzmir Devlet Konservatuvarı Müzik Bölümü Başkanlığı’nı üstlenmiş, 14.05.1985, 13.02.1987, 10.01.1989-1991 tarihlerinde aynı okulun Yaylı Çalgılar Anasanat Dalı Başkanlığını yürütmüştür. Sanatçı 01.03.1993-09.01.1996 tarihleri arasında Müzik Bölümü Başkanı olmuş, 22.12.1995-07.02.1997 tarihleri arasında Müdürlük yapmış ve bu görevinden kendi isteği ile ayrılmıştır. Hazar Alapınar 18.08.2003 tarihinde emekli olmuştur.

Alba:

(İsp.) Bkz. Albado.

Albado:

(İsp.) Sabah küğü. (Bkz.) Alba.

Albert, Eugene (1864-1932):

Fransız kökenli Alman piyanisti ve bağdarı olan Eugene d’Albert Glasgow’da doğmuştur. “Covent Garden”daki “Kraliyet Tiyatrosu”ndaki bale topluluğunun yöneticisi olan babasının Londra’da yaşaması nedeniyle ilk küğ eğitimini burada almıştır. Bir dinleti piyanisti olarak ertiksel anlamda elde ettiği ilk başarılardan sonra dikkatlerini operaya çevirmiştir. Sayısız çalgısal yaratılar ve aralarında “Der Tiefland”ın (Ova) da bulunduğu yirmi opera bağdamıştır. d’Albert’in en tanınmış operası olan “Der Tiefland” küğsel bir dramadır ve ilk kez 1903 yılında Prag’da sahneye konulmuştur. Ayrıca flütist Kral Büyük Frederick konusu üzerine bir küğsel komedi de yazmıştır. Sahne için son eseri “Mister Wu” ölümü nedeniyle tamamlanamamıştır. İki piyano, bir viyolonsel konçertosu ile bir sinfonisini belirtmeden geçmemek gerekir. Daha çok “Der Tiefland”ın “Sinfonik Önçalın”ı ile tanınmaktadır. Orijinal yaratıları arasında Op. 1 Ardış, bir sonat ve çok sayıda kısa parçası bulunmaktadır.

Albert, Stephen (1941-1992):

6 Şubat 1941 tarihinde New York'ta dünyaya gelen Stephen Albert küğ eğitimine gençlik çağlarında piyano, korno ve trompet çalışarak başlamıştır. Onbeş yaşında iken Elie Siegmeister ile bağdama öğrenmeye karar vermiş ve iki yıl sonra “Eastman Küğ Okulu”na girmiştir. Bu okulda Bernard Rogers ile çalışma olanağını elde etmiştir. Bağdama çalışmalarını sonraları Stockholm'de Karl-Birger Blomdahl ile sürdürmüş, “Philadelphia Küğ Akademisi”nde Joseph Castaldo ile çalışarak 1962 yılında diploma almıştır. 1963 yılında “Pennsylvania Üniversitesi”nde George Rochberg ile çalışan sanatçı, “Nehrin Akışı” isimli sinfonisi ile 1985 yılında küğ alanında “Pulitzer Ödülü”nü kazanmıştır. 1985-1988 yılları arasında “Seattle Sinfoni Orkestrası”nda yerleşik bağdar olarak hizmet vermiş, “Chicago”, “National”, “Pittsburgh”, “Baltimore” ve “Seattle” sinfoni orkestralarından, “Philadelphia Orkestrası”ndan, “New York Filarmoni”den, “Lincoln Center Oda Küğü Derneği”nden ve “Kongre Kütüphanesi”nden eser siparişleri almıştır. Kazandığı diğer ödüller ve onurlandırmalar arasında “MacDowell Colony” bursları, bir “Huntington Hartford” bursu, iki “Guggenheim” bursu, iki “Roma Ödülü” ve “Martha Baird Rockfeller Vakfı”, “Güzel Sanatlar için Ulusal Bağış”, “Ford Vakfı” ve “Alice M. Ditson Vakfı”ndan ödenekler ile bağışlar vardır. 1988 yılından ölümüne dek “Juilliard Küğ Okulu”nda bağdama öğretmeni olarak çalışmıştır. Ayrıca “Ford Vakfı”nın ödeneği altında Lima ve Ohio'daki halk okullarında da öğretmenlik yapmıştır. 1968'den 1970'e dek “Philadelphia Küğ Akademisi”nde, 1970-1971 yıllarında “Stanford Üniversitesi”nde ve 1974-1976 yıllarında “Smith Koleji”nde görev almıştır.

Alberti Bası:

Elçinli bir çalgıda sağ el ezgiyi seslendirirken sol elin uygu(ların) notalarını ayrık ve eşit bir biçimde kesintisiz olarak çalmasına denilir. (Bkz: Basse d'Alberti). Bu tarz eşlikleri yazdığı elçinli çalgılar için küğlerinde yoğun bir şekilde kullanan ilk bağdar olduğu için ismini 18. yüzyıl İtalyan bağdarı Domenico Alberti'nin soy isminden alır. Bu stil Haydn, Mozart, Clementi ve Beethoven gibi klasıl dönem bağdarları tarafından sıklıkla kullanılmıştır ve çağdaşları tarafından da sevilerek benzetlenmiştir. Aşağıda "Alberti Bası" kullanılarak yazılmış iki örnek yer almaktadır. Bunlardan ilki Wolfgang Amadeus Mozart'ın 545 Küchel sayılı Büyük Do'dan piyano sonatına, ikincisi ise Muzio Clementi'nin Op. 36, No. 6 sırasayılı Büyük Re'den piyano için sonatinasına aittir. Lütfen bu yaratıların sol el eşliklerini dikkatle inceleyiniz:

Aşağıda göreceğiniz dizeklerden ilki I - IV - V7 - I şeklinde düzenlenmiş bir uygu yürüyüşüne aittir. İkinci dizekte ise bu uygu yürüyüşüne karşılık gelen "Alberti Bası" uygulamasını görmektesiniz:

Alborada (İspanya):

Güneş doğarken çalınan küğ.

Albrechtsberger, Johann Georg (1736-1809):

Franz Joseph Haydn’ın çağdaşı olan Albrechtsberger ünlü bir orgçalar ve saygı duyulan bir öğretmen olduğu kadar verimli bir bağdardı. Her ne kadar Wolfgang Amadeus Mozart O’nun org çalışının diğer orgçalarlar hakkında belli bir hükme varılabilecek bir standard olarak ele alınması gerektiğini düşünmekte idiyse de Albrechtsberger en çok öğretmenliği ve kuramcılığı ile hatırlanmaktadır. Sanatçıyı çok büyük övgülerle değerlendiren Haydn, Beethoven’i çalışması için 1794 yılında Albrechtsberger’e gönderdi, bu birliktelik iki yıl kadar sürdü. Albrechtsberger, barok kontrapunt geleneğini anıtsallaştırdı. “Viyana Okulu” üzerindeki etkisi oldukça büyüktür ve Mozart’ın geç dönem yaratıları ile Beethoven’in bellibaşlı fugal pasajlarında bu etki görülebilir.

Albukrek, Musa:

Dr. Musa Albukrek, 1937 yılında İstanbul’da doğdu. “Beyoğlu Musevi Lisesi”nde okudu. Küçük yaşlarda resme olan yatkınlığı fark edildi. Okul yıllarında ünlü ressam Naile Akıncı’nın öğrencisi oldu. Okul ile eşzamanlı olarak “İstanbul Konservatuvarı”nda keman dalında eğitim gördü. 1961 yılında “İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi”nden mezun oldu. 1966 yılında “İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Cerrahpaşa Cerrahi Kliniği”nde “Genel Cerrahi İhtisası”nı tamamladı. 1989 yılında, Fransa Creteil’deki “Hospital Henri Mondor”, 1990’da İsviçre Cenevre’deki “Hospital Contonal”, 1991-1993’de Fransa Paris’teki “Hospital Leopold Bellan”, 1992-1996’da Fransa Paris’teki “Hospital Gouin”, 1997-1999’da Fransa Versailles’daki “Hospital Andre Mignot”, 2000’de Fransa Paris’teki “Hospital Leopold Bellan” gibi üniversite hastanelerinin “Kolo-Proktoloji Klinikleri”nde “Proktoloji Dalı”nda periyodik ileri staj çalışmalarında yer aldı. “Yıldız Teknik Üniversitesi Tıp Terminolojisi Dalı”nda öğretim görevlisi ve 1979 yılından bu yana “Amerikan Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü”nde ziyaretçi hekim olarak bulundu. Tıp tahsilinin yanı sıra keman öğrenimini Seyfettin Asal ile sürdürdü, “İstanbul Konservatuvarı”nda bağdar Ekrem Zeki Ün’le çalıştı. “Pre-Klasik Oda Müziği Topluluğu”nu kurarak çeşitli kültür merkezlerinde ve radyo televizyonlarda dinletiler verdi. Bu grup ayrıca yurt içi ve dışında da etkinlikler gerçekleştirdi. Keman öğreniminde ileri düzey çalışmalarını lonescu Galati ile sürdürdü. 1992 yılında küğ alanında öğrenim yapacak bir öğrenciye katkıda bulunulması amacıyla bir fon kuran küğcü Yaşar Paker adına verilen “Küğ Ödülü”nü 2006 yılında Dr. Musa Albukrek aldı. Patolog, cerrah, küğcü, ressam ve koleksiyoncu kişiliğinin yanında iyi bir küğ sanatçısı olan Dr. Musa Albukrek’e ödülünü Yaşar Paker’in yeğeni Lina Alaton ile Adil Anjel verdi. Halen dinletiler vermeye devam eden Musa Albukrek, aynı zamanda çok yönlü usta bir resim sanatçısıdır. Yıllardan beri, yaz-kış demeden, Anadolu’nun çeşitli yöreleri ile İstanbul’un yok olmaya yüz tutmuş tarihi yapılarını kendine özgü üslubu ile kağıda aktarmıştır. Çoğunlukla siyah beyaz çalışmakta ve desene ayrı bir önem vermektedir. Bugüne kadar 700’e yakın resim çalışması yapan ressam-doktor Albukrek’in karma ve kişisel resim sergilerinin yanısıra “Çizgilerle Türkiye”, “Çizgilerle Adalar”, “Çizgilerle Akdeniz Yöresi” ve “Çizgilerle İstanbul” adlı yayınlanmış dört kitabı vardır. Ayrıca, bu çok yönlü sanatçı, adadaki yıllarının birikimiyle topladığı ve evinde sergilediği, kendi yaptığı oyuncak müzesine sahiptir. Geniş pul koleksiyonu ile kültürel anlamda sergiler oluşturan sanatçının zaman zaman “Şalom Gazetesi”nde makaleleri yayınlandı. Albukrek tüm sanatsal faaliyetlerini gönüllü olarak yapmaktadır. Verdiği dinletilerin kaydı “YouTube”dan izlenebilir. Albukrek, “Ulus Musevi Okulları Marşı”nın da bağdarıdır.

Aldemir, Atilla:

1994 yılından bu yana çalışmalarını Avrupa'da sürdüren, 2003 yılından bu yana ise Viyana'da yaşayan keman sanatçısı Atilla Aldemir 1975 İstanbul doğumlu olup "Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı"nın yüksek bölümünü bitirmiştir. Çiğdem Yonat–İyicil'in keman sınıfından 1994 yılında mezun olan sanatçı ardından "Dr. Nejat F. Eczacıbaşı Vakfı" bursu ile Almanya'ya gitti ve "Detmold Küğ Yüksek Okulu"nda Lukas David'in sınıfında öğrenci oldu, lisansüstü çalışmalarını pekiyi derece ile tamamladı. Bugüne kadar Ayla Erduran, Tibor Varga, Shlomo Mintz ve Ida Haendel ile ustalık kursu çalışmaları yapan sanatçı yalkıcılık diploması (konzertexamen) eğitimini "Konrad Adenauer Vakfı"ndan aldığı burs ile "Essen Folkwang Küğ Yüksek Okulu"nda Mintcho Mintchev'in sınıfından takdir derecesi alarak tamamladı. Aldemir'in ulusal ve uluslararası pek çok ödülü bulunmaktadır. Bunlardan birisi 2008 yılının Ağustos ayında Avusturya'da düzenlenen "15. Uluslararası Johannes Brahms Yarışması"nda viyola dalında 75 sanatçı arasından aldığı üçüncülük ve en iyi çağdaş yaratı yorumu ödülüdür. Sanatçı 2007 yılında aynı yarışmanın keman dalında ikincilik ödülünü kazandı ve iki özel ödüle layık görüldü. Küğ eleştirmenleri tarafından sanatçının en önemli özelliğinin "çalgısına mutlak hakimiyet, yorumda biçem duyarlılığı ve seyirciyi sürükleyen coşkuyu birarada sergileyebilme yeteneği" olduğu belirtilen Aldemir dinletilerinde 1840 yapımı J. B. Vuillaume keman kullanmaktadır.

Alet:

Çalgı, enstrüman.

Alevilerde Küğsel Yaşam:

     Alevi kültüründe şiir, küğ ve oyun yaşamı oldukça zengindir. Daha henüz müslüman dini benimsenmeden ve Alevi olunmadan, yani Orta Asya günlerinden bu yana Şaman törenlerinden Hacı Bektaş-ı Veli ile Mevlana dergahlarına ve dağ başlarında yaşayan Tahtacıların yüksek tepelerde oluşturdukları açık hava tekkelerine kadar ezgiler çalınıp söylenmekte, oyunlar oynanmaktadır. Mutlu ya da mutsuz günlerde, dinsel törenlerde şiir, küğ ve oyunun yeri, Alevi toplumuna atalarından kalmıştır, yani görenekseldir.

     Şaman ismiyle tanınan biliciyi törenlerde (hatta ölü gömme törenlerinde bile) çalıp söyleyen ve oynayan, halkla birlikte ağlayıp gülen, halka yön veren saygın kimse olarak tanımlayabiliriz. Örneğin büyük kentlerde vefat eden birinin ardından para ile ağıtçı kadınlar çağrıldığı bilinmektedir. Ağıtçı kadınların ağıtı şiirsel ve küğsel bir ağlayıştır. Buna benzer bir şekilde Alevilerde de şiirsel ve küğsel ağıtlar dikkatleri çekmektedir. Bazı Tahtacı boylarında vefat eden kişi mezarına götürülürken at koşturan, yarış niteliğinde oyunlar gerçekleştirenler bulunmaktadır. Mezarlıkta ya da yatırlarda kurban kesmek, yiyip-içmek, küğ eşliğinde nefesler söylemek, semahlar oynamak Tahtacılar arasında bir görenektir. İşte tüm bu etkinlikler Anadolu'da Türkmenlere de yansımıştır.

     Alevilerde oyunlar küğ eşliğinde kırınılarak teatral bir görünüm sergiler. Büyük dinlerde oyuna yer verilmemişse de şiire ve küğe yer verilmiştir. Çağımızın gelişmiş toplumlarında ve çağdaş din anlayışında ise bu gereksinme artık yerine getirilmektedir.

     Oyunlar ana kucağında başlar. Bebeğin beş duyusunun gelişmesine yönelik oyunlar oynanır, örneğin renklerle donanmış, seslerle şıngırdayan oyuncaklar ilgi çeker. Bebek rahat uyumak için güvence duyacağı annesinin ninnisini bekler. Bu nedenle Alevi kültüründe anneler ninni söylemeyi çok iyi öğrenirler. Bebeğin önüne ses çıkaran bazı gereçler konarak onlarla oynaması, birbirine vurması, ses çıkartması sağlanır.

     Oyunlarda küğlü ya da doğrudan doğruya türkülü olanları da vardır. Yetişkin yaşa gelmiş olan gençler zaman zaman bir araya gelip dem–devran sürer, eğlenir, semah oynar, yakmalar söylerler. Bazan yakmaları karşılıklı kızlarla oğlanlar söyler. Onlara saz, ud, keman gibi çalgılar eşlik eder. Yakmalar, gençler arasında olsun büyüklerde olsun genellikle Karacaoğlan'dan ya da kendi uydurmaları örneklerden olur.

     Yakma, bir kıta yani dört dizeden oluşur, 6 + 5 = 11 hecelidir. Hep hece vezniyle uyum gösterir. Arada bir coşanlar olursa, yakmayı üçlerler. Yakma söyleyen, kendisinden sonra söylemesini istediği biri olursa, ona "vaardı kardaşlık" diyerek ya da isim söyleyerek yol gösterir. Böylece aralarında oluşturdukları muhabbet geç vakitlere kadar sürer. Yakmalar ezgi niteliğindedir. Ağır ve acıklı söylenir, sitem doludur. Asla oyun havasına çevrilmez. Bazı Alevi toplumlarında bunlara "deyiş", "koşma", "Karacaoğlan" da denir.

     Dem–devran sürerken, bayramlarda, düğünlerde kıvrak havalar çalıp oynayanlar, zeybek kırınanlar da olur. Özellikle kızlar kış geceleri bir araya gelir, leğen çalarak, kıvrak havalar söyleyerek oynar. Uzak yörelerden, başka toplumlardan onlara has oyunlar öğrenip oynayanlar da vardır.

     Aleviler arasında yetişen ozanların şiirleri, deyişleri, yakmaları ve koşmaları, nefesleri her ne kadar dinsel nitelikte tarikatla ilgiliyse de genelde tüm doğaya, doğal yapıya, insanlık ve yaşam kurallarına, sevecenliğe yöneliktir. Pek çoğu acıklı ezgidir ya da eleştiri kapsamında gerçekçidir; duygusal ve uyarıcıdır. Kısacası Aleviliğin felsefesini, düşüncesini açık seçik yansıtmaktadır.

     Alevilikte şiir küğdür, küğsel uyumla okunur. Sazı olmayan yalın şaire ya da ozana rastlanmaz. Saz yol göstermeden türkü söylenmez.

     Semah oynamanın da belli bir göreneği bulunmaktadır. Ulu orta her yerde, her zaman semah oynanmaz. Ancak ağırbaşlı ve saygın dem-devran sürerken semah oynanır. Tarikatın ilgili törenlerde, kurban adaklarında, bayramlarda oluşturulan demlerde gençler ya da ermişlerce kadın–erkek karşılıklı oynanır. Sazandar semah havası çalmaya başladığında kadınlardan biri ya da ikisi kalkar, semah oynayacakları erkeği seçer, önüne diz çöker, sağ elini erkeğin sol omuzuna koyar, bir o yandan bir bu yandan şakak şakağa tokuşup niyaz eder ve sazandarın sol ilerisinde meydana geçerek dar'a durur. Erkek de sazandarın sağ ilerisinde yer alır. Ayakları çıplaktır. Sağ ayaklarının baş parmaklarını sol ayaklarının baş parmakları üstüne koyarak karşılıklı duruşurlar. Nefes, söylenmeye başlayınca kadın erkeğe vararak bir kez daha niyaz edip yerine geçer ve semah başlar. Havaya göre kollar bir sağa, bir sola salınır, turnalar gibi sanki uçarcasına küğün tartımıyla karşılıklı oynarlar. Semahın bu salınma bölümüne "ağırlama" denir; ağırlamada kollardan başka vücudun hiçbir yerinde hareket yoktur. Bir süre sonra "ağırlama" bölümü biter ve saz çalan kişi "Allah! Allah! Gerçeğin demine Hu!" der. Kollar dize doğru düşürülür ve sağ elin işaret parmağı dudaklara götürülerek niyaz edilir. Arkasından semahın "yeldirme" bölümü başlar. Oyuncular sazandara dikey olarak küğe uyup bir ileri bir geri gider gelir, hem de kol hareketleriyle el ele geldikleri olur. Ardından da "çark" başlar, Sazandara sırt vermeden (yani arkalarını dönmeden) hem kendi etraflarında, hem de meydan etrafında birbirlerine yüz ve el vererek dönülür. Bu dönüş dünyanın kendi etrafında ve güneşin etrafındaki dönüşünü simgeler.

     Pek çok kişi, bu arada Aleviler bile semahın Muhammed'den, Ali'den kaldığını söylerlerse de bu düşüncenin hiçbir dayanağı bulunmamaktadır. Arap toplumlarında bu tür bir oyun bulunmamaktadır. Şiilerde de semah diye bir şey bilinmemektedir. Ancak Türkmenistan'da ve Azerbaycan'da bazı oyunlarda semahlarda olduğu gibi kol salınmaları yansımaktadır. Semah tamamen Alevilerin eski göreneklerine, inançlarına dayanarak oluşturdukları kendilerine has bir oyundur.

     Oyunda demde bulunan herkes küğün tartımına uyarak şaplak çalar ve tempo tutarlar. Sonra yine "yeldirme" başlar. Ardından "çark" (oyuncular çark ederken yine şaplak çalınır), yine "yeldirme", bir kez daha "çark" (çarklarda üç kez dönülür) ve yine "yeldirme"ye geçilir. "Acap Şah'a giden yollar bu mudur?" derken hemen bağlantıya geçilir. "Allah Allah Allah, Gerçeğin demine Hu!" diyerek oyun bitirilir. Oyuncular sazandarın ya da mürşidin önünde diz kırar ve yere niyaz eder, yani toprağı öpmüş olurlar. Ardından kutsal içki sunulur. Kadın önce erkeğine doluyu sunar, sonra mürşide, mürebbiye, sazandara ve sıra ile demde bulunan herkese dolu verir, niyazlaşır, bu arada sazandar da nefesin ya da oyunun bağlantısını verir.

     Eğlence türü demlerde söylenen yakmalar, koşmalar olduğu gibi semah havaları da vardır. Örneğin Nida Tüfekçi'nin derlediği ve notaya aldığı Karacaoğlan'ın bir koşmasıyla oluşmuş semah havası çok ilginçtir:

     Gine dertli iniliyorsun,
     Sarı Turnam sinen paralandı mı?
     Hiç el değmeden de iniliyorsun,
     Yoksa ciğerlerin parelendi mi, parelendi mi?

     Yoksa sana düzen mi düzdüler,
     Perdelerin tel tel edip üzdüler,
     Tellerini sırmadan mı süzdüler,
     Allı Turnam telli de Turnam,
     Sinen yaralandı mı, yoksa ciğerlerin parelendi mi?

     Havayı ey deli gönül havayı,
     Ay doğmadan şavkı vurmuş ovayı,
     Türkmen kızı katar etmiş mayayı,
     Çekip gider bir gözleri sürmeli,
     Hay hay - Çekip gider bir gözleri sürmeli,
     Hay hay - Çekip gider bir gözleri sürmeli,

     Kur(u) kütük yanmayınca tüter mi,
     Ak gerdanda çifte benler biter mi?
     Vakti gelmeyince bülbül öter mi,
     Ötüp gider bir gözleri sürmeli,

     Hay hay, hay - Dere Kenarında yeller hurmayı,
     Kılavuz ederler telli durnayı
     Ak göğsün üstünde ilik düğmeyi,
     Çözüp gider bir gözleri sürmeli...
     Hay hay - Çözüp gider bir gözleri sürmeli...

     Karacaoğlan der ki geçti ne fayda,
     Bir vefa kalmadı ok ile yayda.

     Bazı yörelerimizde de bu tür, hatta daha da eğlenceli semah havaları bulunmaktadır. Bu hava ile çok daha hareketli ve coşkulu semah dönülür. Aslında semah havaları Alevi toplumlarına, yörelere ve köylere göre ayrıcalıklar gösterir. Bu arada tür bakımından ayrılanlar da vardır. Erkân semahı, Turnalar semahı, Kırklar semahı, hatta mengi ya da bengi bile semah türünden olup, benzer döngü ve hareketlerle müzik eşliğinde oynanır.

     Alevilikte dinsel olsun dünyasal olsun tüm yaşamda şiir, küğ ve oyun bir olgu olarak vardır. Kökeni de doğaya, doğal yapıdan oluşan göreneksel gelişmelere ve öz birliğine dayanır. Bunlar yaşam kurallarının öngördüğü çağdaş ve geleceğe yönelik gereksinmelerdir.

Alfano, Franco:

Franco Alfano 8 Mart 1875 tarihinde Napoli yakınlarındaki Posillipo’da doğdu. Napoli’de Alessandro Longo ile piyano çalıştı ve daha sonra “San Pietro a Maiella Konservatuvarı”na devam etti. Bu okulda Camillo de Nardis ile uyum bilgisi ve Paolo Serrao ile bağdama çalıştı. 1895 yılında Alfano Leipzig’e gitti ve çalışmalarına bu kentte Sitt ve Jadassohn ile devam etti. Ertesi yıl Berlin’e yerleşti ve meslek yaşamına bir piyanist olarak başladı. İlk operası olan “Miranda”yı bu dönemde bağdamıştır. İkinci operası “La Fonte di Enschir”i 1898 yılında yazdı, ancak Breslan’daki ilk sahneye konuluşunda bu eser beğeni toplayamadı. 1900 yılında Alfano Paris’e yerleşme kararı aldı. Bu kentte “Folies Bergères” için “Napoli” ve “Lorenza” isimlerini taşıyan iki başarılı bale yaratısı ortaya koydu; her ikisi de ilk kez 1901 yılında oynandı. Alfano daha sonra Moskova’ya göç etti, burada Tolstoy’un eseri üzerine şekillendirilmiş ve en çok tanınan eseri “Risurrezione”yi yazdı. Bu opera ile uluslararası bir ün kazandı ve eser 30 Kasım 1904 tarihinde Turin kentindeki “Vittorio Emanuele Tiyatrosu”ndaki ilk yorumlanışında bir başyapıt olarak övgüler derledi. Brüksel, Berlin, Madrid, Paris gibi önemli Avrupa kentlerinde ve denizaşırı ülkelerde sahneye konulan “Risurrezione” Alfano’nun en iyi tanınan eseri olarak yerini korumuştur. Bu opera tipik İtalyan “Verismo” kuşağının bir örneği olarak etiketlenmişse de Alfano’nun stili zaten “Verismo”nun ötesinde, Puccini’nin olgunluk dönemi eserleri olan “La Fanciulla del West” (Altın Batı’nın Kızı) ve “La Rondine” (Kırlangıç) gibi örneklerde varolanın aksine, güçlü Avrupa modernistik etkileri ile gelişmişti. İtalyan Operası Debussy, Rimsky–Korsakov ve Richard Strauss’un etkisi altında renkleniyor ve zenginleşiyordu. Alfano 1914 yılında İtalya’ya geri döndü, San Remo’nun sahil beldesinde dinlenmeye çekildi. Artık bu kasaba bağdarın kalan yaşamını geçireceği bir yerdi. Alfano İtalya’da çeşitli saygın öğretmenlik konumları da elde etti, bunlar arasında “Bologna Lisesi”ndeki bağdama öğretmenliği ile 1918 yılında üstlendiği “Bologna Konservatuvarı”ndaki müdürlüğü sayılabilir. 1923 yılından 1939 yılına dek Turin’deki “Giuseppe Verdi Konservatuvarı”nın direktörlüğünü yaptı. 1940 yılında Palermo’daki “Massimo Tiyatrosu”nun yöneticiliğine atandı ve bu görevde iki yıl kadar kaldı. Alfano bunların dışında 1942–1947 yılları arasında Roma “Santa Cecilia Akademisi”nin opera bölümünde direktör olarak hizmet verdi ve 1947–1950 arasında Pesaro “Rossini Konservatuvarı”nın müdürü oldu. Alfano, olağanüstü verimli çalışmasına ve bol sayıdaki ürününe karşın günümüzde esas olarak Puccini’nin “Turandot”unu tamamlamasıyla hatırlanmaktadır. Eserleri arasında oniki opera (tamamlayamadığı operası “I Cavalieri e la Bella” ile “Sakùntala”nın tekrar yazımı dikkate alındığı takdirde ondört opera), dört bale ile çeşitli diğer yaratılar sayılabilir. Puccini’nin arkadaşı olan Maestro Toscanini ve tanınmış nota basımevi “Ricordi”nin sahibi Tito Ricordi, Alfano’yu “Turandot”un final kısmındaki dağınık notaları toparlama ve tamamlama hizmetine aldılar. Ancak ne yazık ki Alfano’nun bu opera için final olarak yazdığı ve dünya çapında genel kabul gören versiyon, 1926 yılındaki ilk temsilinden önce Toscanini tarafından insafsızca kısaltıldı. Alfano’nun orijinal bitirişiyle karşılaştırıldığında kısaltılmış versiyon açıkça belli bir şekilde süreklilikten ve bir düzlem oluşturmaktan uzak kalmaktadır. “La Leggenda di Sakùntala” ilk kez Bologna’daki “Teatro Comunale”de 10 Aralık 1921 tarihinde sahneye konulmuştur. Eski Hint ortamında kurgulanmış operada orkestral ve vokal ögelerin büyük ustalıkla kullanıldığını hemen görebiliriz; ezgisel yapısı karmaşıktır, ancak tekrarlanan duyurumlar üzerindeki yeni incelikli bağlantılar tutarlı ve göz önündedir. Alfano cönkte, Kalidasa’nın özgün edebi eserine olağanüstü sadık kalmasına karşın, operanın süresine makul bir uzunluk getirmek amacıyla final perdesinde bazı değişiklikler yapmıştır. Ne yazık ki İkinci Dünya Savaşı’nda orijinal partitur tahrip olmuştur. Bunun üzerine Alfano orijinalden tekrar “anımsayabildiği kadarıyla” ve piyano için yazılmış adaptasyonu temel alarak 1951–52’de operayı tekrar yapılandırmıştır. İşte tekrar inşa ettiği bu yapıyı “Sakùntala” olarak isimlendirmiştir. Bu yeni oluşumun ilk temsili Gianandrea Gavazzeni’nin yönetiminde 9 Ocak 1952’de Roma’da “Teatro dell’ Opera”da gerçekleştirilmiştir. Franco Alfano çok sevdiği San Remo’da 27 Ekim 1954 tarihinde ölmüştür. Bağdarın önemli yaratılarının bir listesi aşağıda sunulmuştur:
Orkestral Müzikleri:
• 2 sinfoni, (Birincisi “Sinfonia Classica” olarak gözden geçirilip yeniden düzenlenmiştir.)
• “Sakuntala”dan “Dans” ve “Final”,
• Romantik Ardış
• Orkestra için bir “Dans”.
Konçertoları:
• Piyano Obligato ile Küçük Orkestra için Divertimento,
• Yaylı Çalgılar Üçülü için Konçerto.
Oda Müzikleri:
• Viyolonsel Sonatı,
• Keman Sonatı,
• Üç Yaylı Çalgılar Dördülü,
• Piyanolu Beşil
• Diğer Oda Müziği Yaratıları.
Ses için Müzikleri:
• É giunto il nostro ultimo autunno,
• Beş Yeni Tagoriyen Şiir,
• Yeni Tagoriyen Şiirler,
• Üç Lirik Şiir,
• Üç “Rabinranadth Tagore” Şiiri
• Diğer Şarkılar.
Baleleri:
• “Lorenza”
• “Napoli”
• “Vesuvius”.
Operaları:
• “I Cavalieri e la Bella”,
• “Cyrano de Bergerac,
• “Il Dottor Antonio”,
• “La Fonte di Enschir”,
• “La Leggenda di Sakuntala”,
• “Madonna Imperia”
• “L’ombra di Don Giovanni” (Daha sonra gözden geçirerek “Don Juan de Manara” ismini verdi)
• “Il Principe Zilah”,
• “Risurrezione”
• “L’ultimo Lord”.

Alfven, Hugo (1872-1960):

İsveç’li bağdar, yönetken ve kemancı Alfvén Stockholm’de doğdu ve küğ eğitimini bu kentte aldı. Sanatçı hatırı sayılır miktarda orkestral, koral, vokal yaratılar ve oda küğü eserleri yazdı. Alfvén kendi ülkesi dışında “Birinci İsveç Rapsodisi”, “Midsommarvaka” gibi yaratıları ile bilinmektedir. Bunlardan başka beş sinfonisi, ülkesinin kültüründen kaynağını alan vokal küğleri ve oda küğleri dikkatleri çekmektedir.

Algın, A. Ünal:

Sanatçı 1954 yılında Ankara’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Ankara’da yapan Algın 1977 yılında “Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Trombon Bölümü”nü bitirdi. Mezuniyetinden sonra Ankara’da bulunan “Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü Orkestrası”nda çalışmaya başladı. Otuz yıldır bu kurumda çalışan sanatçı süre içerisinde onyedi yıl trombon grup şefliği, dört yıl teknik kurul üyeliği, iki yıl da orkestra müdürlüğü görevlerini yaptı. Ankara’daki görevinin yanısıra 1992 yılında “Mersin Devlet Opera ve Balesi”nin kuruluşunda koordinatörlük ve sınav kurulu üyeliği de yapan Algın pek çok vakıf, dernek ve sivil örgütün üyeliğini yapmaktadır. Çeşitli yıllarda TOBAV (Tiyatro ve Bale Çalışanları Vakfı ) genel sekreterliği, KİV (Kültürel İletişim Vakfı ) kurucu üyeliği ve ikinci başkanlığı, OBV (Opera ve Bale Sanatlarını Geliştirme Vakfı) kurucu üyeliği ve bu vakfın iki dönem yönetim kurulu başkanlığını yaptı. Sanatsal araştırmacı kimliği bulunan Algın’ın üniversitelerde ve sivil örgütlerde yapmış olduğu sanatsal içerikli konferanslarının yanısıra çeşitli dergilerde çok sayıda sanatsal makale, araştırma ve inceleme yazıları bulunmaktadır. “Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü” genel müdür danışmanlığı, genel koordinatörlük ve genel müdürlük basın–yayın ve yayımlar sorumlusu görevlerini uzunca bir süre yapan sanatçı anılan kurumun orkestrasından trombon sanatçısı olarak emekli olmuştur.

Alıcıoğlu, Şafak:

1965 yılında Ankara’da doğdu. Yedi yaşında babasından cura dersleri almaya başladı. Hemen ardından bir yıl sonra babasını kaybetti. Üç yıl sonra Turhan Tuna’dan ilk keman derslerini almaya başladı.1985 yılında “Gazi Üniversitesi Müzik Eğitimi Bölümü”ne girdi. Burada Feridun Büyükaksoy ile dört yıl çalıştı. 1989 yılında açılan “Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası”nın sınavlarını kazandı. Şafak Alıcıoğlu halen bu orkestranın keman sanatçısı olarak görevine devam etmektedir.

Alıştırma:

Çalgıcının ya da ırlayıcının çalış ya da ırlayış ustalığı kazanmak amacıyla gerçekleştirdiği çalışmalara verilen genel isim. Uygulamacının belirli bir teknik güçlüğü yenmesi üzerine düzenlenmiş etüdleri kapsar. Parmak, yay ya da ses alıştırmaları. Genellikle ilgili çalgı ya da ses için spesifik olarak belirlenmiş egzersiz çalışması. Alm. Übung, İng. Exercise. Alıştırma için kullanılan bir başka terim "Çalışmalık"tır. Çalgıda çoğunlukla parmak ya da yay alıştırmalarını içerir. Düzenlenmiş eğitici ses dizileri.

Ali, Sabahattin:

Gümülcine’nin İğdere köyünde doğmuştur. Babası piyade yüzbaşısı Ali Sabahattin Bey’in görev yerinin sık sık değişmesi dolayısıyla ilköğrenimini İstanbul, Çanakkale ve Edremit'in çeşitli okullarında tamamlamıştır. 1921 yılında Edremit’e göçtüklerinde bölge Yunan işgalinde olduğu için emekli olan babası aylığını alamamış ve aile çok zor günler geçirmiştir. İlkokulu bitirdikten sonra parasız yatılı olarak “Balıkesir Öğretmen Okulu”na giren Sabahattin Ali beş yıl burada okumuş, daha sonra “İstanbul Öğretmen Okulu”ndan 1926 yılında mezun olmuştur. Bir yıl kadar Yozgat’ta ilkokul öğretmenliği yapmış, “Milli Eğitim Bakanlığı”nın açtığı sınavı kazanarak Almanya’ya gitmiş ve 1928–1930 arasında iki yıl orada okumuştur. Yurda döndükten sonra Aydın ve Konya ortaokullarında Almanca öğretmenliği yapmıştır. Konya’da bulunduğu sırada bir arkadaş toplantısında Atatürk’ü yeren bir şiir okuduğu iddiasıyla 1932 yılında tutuklanmış, bir yıla mahkum olarak Konya ve Sinop cezaevlerinde yatmış, Cumhuriyetin onuncu yıldönümü dolayısıyla çıkarılan af yasasıyla 1933 yılında özgürlüğüne kavuşmuştur. Cezaevinden çıktıktan sonra Ankara’ya giden Sabahattin Ali “Millî  Eğitim Bakanlığı”na başvurarak yeniden göreve alınmasını istemiştir. Dönemin bakanı Hikmet Bayur’un “eski düşüncelerinden vazgeçtiğini ispat etmesini” istemesi üzerine Varlık dergisinde 15 Ocak 1934 tarihinde “Benim Aşkım” adlı şiirini yayımlayarak Atatürk’e bağlılığını göstermeye çalışmıştır. “İçimizdeki Şeytan” romanı milliyetçi kesimden büyük tepki toplamıştır. Nihal Atsız’ın hakkında yazdığı hakaret dolu bir yazıya karşılık dava açmış, dava sırasında çok sıkıntı çekmiştir. 1944 yılında mahkemeyi kazanmasına rağmen tepkilerden kurtulamamıştır. Olaylı duruşmalar sonunda bakanlıkça görevinden alınmış, 1945 yılında İstanbul’a giderek gazetecilik yapmaya başlamıştır. Ancak fıkra yazdığı “La Turquie” ve “Yeni Dünya” gazeteleri, iktidarın kışkırtmasıyla meydana gelen “Tan” olayları sırasında tahrip edilince işsiz kalmış, Aziz Nesin ve Rıfat Ilgaz’la 1946–1947 yılları arasında “Marko Paşa, Malum Paşa, Merhum Paşa, Öküz Paşa” gibi siyasal mizah dergilerini çıkarmıştır. Ancak, bu gazeteler tek parti iktidarının baskılarıyla karşılaşmış, kapatılmış, yazılar hakkında kovuşturmalar açılmıştır. Sabahattin Ali dergilerde çıkan yazılarından dolayı üç ay hapis yatmış, karşılaştığı baskılardan bunalmıştır. “Ali Baba” dergisinde yayımladığı “Ne Zor Şeymiş” başlıklı yazıda, içinde bulunduğu durumu şöyle anlatmaktadır: “Çalmadan, çırpmadan bize ekmeğimizi verenleri aç, bizi giydirenleri donsuz bırakmadan yaşamak istemek bu kadar güç, bu kadar mihnetli, hatta bu kadar tehlikeli mi olmalı idi?”. Aynı yıl “Bakanlık Neşriyat Müdürlüğü”ne alınmış, Ankara “II. Orta Okul”da öğretmenlik yapmıştır. 16 Mayıs 1935 günü Aliye Hanım ile evlenmiş, 1936’da askere alınmış, 1937 Eylülünde kızı Filiz Ali dünyaya gelmiştir. Yedek subay olarak askerliğini Eskişehir’de tamamlamış, 10 Aralık 1938’de “Musiki Muallim Mektebi”nde Türkçe öğretmeni olarak göreve başlamıştır. 1940 yılında tekrar askere alınmış, askerliğini yaptıktan sonra 1941 ile 1945 yılları arasında “Ankara Devlet Konservatuvarı”nda Almanca öğretmenliği yapmıştır. Bir başka dava nedeni ile 1948’de “Paşakapısı Cezaevi”nde üç ay yatmıştır. Çıktıktan sonra zor günler geçirmeye başlamış, işsiz kalıp, yazacak yer bulamamıştır. Yurt dışına gidebilmek için pasaport almak istemiş, alamamıştır. Yasal yollardan yurt dışına çıkma olanağı da bulamayınca Bulgaristan’a kaçmaya karar vermiş, bu girişim sırasında sonradan “Milli Emniyet”le bağlantısı olduğu anlaşılan Ali Ertekin adlı kaçakçılık da yapan birisi tarafından 2 Nisan 1948 tarihinde Bulgaristan sınırında öldürülmüştür. Sabahattin Ali’yi öldürdüğünü itiraf eden Ali Ertekin, dört yıla hüküm giymiş; aynı yıl çıkan aftan yararlanarak serbest bırakılmıştır.

Aliağa Devlet Korosu:

11 Mart 2006 tarihinde saat 20.00'de "Aliağa Tüpraş Halk Eğitim Merkezi"nde "Aliağa Belediyesi Halkla İlişkiler Müdürlüğü" tarafından düzenlenen "Anadolu'dan Esintiler" isimli "Türk Halk Musikisi Gecesi"nde ülkemizde bir ilk gerçekleştirilmiş ve sahneye çıkan koro üyeleri ile yalkıcılar protokolden oluşmuştur. Aralarında Garnizon Komutanı Yüzbaşı Osman Miran, Aliağa Belediye Başkanı Tansu Kaya, Cumhuriyet Başsavcısı Levent Hardalaç, Aliağa Hakimi Mustafa Yörü, AKP İl Genel Meclis Üyesi ve Aliağa AKP İlçe Başkanı Uğur Türkan, Aliağa Belediyesi Meclis Üyesi Mustafa Uzunoğlu, Başkan Danışmanı Nazım Bilgili, Başkan Danışmanı Sedat Sarı, Konservatuvar Müdürü Cengiz Savaş, Aliağa Belediyesi Şirket Müdürü Murat Eminoğlu, Ziraat Mühendisi Erkan Gökçe, Tüpraş Teknik Emniyet ve Çevre Kontrol Müdürü Celal Toprakçı, Kaya İnşaat'ın sahibi ve Aliağa Belediye Başkanı Tansu Kaya'nın kardeşi Taner Kaya'nın bulunduğu isimler koroyu oluşturmuştu. Aliağa Belediyesi Halkla İlişkiler Müdiresi ve Başkan Yardımcısı Aysun Laçinel Bölat koronun hayır amacıyla kurulduğunu belirterek bu ilk dinletiyi ücretsiz olarak Aliağa halkına verdiklerini söylemiştir. "...İnsanların boş zamanlarını değerlendirebilecekleri alternatif etkinliklere örnek oluşturması için devlet temsilcilerinin bir araya geldiğini..." ifade eden Bölat, bu dinletinin arkasından koro olarak sosyal yardımlaşmaya örnek olacak projelere imza atılacağının altını çizdi ve koronun "Aliağa Belediyesi Konservatuvarı"nın teknik ve eğitsel alt yapısının olanaklarından yararlandığını vurguladı. "Birer profesyonel gibi büyük bir özveri ile konservatuvar eğitimcilerinin gözetiminde hazırlanan koro, kültür ve sanatın toplumumuzun buluşma noktalarından birisi olduklarını ortaya koydular." diyen Bölat farklı meslekler ve görevlerde bulunan insanların oluşturduğu bu örneğin gençlere yol gösterdiğini bildirdi. Aynı gecede Emniyet Müdürü Yaşar Özdemir bağlama ile koroya eşlik etti; Aliağa Kaymakamı Emir Osman Bulgurlu'da konuk sanatçı olarak koroya katıldı.

Alimoğlu, İbrahim:

3 Şubat 1956 tarihinde Afyonkarahisar’da dünyaya gelen İbrahim Alimoğlu dedesi, amcası, babası ve kardeşleriyle büyük bir ailenin içinde büyüdü. İlk, orta ve lise öğrenimini Afyonkarahisar’da tamamlayarak 1979 yılında “Afyonkarahisar Eğitim Enstitüsü”nden mezun oldu. Çocukluğundan itibaren mermer tozunun içinde büyüyen İbrahim Alimoğlu, doğduğu günden bu yana dedesinin kurduğu mermer fabrikalarının gelişmesi, büyümesi ve dünya pazarlarında yer alması konusunda olağanüstü çabalar göstermiştir. Dünyanın dört bir tarafına, ülkemizin Denizli, Burdur, Afyonkarahisar yöresindeki en güzel mermerlerini ihraç ederek ülke ekonomisine katkıda bulunmaya devam etmektedir. Ailesinin işleri nedeniyle mermer satışı ile ilgili olarak çok sayıda ülkeye yolculuk yapma fırsatı bulan İbrahim Alimoğlu 2009 yılında gittiği Endonezya’da sualtı zenginlikleriyle tanışmış ve birtakım incelemeler sonunda kurduğu deniz akvaryumuyla başlayan koleksiyon hobisi, deniz fosilleriyle birlikte evlerde kullanılan her türlü eşyayı toplama gayretine dönüşmüştür. Yıllar önce başlayan bu hobi, çoğunlukla evlerimizde kullandığımız etnografik değere sahip eşyalardan oluşan çok zengin bir koleksiyon halini almıştır. 2011 yılında “Alimoğlu Kültür Sanat Araştırma Derneği”ni kuran İbrahim Alimoğlu, dernek faaliyetleri için tahsis edilen “Çeşmeli Konak”ta koleksiyonunun bir kısmını sergilemektedir. Böylesi bir oluşuma şiddetle ihtiyaç duyduğu anlaşılan Afyonkarahisar halkı, “AKSAM”a ciddi bir yakınlık göstermiştir. Halen devam eden dersleri çok sayıda Afyon’lu takip etmektedir. Afyon’a ve Afyon’un kültür sanat yaşamına katkıda bulunmayı büyük bir onur sayan Alimoğlu, halen 4 çocuğu ve 3 torunuyla dinamik bir şekilde hayata bağlanmış olup; büyüdüğü ve yaşadığı şehir olan Afyonkarahisar’a olan sevgisiyle bu kentte eksikliğini hissettiği sosyal açığı kapatmak adına etkinliklerini sürdürmektedir.

Alkan, Charles-Valentine (1813-1888):

Fransız piyanist ve bağdar Alkan, sahneye ilk kez oniki yaşında çıkarak kendi bağdaları ile başka bağdarların yaratılarından oluşan bir izlence seslendirdi. Alkan çağının çeşitli sanat dallarının temsilcileri ile önde gelen felsefecilerinin yer aldığı Paris sosyal çevresinin bir üyesiydi. 1838 yılında yakın arkadaşı Frederic Chopin ile birlikte verdikleri dinleti eleştirmenler ve kamuoyu tarafından sıcak bir ilgi ile karşılandı. Bu dinleti sonrası sanatçı belirli bir neden olmaksızın altı yıl boyunca sahnelerden uzak kaldı. Ardından yaklaşık iki yıl kadar tekrar dinletiler vermeye geri döndü, ancak daha sonra tam tamına yirmisekiz yıl kamuoyu önüne piyanist olarak çıkmadı, döndüğünde altmış yaşının üzerinde idi. Yaşadığı dönemde Alkan’ın tekniğinin Frederic Chopin ve Franz Liszt’inki ile eşdeğer olduğu düşünülmüştür. İzleyen yıllarda pedal ile ilgilenmiş, piyanoya eklenmiş bir pedal takımı ile org küğündeki verimi piyano üzerinde de elde edebilmeyi hedef almıştır. Bu çalgının teknik kaynaklarını ve verimliliğini patlama noktasına getiren pedallı piyano için çok sayıda eser ortaya koymuştur. Piyano için yaratıları büyük beceri gerektirdiğinden ancak birkaç çalıcı Alkan’ın yazdıklarının üstesinden gelme cesareti gösterebilmiştir.

Alla ballata:

(İt.) Ballad stilinde.

Alla breve:

(İt.) 2/2'lik zaman ölçütü, her ölçüde iki güçlü vuruş var olduğu anlamına gelir. 2/2'lik tartım kalıbını belirten İtalyanca terim. Küğsel parçalarda her ölçünün kaç adet eşit vuruştan oluştuğunu belirten ve donatıda değiştiricilerden sonra yer alan üstüste yazılmış rakamların bulunduğu kesitte bir "C" harfini dikey şekilde ortalayan bir çizgi ya da iki ikilik yapılanmayı belirten 2/2 rakamları ile gösterilir. Bu tam anlamıyla 4/4 zamanlamanın yarı değerindedir. İngilizcede "cut time" olarak isimlendirilir. Kısacası 4/4'lük zaman dilimini yarısına kadar indirgeyerek her bir vuruşu yarı değeri ile ilintilendirir ve bu tarz sayma yoluna gideriz. Dört dörtlük zaman diliminde vuruşlar şu şekilde değerlendirilir: kuvvetli-zayıf-orta kuvvette-zayıf. "Alla breve" de ise ölçü başına iki olarak saptadığımız vuruşların her biri kuvvetli olarak değerlendirilir. Bkz.: Sebare, Common Time. Alla breve sembolleri aşağıda yer almaktadır:

Alla camera:

(İt.) Oda küğü stilinde, oda küğü biçiminde, oda küğü tarzında.

Alla dritta:

(İt.) Dizinin hiçbir derecesi atlanmadan gerçekleştirilen basamaklı ezgi çizgisi.

Alla marcia:

(İt.) Marş tarzı, marş gibi. Yürüyüşlük, yürüyüş yapmaya yönelik küğ tarzında. Yürüyüşe yönelik. Marş, marş stilinde, yürüyüşlük benzeri. Marş tarzında bir hızla uygulayarak, marş gibi çalarak.

Alla Ongrese:

(İt.) Macar stilinde, Macar tarzında.

Allargando:

(İt.) Derece derece genişleyerek, kademeli olarak yavaşlayarak, hızı gittikçe düşürerek. Hareketi genişleterek, ağırlaştırarak. Genişleyerek. Allargando terimini diğer benzeri terimlerden ayıran özellik ağırlaşma yapılırken aynı zamanda ses gürlüğünün arttırılmasıdır. Bkz. Ritardando, Rallentando.

Alle:

(Alm.) Hep birlikte. Bütün, tüm. Hep, hepsi. Umum, tümü. İtalyanca "tutti" ile aynı anlama gelmektedir.

Alle saiten:

(Alm.) Bütün telliler. Tüm telli çalgılar. Telli çalgıların tümü. Telli çalgıların hepsi.

Allegramente:

(İt.) Neşeli, orta çabuklukta. Keyifli.

Allegrettino:

Allegretto'dan yavaş.

Allegretto:

Allegro'dan biraz yavaş bir orta hızda. Sakin bir çabuklukta. Metronomun dakikada 104-120 arası vuruş hızı.

Allegrezza:

Neşeli, sevinçli.

Allegri, Gregorio (?1582-1652):

Gregorio Allegri’nin 1582 yılı dolaylarında Roma’da doğduğu sanılmaktadır. Meslek yaşamı ile ilgili ilk kayıt 1591’de Roma’da “S. Luigi dei Francesi” koro okuluna katılımıyla ilgilidir. 1596’da soprano sesini yitirmesi nedeniyle ayrılana dek bu koronun üyeliğini sürdürmüştür. 1607 yılı civarında papalık devletinin varoşlarındaki “Fermo Katedrali”nde bağdar ve ırlayıcı olarak görevler üstlenmek üzere Roma’dan ayrıldı. Anlaşıldığına göre 1628 yılına dek burada kaldı, bu tarihte papalık korosuna girmek için açılan yarışmalı sınava katılmak amacıyla Roma’ya döndü; bu yarışmada başarılı oldu ve 1629 yılında koroya katıldı. Bu kuruma ait bir üye olmanın onuruna ve yaşamı için gerekli olan ücret garantisine ek olarak Allegri zamanının en iyi küğsel dehalarından bazıları ile çalışma ve danışma şansını elde etti. 1652’deki ölümüne dek geçen 23 yıllık süre içerisinde Allegri oldukça çok sayıda missalar, motetler ve az miktarda da çalgısal yaratılar bağdadı. Bunların arasında ilk yazılan yaylı çalgılar dördülleri içinde büyük önem taşıdığı düşünülen dört bölümlü bir sonat dahi bulunmaktadır. Anılan yaratı Franz Joseph Haydn’ın bu biçimi yerleştirmek için harcadığı çabaların hemen hemen bir yüzyıl öncesinde yazılmıştır. Allegri’nin baş yaratısı olan “Miserere Mei, Deus”un 1638 yılından önce kaleme alındığı düşünülmektedir. Bu yaratı bağdanmasının arkasından her yıl “Kutsal Hafta” boyunca “Sistine Kapeli”nde eşliksiz (a capella) koro tarafından seslendirilen beş bölümlü vokal bir yaratıdır.

Allegrissimo:

Allegro'dan hızlı.

Allegro agitato:

(İt.) Çabuk, aceleci, agite (tahrik) edilmişçesine hızlı. Heyecanlı bir yürüklükte. Cevval bir allegro. Bu terim gerektiğinde "şen bir yürüklükte" şeklinde de ele alınabilir.

Allegro animato:

Canlı, çabuk.

Allegro aperto:

Kararlı bir hızda.

Allegro appasionato:

Tutkulu, heyecanlı, çabuk.

Allegro assai:

(İt.) Daha çabuk. Daha canlı. Daha kıvrak. Son derece hareketli bir çalışla. Metronom sayısı yaklaşık 144-160 arasında olarak kabul edilir.

Allegro bravura:

Alkışı ve kutlamayı getiren bir çabukluk, bravo sesleri ile...

Allegro brillante:

Parlak, çabuk. Parlak bir çabuklukta.

Allegro brioso:

Coşkulu, sürükleyici, çabuk.

Allegro con brio:

Hızlı ve parlak çalınması gerektiğini bildirir.

Allegro con fuoco:

Azametli bir hız, görkemli bir çabukluk, ateşli bir çalış.

Allegro deciso:

Kararlı bir çabukluk.

Allegro di Wolfgango Mozart:

Mozart'ın yeni ortaya çıkan “Allegro di Wolffgango Mozart” adlı piyano konçertosu 29 Aralık 2006 Cuma günü Salzburg’da ilk kez seslendirildi. Mozart'ın bu yaratısını 1763-1766 yılları arasında, yani 6-10 yaşları civarında bağdadığı sanılmaktadır. Yaratı “Salzburg Arşidüklüğü”nün arşivi tarafından satın alınan 118 eserlik bir yazmalar kitabının içinde yer almaktadır. Yaratının Mozart’a ait olduğuna ilişkin en kuvvetli ipucu, kullanılan mürekkebin Johann Sigismund Hofmann’a ait olduğunun anlaşılmış olmasıdır. Oğul ve baba Mozart’ın 1750’li ve 60’lı yıllarda bu ustanın yaptığı kağıtları ve mürekkebi kullanmaları bu konudaki en büyük ipucu olarak kabul edilmektedir. Yaratı Salzburg'da, Mozart’ın yedi yaşında ilk dinletisini verdiği, günümüz Salzburg’unun önde gelen bir dinleti mekanı olan ve geçmişte Salzburg prenslerinin yaşadığı sarayın “Şövalyeler Salonu”nda klavsen sanatçısı Florian Birsak tarafından seslendirildi; böylece Avusturya ve Salzburg “2006 Mozart Yılı”na çok anlamlı bir dinleti ile veda etti.

Allegro furioso:

Çılgınca bir çabukluk.

Allegro giusto:

(İt.) Tam anlamıyla yürük, sıkı bir allegro veya orta düzeyde bir allegro (ne hızlı ne de yavaş). Yürük çalıştan ödün vermeyerek. Allegro’dan vazgeçmeyerek.

Allegro ma non troppo:

(İt.) Çabuk ama pek o kadar da değil. ‘Allegro’nun kendi hız derecesini aşmamak şartı ile. Çabuk, ama çok değil.

Allegro maestoso:

Görkemli bir çabukluk, ulu bir yapıya yakışır bir hız. Metronomun dakikada 80–88 arası vuruş hızı.

Allegro moderato:

Ilımlı bir çabukluk. Metronomun dakikada 88-104 arası vuruş hızı.

Allegro molto:

(İt.) “Allegro”nun kapsama alanı içinde olmakla birlikte “Allegro”ya göre daha canlı, daha çabuk. Çok çabuk. Oldukça hızlı. Bkz. Molto allegro.

Allegro scherzando:

Neşeli bir çabukluk, şakacı bir yapının hızı için kullanılan terim.

Allegro spirituoso:

Espirili, nükteli, şakacı bir çabukluk.

Allegro tranquillo:

Sakin bir hız, sade bir çabukluk.

Allegro vivace:

Canlı bir çabukluk. Metronomun dakikada 168–184 arası vuruş hızı.

Allegro vivo:

Çok canlı, çok hızlı.

Allegro-1:

(İt.) Çabuk, sevinçli. Kıvrak, çabuk ve parlak. Neşeli bir hızlılıkta. Metronom sayısı dakikada 132-144 arası kabul edilmektedir. Allegro parçalar süratli ve şevkle çalınmalıdırlar.

Allegro-2:

(İt.) Sonat, sinfoni ve konçerto gibi yaratılarda eserin bir bölümü. Bağdarın bu türde verdiği ürünlerde “Allegro” bir bölüme başlık olarak konulabilir.

Allein:

(Alm.) Yalkın, solo. Yalnız, tek başına.

Alleluia:

"Messe" gibi dini bir yaratının son kısmındaki kısa bölüm veya parça, şükür duası.

Allemanda:

İki zamanlı, süratli ve neşeli bir Alman kırını. Ardışlarda ve sonat biçiminin başlangıcında genellikle birinci bölümdür. Terim aynı zamanda bu kırının havası ya da kırında belirli bir figür anlamında da kullanılır. Bkz. Allemande.

Allemande:

Bkz. Allemanda.

Allen, Lily:

2 Mayıs 1985 tarihinde İngiltere’de doğan Lily Rose Beatrice Allen “Brit Ödülleri” adayı olan bir şarkıcıdır. En çok “Smile” ve “Ldn” adlı şarkıları ile bilinir. Aktör, komedyen ve küğcü Keith Allen ile film yapımcısı Alison Owen’ın kızıdır. “Smile” adlı tekçaları Temmuz 2006’da Britanya listelerinde bir numara olmuştur. Lily Allen Hammersmith’de (Londra) doğdu. Birçok ev değiştiren ailesi sonunda Kuzey Londra’daki bu kasabaya yerleşmeye karar vermişlerdi. “Fulham F. C.” takımını tutan babası bu takımın lakabı olan “The Lilywhites”dan esinlenerek kızının adını Lily koydu. Lily üç yaşındayken “UB40” adlı grubun bir klibinde oynadı. Sarah adında bir ablası, Alfie adında bir erkek kardeşi (kendisi Lily Allen’ın Alfie adlı şarkısına konu olmuştu), Rebecca adında bir kız kardeşi olan Lily, “Scoil Bhride” adlı ilkokula giderken annesi ile birlikte Leixlip’de (County Kildare), yani İrlanda’da yaşadı. Lily küçükken çok terbiyeli sayılmazdı ve hep özel bakıma gereksinim duyuyordu. Bu yüzden Lily tam onüç tane okula gitti ve bazılarından kovuldu. Jo Whiley ile “BBC Radyosu”nda yaptığı bir söyleşide “Eğitim bazı insanlar için güzeldir, fakat benim için değildi” demişti. İlk albümü “Allright, Still” 17 Temmuz 2006’da çıktı. Bu albümdeki “Smile”, “Ldn”, “Littlest Things”, “Shame for You” ve “Alfie” adlı şarkılar listeye girmişti.“It’s Not Me, It’s You” adlı albümü 9 Şubat 2009’da piyasaya çıktı, ancak bu albümün çıkış tekçaları “The Fear” 26 Ocak 2009’da yayınlandı.

Allentamento:

(İt.) Yavaşlayarak, ağırlaşarak. (Allentando, allentare, allentato sözcükleri ile eş anlamlıdır.)

Allentando:

(İt.) Yavaşlayarak, ağırlaşarak. (Allentamento, allentare, allentato sözcükleri ile eş anlamlıdır.)

Allentare:

(İt.) Yavaşlayarak, ağırlaşarak. (Allentamento, allentando, allentato sözcükleri ile eş anlamlıdır.)

Allentato:

(İt.) Yavaşlayarak, ağırlaşarak. (Allentando, allentamento, allentare sözcükleri ile eş anlamlıdır.)

Alliteration:

(Fr. ve İng.) Yinelenen, tekrarlanan.

Allmählich, Allmaehlich:

(Alm.) Yavaş yavaş, giderek, gittikçe, git gide, azar azar, tedrici. Tedrici bir şekilde artarak.

Allongé:

(Fr.) Uzatmak, uzatarak. Nota değerlerini tam vererek. Bien allongé: İyice uzatarak, nota değerlerini destekleyerek, besleyerek. Yaygın süre kullanımı. Bkz.: Sostenuto, Sostente.

Alm.:

Almanca. "Almanca" kelimesinin kısaltısıdır.

Almila, Atso:

Trombon sanatçısı, bağdar, yönetken ve yönetkenlik alanında öğretmen. 13 Haziran 1953 tarihinde Helsinki’de dünyaya geldi. 1974-1977 yılları arasında “Sibelius Akademisi”nde Jorma Panula’nın öğrencisi oldu. 1982-1987 ve 1989-1995 yılları arasında “Finlandiya Ulusal Tiyatrosu”nun küğ direktörlüğünü yaptı. 1987-1989 yılları arasında “Tampere Filarmoni Orkestrası”nın birinci yönetkenliğini gerçekleştirdi. 1993 yılından 2000 yılına dek “Joensuu Orkestrası”nın başında bulundu. 1995 yılı ile 2000 yılları arasında “Kuopio Orkestrası”nın yönetkenliğini gerçekleştirdi. 2007 yılında “Kuopio Orkestrası”na tekrar döndü ve konuk yönetken olarak bu orkestrayla çalıştı. 2000-2009 yılları arasında “Seinäjoki Orkestrası”nın birincil konuk yönetkeni oldu. 2010 yılında “Joensuu Orkestrası”nın sanatsal danışmanlığını aldı ve bu orkestranın 2011-2013 yılları arasında ikinci kez yönetkenliğine getirildi. 2013 yılı sonrasında adı geçen orkestranın onursal yönetkeni oldu. Atso Almila “Finlandiya Ulusal Operası”, “Finlandiya Opera Dernekleri” ve önde gelen Finlandiya sinfonik orkestralarının ve askeri küğ topluluklarının konuk yönetkenliklerini yapmaktadır. Ayrıca Finlandiya, İrlanda, Avusturya ve İsviçre’de bulunan gençlik orkestralarının da konuk yönetkeni olarak davetler almaktadır. 2013 ve 2014 yıllarında Çin’deki “Qingdao Sinfoni Orkestrası”nın bazı dinletilerini yönetmiştir. Atso Almila 1991-2010 yılları arasında “Helsinki Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sibelius Küğ Akademisi”nde yönetkenlik dersleri vermiştir. 2013 yılı Ağustos ayından emekli olduğu Temmuz 2019’a dek “Yönetkenlik ve Orkestral Eğitim” derslerini vermiştir. Çin, İsveç, Norveç, İrlanda, İspanya, Çek Cumhuriyeti ve İsviçre’de ustalık sınıflarında öğretmenlik yapmştır. Bağdadığı yaratılar arasında altı opera, beş sinfoni (dördüncü sinfonisi bale küğü olarak da kullanılmaktadır), sinfoni orkestralar ve üflemeli çalgılar grupları için eserler, çeşitli çalgılar için konçertolar, oda küğü toplulukları için küğler, tiyatro ve film küğleri vardır.

Alp, Fatih:

3 Nisan 1995 tarihinde Bursa’da doğdu. Oniki yaşında iken küğe akustik gitar ile başladı. Küğ öğretmeninin önerisi üzerine “Güzel Sanatlar Liseleri”nin yetenek sınavlarına girdi. Girdiği sınavlardan “Bursa Zeki Müren Güzel Sanatlar Lisesi” ve “Çanakkale Hüseyin Akif Terzioğlu Güzel Sanatlar Lisesi”nde okumaya hak kazandı. “Bursa Zeki Müren Güzel Sanatlar Lisesi”nde öğrenim görmeye başladı ve kontrabas eğitimi aldı. Orkestra eğitimini Çağrı Şen, çoksesli koro eğitimini ise Levent Sezgin’den aldı. Bulunduğu okul orkestrası ile çeşitli dinleti dolaşılarına katıldı. 2011 yılında “Dünya Müzik Derneği Çoksesli Gençlik Korosu”na katıldı. 2013 yılında okul küğ grubu “Astomkonte” ile “Vodafone Freezone 16. Liselerarası Müzik Yarışması”nda 472 küğ grubu arasından seçilerek “Türkiye En İyi İcra İkincisi” oldular. 2013 yılında “Trakya Üniversitesi Müzik Öğretmenliği Ana Bilim Dalı”nda lisans eğitimi almaya hak kazandı. Fakat küğbilime ilgi duyduğundan dolayı 2014 yılında “Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi - Genel Müzikoloji Bölümü”nün sınavlarına katıldı ve başarılı oldu. Lisans eğitimi halen bu okulda devam etmektedir.

Alp, Nimet:

Yeşilçam’ın 1950’li yıllarına damga vuran oyuncu. Bu dönemin en önemli dansözlerinden birisiydi. Nimet Alp 88 yaşında iken sonsuzluğa göç etmiştir. İddialara göre “Mersin Merkez Mezitli İlçesi”nde bulunan “Bahar Yaşlı Bakım ve Huzurevi”nde son yıllarını geçiren sanatçının ölümü yatağından düşme sonucu gerçekleşti ve “Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi”ne ambulansla götürülürken yaşamını yolda yitirdi. “Erdemli İlçesi”nde toprağa verilen Nimet Alp, “Gecekondu Yosması” filmiyle şöhreti yakaladıktan sonra “Yetim Yavrular”, “Çalsın Sazlar Oynasın Kızlar”, “Öp Babanın Elini” gibi çok sayıda filmde dans edip oyunculuk yapmıştı. Sanatçı Zeki Müren, Fikret Hakan, Eşref Kolçak ve Adile Naşit gibi isimlerle birlikte filmlerde rol almıştı. 1 Ocak 1929 tarihinde Mersin’de doğan Alp, 22 Mart 2017 tarihinde yine Mersin’de yaşama gözlerini kapamıştır. Gerçek adı Nimet Alpullu idi.

Alpagut, Uğur:

22 Şubat 1962 tarihinde Ankara’da doğdu. Küğ eğitimine 1980 yılında “Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Bölümü”nde başladı. Bu kurumda ilk keman öğretmenleri Cemalettin Göbelez ve daha sonra Saim Akçıl oldu. Üçüncü sınıfta yatay geçişle geldiği “Gazi Üniversitesi Müzik Eğitimi Bölümü”nde 1984’de tamamladığı “Lisans” öğrenimi ve devamında “Yüksek Lisans” eğitimi sırasında keman öğretmeni Ali Uçan oldu. “Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü” bünyesinde, Ali Uçan’ın danışmanlığında “Keman Eserlerinde Metrik, Ritmik, Armonik ve Dinamik Yapılanmalar ile Bu Yapılanmaların Yayın Kullanımına Yansımalarının Keman Eğitimi Açısından İncelenmesi” başlıklı çalışmasıyla, 1989’da yüksek lisans derecesini aldı. 1991 yılında “Sanatta Yeterlik” derecesini alan Alpagut, aynı kurumdan 2001 yılında, Ali Uçan yönetiminde “Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Anabilim Dalı”nda “Türk Halk Ezgilerinin Kemana Uyarlanmasının Keman Eğitimi Yoluyla Müzik Öğretmenliği Eğitimine Yansıyabilirliği” başlıklı çalışmasıyla “Doktora” derecesini aldı. 1988-1994 yılları arasında “Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi”nde “Müzik Tarihi ve Teorisi” öğretim görevliliği ve “Müzik Hazırlık Okulu” Müdür Yardımcılığı görevlerini birlikte yürüttü. “Bilkent Üniversitesi”ndeki çeşitli bölümlerden öğrencilerinin hazırladığı küğ ödevlerinden oluşan “Kim Kapattı Şu Müziği?” isimli kitabı geniş çevrelerce ilgiyle karşılandı. Alpagut’un 2010 yılında “Bilim ve Ütopya Kitaplığı”nda “Müzik Sorunlarına Bakışta Atatürk’ün İzleri” isimli kitabı yayımlandı. 1994’de göreve başladığı “Abant İzzet Baysal Üniversitesi Müzik Eğitimi Anabilim Dalı”nda başta keman eğitimi olmak üzere çeşitli lisansüstü derslere girdi. Kuruluşundan itibaren etkin akademik görevlerde bulunarak, bu kurumda “Doktora” programının kuruluşundan sorumlu olan Alpagut, 2011’de aynı kurumda profesörlük derecesine yükseltildi. Bağlama sanatçısı Kemal Bilsel Sarısözen ile birlikte 2003’de kurduğu “Anadolu Güneşi Müzik Topluluğu” ile yurt içi ve yurt dışında pek çok dinleti vermiştir. Bağlamanın eksenliğinde halk ezgilerinin otantik özelliklerini rahatsız etmeden, batı çalgılarıyla modernize edilmesini içeren bir anlayışla durmaksızın dinletilerini sürdüren “Anadolu Güneşi”, şimdiye değin yurt dışında; Pakistan (2 kez), Malezya, Macaristan, Ürdün, Suriye, Makedonya, Avustralya, A.B.D, Fransa, Almanya, Çin ve Kanada’da dinletiler gerçekleştirmiştir. Alpagut 2006 Malezya, 2008 İtalya, 2010 Çin, 2012 Yunanistan “ISME” (International Society for Music Education) dünya konferanslarına “Anadolu Güneşi” ile keman yorumcusu/grup lideri olarak veya bildiri sunarak katılmıştır. Alpagut, 2012’den bu yana yönetim kurulu üyesi ve “Uluslararası İlişkiler Sekreteri” olarak çalıştığı “MÜZED” (Müzik Eğitimcileri Derneği)’nin “2018 ISME Dünya Konferansı”nın 12 ülke arasından İstanbul’a alınması yönündeki dernekçe sürdürülen çalışmalara öncülük yapmıştır. Bu bağlamda, “MÜZED”in ilk uluslararası etkinliği olan ve 17-19 Nisan tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen “İpek Yolu’nda Müzik Kültürü ve Eğitimi” Müzed Bölge Konferansı’nda “Eş Başkan” görevinde bulundu. “2014 Brezilya Porto Alegre 31. Dünya Konferansı”nda, 2018’de “33. ISME Dünya Konferansı”nın İstanbul’da “MÜZED” tarafından organize edilmesi kararının alınmasında “Türk Delegasyon Başkanı” olarak ülkemizi temsil etti. Çok sayıda yüksek lisans ve doktora tezi yöneten Alpagut’un, kemanın yapısal özellikleri, tarihsel özellikleri, keman eğitimi, kemanın temel teknikleri gibi akademik çalışma alanları başta olmak üzere; diğer disiplinlerle toplumsal gelişmeleri birlikte irdeleyen, ulusal ve uluslararası birincil ve ikincil indekslerde taranmış çeşitli makale ve bildirileri bulunmaktadır.

Alper, Özgür İbrahim:

1979 yılında Konya’da doğdu. 1991 yılında “Hacettepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı”na girerek İrfani Özdemir ile obuva çalışmalarına başladı. Alain Boeglin, Aykut Doğansoy, Vagıf Süleymanov ile oda küğü; Hikmet Şimşek, Rengim Gökmen, Ertuğ Korkmaz, Erol Erdinç ve İbrahim Yazıcı ile de orkestra çalışmaları yaptı. Özgür İbrahim Alper “Hacettepe Üniversitesi Senfoni Orkestrası”nın Belçika, Hollanda, Lüksemburg’a yaptığı dinleti dolaşısı ile yurt içi etkinliklerine katılmıştır. 1999 yılında “Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası”nın sınavını kazanmış olan sanatçı 2000 yılında sınıf atlayarak mezun olmuştur. “Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası” ile de bir mevsim çalışan sanatçı “Bursa Bölge Devlet Senfoni Orkestrası” ve “Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası”nın Suriye dış gezilerinde ve sayısız yurt içi dinletilerinde obuva ve korangle çalmıştır. Birden fazla grupla oda küğü çalışmalarında bulunan ve dinletiler veren Özgür İbrahim Alper kendisini dünyaca tanınmış Albrecht Mayer ve Stefan Schili gibi obuva sanatçılarına dinletebilme fırsatı bulmuştur. Sanatçı çalışmalarına “Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası”nın bir sanatçısı olarak devam etmektedir.

Alsancak Küğbilim Halkası:

"Ege Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Küğ Bilimleri Bölümü"nün 1983'de kurulan "Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi"ne bağlanmasının ardından bölümün eğitim kadrosu içerisinde çıkan kargaşadan kaynaklanan ve "12 Eylül Askeri Darbesi"nin İzmir uzantılı destekleriyle uygulanan, sorgusuz-sualsiz diye bilinen 1402 sayılı sıkıyönetim yasasına kılıf uydurup sonra beraat eden, ama o zamanlar "Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Küğ Bilimleri Bölüm Başkanlığı" görevinden alınarak "İzmir Alman Kültür Merkezi"nde almanca dersi vermeye zorunlu bırakılan ve bu stresin sonucunda da 1989 yılında 50'li yaşlarında kalp krizi sonucu aramızdan ayrılan; Türkiye'nin ilk Türk küğ bilimi profesörü Gültekin Oransay'ın öğrencilerinin isteklendirmesiyle Oransay'ın İzmir Kıbrıs Şehitleri Caddesi'ndeki Hisar Apartmanı'nın çatı katında bulunan kütüphanesinde önce haftada bir, sonra onbeş günde bir olarak gerçekleştirilen toplantılar ve bu toplantılar sonucunda yayınlanan "Küğsel Yapraklar Dergisi"nin devamının sınırlı sayıda basılması ile Türkiye'nin ilk ney ve santur metodununun Ayhan Sarı tarafından bulunduğunun tesbiti gibi birçok ilki perçinleyen ve toplantı tutanaklarıyla varlığını kanıtlayan ilk Türk küğbilim grubudur. Üyeleri Prof. Dr. Gültekin Oransay, Ayhan Sarı, Yavuz Daloğlu, Fırat Kutluk ve şimdi meslekle ilgisi olmayan Yetkin Özer, Serhat Durmaz ve Serap İlhan Herkert ile daha sonra neyzen Selami Bertuğ olan "Alsancak Küğbilim Halkası" varlığını Gültekin Oransay'ın 1989 yılındaki vefatına dek sürdürmüştür. Bu topluluk tarihe ülkemizin ilk akademik küğ bilim kurulu olarak geçmiştir.

Alt Basamak:

Eğer basamak oluşturan notalar asıl notaların altlarında yer almakta ve bunlar işitildikten sonra asıl notalara çıkılmaktaysa, bu tür basamak notalara “alt basamak” ismi verilir.

Alt Çeken:

Herhangi bir sesin, meydana geldiği andan itibaren çekim etkisi altına girdiği alt üçüncü doğuşkanına “alt çeken” adı verilir. “Çekim Gücüne Ait Temel Kanun” maddesinde incelediğimiz örnekte anases olan do’nun, alt çekeni, alt üçüncü doğuşkanı olan “fa sesi”dir. Kısacası, do, fa sesinin, yani alt çekeninin çekim gücüne bir süreliğine dayansa bile, sonunda ona gider. Do sesi, fa sesine gidince artık anases niteliğini yitirir ve yerini fa sesine birakır. Artık anases fa ve onun üst ve alt doğuşkanlarıdır. “Çekim Gücüne Ait Temel Kanun” maddesindeki örnekte bir düz ve bir de noktalı ok işareti bulunmaktadır. Do’nun alt fa’ya ya da onun inceden sekizlisine gitmesi arasında hiçbir fark yoktur. Çünkü, ince fa, bu sesin ikinci doğuşkanı, yani bir sekizli inceden aynısıdır.

Alt Doğuşkanlar:

Herhangi bir uzunlukta, örneğin on santimetre uzunluğunda bir telin şu sesi verdiğini varsayalım:

Sonra, telin boyunu hep onar santimetre arttıralım ve her arttırışımızda çıkan sesi inceleyelim, sırasıyla şu seslerin sıralandığını görürüz:

Yukarıdaki örnekte sesler inici bir zincir gibi sıralanmıştır. Burada sıralanan sesleri “Doğuşkan Sesler” maddesinde yer alan ilk çıkıcı sesler örneğindeki zincir ile karşılaştıralım:

Çıkıcı Sesler Zinciri:

Do 1 - Do 2: Sekizli (6 perde)

Do 2 - So 3: Beşli (3 1/2 perde)

So 3 - Do 4: Dörtlü (2 1/2 perde)

Do 4 - Mi 5: Üçlü (2 perde)

Mi 5 - So 6: Üçlü (1 1/2 perde)

So 6 - Sibemol 7: Üçlü (1 1/2 perde)

Sibemol 7 - Do 8: İkili (1 perde)

Do 8 - Re 9: İkili (1 perde)

Re 9 - Mi 10: İkili (1 perde)

Mi 10 - Fadiyez 11: İkili (1 perde)

Fadiyez 11 - So 12: İkili (1/2 perde)

İnici Sesler Zinciri:

Do 1 - Do 2: Sekizli (6 perde)

Do 2 - Fa 3: Beşli (3 1/2 perde)

Fa 3 - Do 4: Dörtlü (2 1/2 perde)

Do 4 - Labemol 5: Üçlü (2 perde)

Labemol 5 - Fa 6: Üçlü (1 1/2 perde)

Fa 6 - Re 7: Üçlü (1 1/2 perde)

Re 7 - Do 8: İkili (1 perde)

Do 8 - Sibemol 9: İkili (1 perde)

Sibemol 9 - Labemol 10: İkili (1 perde)

Labemol 10 - Sobemol 11: İkili (1 perde)

Sobemol 11 - Fa 12: İkili (1/2 perde)

Dikkat edilecek olursa birbiri ardından sıralanan aralıklar giderek küçülmektedir:

1 ve 2 arası sekizli, 2 ve 3 arası beşli, 3 ve 4 arası dörtlü, 4 ve 5 arası büyük üçlü, 5 ve 6 arası küçük üçlü, 6 ve 7 arası küçük üçlü, 7 ve 8 arası büyük ikili, 8 ve 9 arası büyük ikili, 9 ve 10 arası büyük ikili, 10 ve 11 arası büyük ikili, 11 ve 12 arası küçük ikili vd……….

Bir telin boyunu eşit bir şekilde arttırma yolu ile elde ettiğimiz ses zinciri, bir telin titreşimi sonucunda doğal olarak oluşan doğuşkanlar zincirine -inici yönde- tamamen uymaktadır.

Bir telin boyunu eşit bir şekilde arttırma yolu ile elde edilen ses zincirine, ilk telden çıkan anasesin “alt doğuşkanları”, kısaca alt doğuşkanlar adı verilir.

“Alt doğuşkanlar”ın varlığı bilinmektedir, fakat bunları, “üst doğuşkanlar” gibi işitmemiz mümkün değildir. Bunun nedenleri fizik bilimi tarafından açıklanmıştır. Ancak, burada bu nedenleri incelemeyeceğiz.

Alt Kısa Basamak:

Kısa basamaklar asıl notaların yarım veya bir perde altında bulunurlarsa “alt kısa basamak” ismini alırlar. Bkz. Kısa Basamak. Üst Kısa Basamak.

Alteracion:

(İsp.) Bkz. Alterasyon. Alteration. Altération. Alterazione. Veraenderung.

Alterasyon:

Değişim, dönüşüm. Farklı nitelik kazandırma. Değişim, değiştirme. Bozma, bozulma. Değişme, değişiklik, değişen şey. Başkalaşma. Tadilat. Tebdil. Bkz. Alterasyon. Altération. Alterazione. Alteracion. Veraenderung. Küğ sanatında “modülasyon” yapılmaksızın tonalitenin dışında kalan sesleri tonalitenin uyguları dahilinde kullanmaya “alterasyon yapmak” denilir. Caz küğünde “altere edilmiş sesler” pek sık kullanılır ve bu konuda bağlayıcılık anlamında bir kısıtlama bulunmaz. Bir yaratının bağdanmasında “alterasyon” ögesine sıklıkla başvurulduğunu görürüz; bağdar(lar) yaratısı/yaratılarını vücuda getirirken kullandığı/kullandıkları dizinin/dizilerin tonal derecelerini yarım ton kalına ya da inceye taşıyarak “alterasyon”lar yapar/lar. Bu gerçekleştirilirken tonalitenin kalıpları dışına çıkılmaz, o tonun dereceleri yarım adım tizleştirilir ya da pesleştirilir. Uyumsal yapı tarafından desteklenmediğinde bu tür seslere geçici olarak kullanılan değiştiriciler nitelemesiyle yaklaşılır, ancak uyumsal yapı tarafından desteklendiğinde aynı tür seslere “altere edilmiş uygular” ismi verilir. “Alterasyon” kelime anlamıyla “değiştirici bir simge kullanılarak bir sesin yüksekliğini değiştirmek” olarak betimlenebilir. Küğ sanatında “alterasyon” kavramına ilişkin bir uygulama örneğini aşağıda görebilirsiniz:

Örnek I.: Altere Edilmemiş Uygu Gidişi

Örnek II.: Altere Edilmiş Uygu Gidişi

Alteration:

(İng.) Bkz. Alterasyon. Altération. Alterazione. Alteracion. Veraenderung.

Altération:

(Fr.) Bkz. Alterasyon. Alteration. Alterazione. Alteracion. Veraenderung.

Altération Harmonique:

Bkz. Armonik Alterasyon.

Alterazione:

(İt.) Bkz. Alterasyon. Alteration. Altération. Alteracion. Veraenderung.

Alternamente:

Değişimli, sıra ile çalmak.

Alternando:

Bkz. Alternamente.

Alternativo:

Seçenekli, dönüşümlü, değişimli. Bkz.: Alternamente.

Altın, Özer:

“Kültür ve Turizm Bakanlığı Ankara Klasik Türk Müziği Korosu”nun kurucusu, Türk küğü eğitmeni, keman sanatçısı Özer Altın 31 Mart 2007 tarihinde Ankara'da öldü. Özer Altın için 2 Nisan 2007 Pazartesi günü saat 11.00'de “Atatürk Kültür Merkezi”nde bir tören düzenlendi. 78 yaşında hayatını kaybeden Özer Altın “TRT Ankara Radyosu”nda 36 yıl görev yaptı.

Altıner, Alp:

1955 yılında İstanbul’da doğdu. “Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Müzik Bölümü”nden mezun olduktan sonra, eğitimini “Viyana Devlet Küğ ve Sahne Sanatları Yüksek Okulu”nda (Viyana Küğ Üniversitesi) Prof. Senta Benesch ile sürdürdü ve Almanya’nın Detmold kentinde Prof. Stephan Haack ile tamamladı. İtalya’nın Arezzo kentinde, “Arezzo Uluslararası Yaz Kursları”na aktif olarak katıldı. “Viyana Küğ Akademisi Dinleti Orkestrası”, “Salzburg Mozarteum Opera Orkestrası” ve “Arena di Verona Opera Festival Orkestrası”nda ünlü yönetken ve yalkıcılarla çalıştı. “Paderborn-Detmold Viyolonsel Altılısı”yla Almanya’da çok sayıda dinletiye katıldı. 1984 yılında yurda dönen sanatçı, 20 Ocak 2015 tarihine değin “İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası” çello sanatçısı olarak görev yaptı ve bu kurumdan emekli oldu. Yurt içinde ve dışında çok sayıda dinletide yer aldı. Bu arada çeşitli yıllarda “Mimar Sinan Solistleri”, “Akbank”, “Milli Reasürans” gibi bazı özel orkestralarda da çaldı. “Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Müzik Bölümü”nde çello öğretim üyeliği yanı sıra, “Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı”nda “Çalgı Yapımı, Onarımı” ve “Yaylı Çalgılar Tarihi” dersleri de vermiş; değişik dönemlerde “İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası” yönetim kademelerinde Yönetim Kurulu Üyeliği, Müdür Yardımcılığı ve Program Koordinatörlüğü görevlerinde bulunmuştur. “Açık Radyo” ve “Borusan Klasik”te programlar yaparak sunmuş; yaylı çalgıların yapımı ve tarihçesiyle, uluslararası çoksesli küğ konularını kapsayan konferanslar vermiştir. Daha küğ yaşamının ilk yıllarından başlayarak çalgı yapımı, yaylı çalgıların gelişim süreci ve sesin oluşumu konularına büyük ilgi duymuş ve zaman sürecinde bu adeta bir tutkuya dönüşmüştür. 1987 yılından bu yana aktif olarak yaylı çalgı yapım ve onarımı ile uğraşmakta olup, 30’dan fazla keman, viyola ve viyolonsele imza atmıştır. Çalgıları yurt içinde ve dışında, ertikten sanatçılar tarafından kullanılmaktadır. Şu anda “Yaylı Çalgılar Tarihi” ile ilgili bir kitap üzerine çalışmaktadır. 2016 yılında “İstanbul Filarmoni Derneği” Başkanlığına seçilmiş ve bu görevi 5 yıl sürdürmüştür.

Altıner, Suzan:

İstanbul’da 1957 yılında Marko Yafet ve Emel Yafet’in üçüncü çocukları olarak dünyaya geldi. “Moda İlkokulu”, “Kadıköy Kız Lisesi” (Matematik Bölümü), “İstanbul Üniversitesi Fizik Bölümü” eğitimleri yanı sıra “İstanbul Belediye Konservatuvarı”nda Reşit Erzin’in öğrencisi olarak başladığı viyolonsel eğitimini, kendisiyle “İstanbul Devlet Konservatuvarı”nda sürdürdü ve 1979 yılında “Yüksek Bölüm”den “pekiyi” derece ile mezun oldu. Konservatuvar eğitimi boyunca kardeşleri Sarah ve Engin Yafet ile “Yafet Üçlüsü” olarak verdikleri dinletiler oda küğü tutkusunun tohumlarını atmıştır. Alman hükümetinin verdiği “DAAD” bursu ile “Detmold Küğ Akademisi”nde Andre Navarra’nın yalkıcılık sınıfına kabul edildi. 1984 yılında bu akademiyi de “pekiyi” derece ile bitiren sanatçı, uzun süre “Detmold Küğ Akademisi Dinleti Orkestrası” ve “Paderborn-Detmold Viyolonsel Altılısı”nda çaldı. 1982 yılında “Salzburg Oda Orkestrası” ve “Salzburg Gençlik Dördülü”nün üyesi olarak “Salzburg Festivali”ne katıldı. On yıl boyunca (1986-1996) “İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı”nda öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1984 yılında verdiği sınavla kabul edildiği “İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası Çello Grubu”nda her kademede görev alarak 2011 yılında emekli oldu. 1989-1999 yılları arasında Seher Tanrıyar ve Şafak Mula ile kurdukları “Boğaziçi Üçlüsü” ile yurt içi ve yurt dışında düzenli dinletiler vermişlerdir. Kendilerine ithaf edilen eserlerin de ilk seslendirilişlerini ve kayıtlarını yapmışlardır. “Akbank Oda Orkestrası”, “Milli Reasürans Oda Orkestrası” ve birçok oda küğü topluluğunun yanı sıra 1994 yılında katıldığı “Borusan Oda Orkestrası” ve devamında “Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası” bünyelerinde de görev almaya devam ederek 22 yıl boyunca etkin olmuştur. Çellist ve lüthier Alp Altıner ile evlidir. Kızları Derya Altıner yüksek mimar olarak akademik kariyerini sürdürmektedir.

Altınkaya, Zeki:

Küğ öğretmeni olan Zeki Altınkaya 1956 yılında Adana'da doğdu. İlk ve orta okulun ardından liseyi de Adana'da bitiren Altınkaya Ankara "Gazi Eğitim Enstitüsü Müzik Bölümü"nü kazandı. Mezun olduktan sonra ilk görev yeri Elazığ "Atatürk Lisesi" oldu. Askerlik görevini tamamlamasından sonra Adıyaman "Gölbaşı Lisesi"ne atandı. Eş durumundan Adana "Cumhuriyet Orta Okulu"na gelen Altınkaya sırasıyla "Süreyya Nihat Oral" ve son olarak "Gazi İlköğretim" okullarında çalıştıktan sonra emekli oldu. Altınkaya emeklilikten sonra bir müddet "Natürel Müzik Merkezi"nde çalışmıştır.

Altınok, Mustafa Serkan:

Sanatçı 1979 yılında İzmir’de doğdu. 1994 yılında “Mersin Üniversitesi Devlet Konservatuvarı”na girerek eğitimine opera sanatçısı Çavlan Gencer ile başladı, David Tchumburidze ile devam etti. “Mersin Devlet Opera ve Balesi Orkestrası”nda “sözleşmeli sanatçı” olarak görev aldı ve üç kez yalkıcı olarak yer aldı. “Bilkent Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi”nde Oleg Yakuboviç ile çalışmalarını sürdürdü. “Bilkent Gençlik Senfoni Orkestrası” ve “Akdeniz Gençlik Senfoni Orkestrası” ile İspanya, Fransa ve Fas’ta dinletilere katıldı. Çorum’da yapılan “Oda Müziği Dalında Yılın Genç Müzisyenleri Yarışması”nda, “Bilkent Nefesli Sazlar Beşlisi” ile birincilik kazandı. “Borusan Filarmoni”, “Çukurova Senfoni Orkestrası”, “Bursa Bölge Senfoni Orkestrası”, “Antalya Senfoni Orkestrası” ve “Karşıyaka Belediyesi Senfoni Orkestrası”yla dinletiler yaptı. Sanatçı 2001 yılından bu yana “Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Senfoni Orkestrası”nda çalışmaktadır. Sanatçı 2014 yılında kurulan “Yunus Emre Nefesli Beşlisi”yle yurt içi ve yurt dışında konserler vermeye devam etmektedir.

Altınöz, Ahmet Yaşar:

“Marmaris Filarmoni Derneği Yönetim Kurulu” Başkanı ve “Bodrum Filarmoni Derneği Yönetim Kurulu” üyesi sanatçı 1949 Adana doğumludur. İlk ve orta öğrenimini Antakya’da, lise ve üniversite eğitimini İstanbul’da tamamladı. 1971 yılında “İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi”nden mezun oldu. 8 yaşında  önce öğretmen olan babasından ve daha sonra küğ öğretmeni Sadık İpek’den keman dersleri aldı. 15 yaşında İstanbul’da Ali Aslan Kızılçay ve Ali Avcıoğlu ile viyolonsel, Fethi Kopuz ile oda küğü çalıştı. “İktisat Fakültesi”ndeki öğrencilik yıllarında (1968) “İstanbul Üniversitesi İktisatlılar Kuarteti”ni kurdu. Bu tarihle birlikte “Darülfünun Defteri”ne “İstanbul Üniversitesi ilk oda küğütopluluğu” kaydı düşüldü. 1970-1980 yılları arasında “Kadıköy Halk Eğitim Merkezi”nde Orhan Borar yönetimindeki “Oda Orkestrası”nda ve “Hanesyan Oda Orkestrası”nda, 1980-1996 yılları arasında “İstanbul Filarmoni Derneği Oda Orkestrası” ve “Kopuz Oda Orkestrası”nda viyolonsel çaldı. 1980 yılında “Kopuz Oda Orkestrası”nın kuruluşunda görev aldı. 1996 yılında Marmaris’e yerleşen Altınöz, aynı yıl “Marmaris Oda Orkestrası”nı kurarak dinletilerine başladı. 1998 yılında “Marmaris Oda Orkestrası”nı kurumsallaştırmak amacı ile “Marmaris Filarmoni Derneği”ni kurdu. Yurt içinde ve yurt dışında “Marmaris Oda Orkestrası” ile yüzü aşkın dinleti verdi. 2000 yılından başlayarak dernek bünyesinde ve “İlçe Milli Eğitim” ve “Halk Eğitim Müdürlükleri” ile yapılan protokoller ile açılan kurslarda viyolonsel ve keman dersleri vermektedir. 2012-2013 öğretim yılından itibaren 2018 yılına kadar “Muğla Güzel Sanatlar Lisesi”nde viyolonsel ve oda küğü derslerinde ücretli öğretmen olarak görev yaptı. Bu dönemde ve daha sonraları yetiştirdiği öğrenciler, bugünün başarılı sanatçıları olarak Ahmet Yaşar Altınöz’ün gurur kaynağı oldu. 2016 yılında “Bodrum Filarmoni Derneği”nin kurucu üyeleri arasında yer aldı. Halen “Marmaris Filarmoni Derneği Yönetim Kurulu” Başkanlığı ve “Bodrum Filarmoni Derneği Yönetim Kurulu” üyeliği görevlerinde bulunmakta olan Altınöz, bir taraftan “Marmaris Oda Orkestrası”nda viyolonsel sanatçısı olarak çalışmakta ve dernek faaliyetlerini yürütürken diğer taraftan 20 yıldan bu yana “Marmaris Yankı Gazetesi”ni yayınlayarak çalışmalarını sürdürmektedir. Obuva sanatçısı Pelin Altınöz Güven ve dans eğitmeni-ekonomist Alper Altınöz adlarında iki çocuk babasıdır.

Altıntaş, Ali:

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı olan Ali Altıntaş “İstanbul Şehir Tiyatroları”nın “Yönetim Kurulu”na başkanlık yapmaktadır. Altıntaş, “Orta Doğu Teknik Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü”nün ardından, Amerika’da ekonomi eğitimi görmüş olup “Şehir Tiyatroları” ve “Kültür İşleri” Altınbaş’a bağlıdır.

Altist:

"Alto-Violon", yani viyola çalgısını çalan sanatçı.

Alto:

(İt.) Kalın kadın veya çocuk sesi. Çalgılarda tenor ile sopran arası ses. Viyola'ya verilen diğer isim. Bir diğer deyişle "viyola" da "alto" bir çalgıdır.

Altuğ, Nevzat:

Kayseri’de doğdu. İlk ve orta öğrenimini burada tamamladı. 1984 yılında “Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bilimleri Bölümü”nden mezun oldu. 1986 yılında “Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanat Dalları Bölümü”ne küğ okutmanı olarak atandı. Lisans Bitirme çalışmasını“Türkiye’de 1912-1929 Yılları Arasında Yapılan Halk Müziği Derleme Çalışmaları”olarak yaptı. Çeşitli halk çalgıları ile seslendirilmek üzere “Çoksesli Türküler”, “İki Bağlama için İki Sesli Ezgiler”, “Halk Çalgıları ve İki Ses için Türküler” ve “Dört Sesli Koro İçin Çeşitli Türkü Düzenlemeleri” yaptı. Çeşitli küğ dergilerinde yazılar yayınladı. 1982 yılında “1. Müzik Bilimleri Sempozyumu”na, 1987 yılında“Türk Halk Oyunlarının Sahnelenmesinde Karşılaşılan Problemler Sempozyumu”na, 1988 yılında “1. Müzik Kongresi”ne, 1990 yılında “Türk Halk Oyunlarının Öğretiminde Karşılaşılan Problemler Sempozyumu”na,1997 yılında “Balıkesir 1. Türk Müziği Sempozyumu”na, 2013 yılında “Ölümünün 50. yılında Muzaffer Sarısözen Sempozyumu”na, 2016 yılında “Yeniceli Aşık Sıtki Baba ve Popülerlik Çerçevesinde Kültür ve Sanat Sempozyumu”na birer bildiri ile katıldı. 1990 yılında “Uygulamalı Temel Bağlama Eğitimi”, 1992 yılında “Teknik Bağlama Eğitimi-Usuller”, 1997 yılında “Teknik Bağlama Eğitimi-Düzenler”, 1999 yılında “Teknik Bağlama Eğitimi-Yöresel Çalış Biçimleri” isimli kitapları yayınladı. Çeşitli “Halk Eğitim Merkezleri”nde bağlama kursları düzenledi. 1990 yılında “İzmir Konak Belediyesi Kültür ve Sanat Merkezi”nde bağlama ve gitar kurslarını yönetti. “Dokuz Eylül Üniversitesi”ne bağlı çeşitli fakültelerde “Türk Halk Müziği Toplulukları” oluşturarak dinletilerde bu toplulukları yönetti. 1990 yılında “Dokuz Eylül Üniversitesi Türk Halk Müziği Topluluğu”nu oluşturdu. Yurt içi ve yurt dışındaki birçok dinleti ve festivalde bağlama çaldı. Halk oyunlarına çeşitli çalgılarla eşlik etti. “Milli Eğitim Bakanlığı Türk Halk Müziği Koro Yarışmaları” seçici kurul üyesi ve bu kurslardaki öğretim görevliliğinin yanı sıra halen “Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanat Dalları Bölümü”nde görev yapmaktadır.

Alzamente di mano:

Elçinli çalgılarda bir elin diğeri üzerinden çaprazlanması.

Alzamento:

Yükselme.

Amabile:

Sevgi dolu bir ifadeyle.

Amaravole:

Bkz. Amarezza.

Amarezza:

(İt.) Acı dolu bir ifadeyle. Acılık, yakıcılık. Acılı bir ifade ile. Keskinlik. Acı dolu bir deyişle. Üzüntü dolu.

Ambitus:

(Alm.) Genlik. Bir ezginin, sesin ya da çalgının ses genişliği. Bir kilise küğünde yer alan ezginin genliği.

Ambrose, Saint (?340-397):

Saint Ambrose kilise doktoru ve piskoposu idi. Gelenek O’na diğer herhangi bir erken dönem Hristiyan liderde olduğu gibi küğsel bir önem atfetmişti. Ayrıca küğ tarihinde özellikle “Ambrosian” veya “Milano İşi” ırlamanın gelişimine katkısı ile de yer alır. Ambrose’un yaratılarına baktığımızda en azından dört, kendisinin olduğu sanılanlarla birlikte muhtemelen altı adet “ilahi” yazdığı görülür.

Ameling, Elly:

Sanatsal ırlar ve oratoryo edimleriyle tanınan Hollandalı sopran. 8 Şubat 1933 tarihinde Rotterdam’da dünyaya geldi. Ameling, yalnızca tek bir sahne eserinde rol almış olup (1973 ve 1974’te Wolfgang Amadeus Mozart’ın “Idomeneo”sunda “Ilia” rolü) çoğu ırlağanın aksine bir opera yıldızı değildir. Buna rağmen dünya çapında tanınmıştır. Sanatçının ertiksel yaşamında bir anlamda operadan tam anlamıyla uzak durduğunu söyleyebiliriz, Ameling opera yerine dinleti ve resital dağarına odaklanmayı tercih etti. Sanatçı ses eğitimine Rotterdam’da Jo Bollekamp ve Jacoba Dresden-Dhont ile başladı ve daha sonra pek tanınmış ırlağan Pierre Bernac ile Fransız şarkı dağarına eğildi. 1956 yılında Hertogenbosch’ta ve 1958 yılında Cenevre’de yapılan yarışmaları kazanınca dikkatleri üzerine çekti. Amsterdam’da 1961 yılında, Londra’da 1966 yılında ve New York’da 1968 yılında verdiği resitaller O’nun için çok önemli adımlar oluşturdu. Ertiksel yaşamında hızla yükselen sanatçı nihayet dünya çapında tanınan bir isim oldu. Özellikle Japon dinleyici ile aralarında kurdukları iletişim çok özeldi. Bir dinleti sanatçısı olarak Ameling, Bach ve Mozart yorumları ile beğeni topladı. Bunların yanısıra Haydn ve Mendelssohn oratoryolarındaki başarısı ile Mahler’in 4. Sinfonisi’ndeki yorumu son derece mükemmel idi. Ameling dinletilerinde sıklıkla Alban Berg’in “Sieben Frühe Lieder - Yedi Erken Şarkı”sına ve “Altenberg Liedleri”ne yer verdi. Berlioz’un “Les Nuits d’été - Yaz Geceleri” ve Ravel’in “Şehrazad”ı da izlencelerinde yer buldu. Yeni küğ oluşumlarına ilgi duyan sanatçı 1959 yılında Frank Martin’in “Mystère de la Nativité - Doğuşun Gizemi” isimli yaratısının ilk seslendirmesini üstlendi. 1975 yılında Prenses Christina’nın evlilik töreninde, 1980 yılında Prenses Beatrix’in “Taç Giyme Töreni”nde ırlayıcı olma onurunu elde eden sanatçının oldukça geniş bir dağarı bulunmaktadır. Bunlar arasında çok sayıda Alman, Fransız, Hollanda, İngiliz, İspanyol ve Japon yaratıları yer almaktadır. Dinletilerinde en çok Schubert’in verimlerine yer vermesine karşın Mozart, Schumann, Brahms ve Hugo Wolf eserlerini de ihmal etmemiştir. EMI çizit şirketi için Dalton Baldwin eşliğinde Debussy, Fauré, Poulenc ve Ravel’den oluşan bir Fransız eserleri bütünü kayda almıştır. Bir diğer önemli kaydı Felemenk Barok Dönem bağdarı Constantijn Huygens’in verimlerini bariton Man van Egmond ile değirmiye aktarmasıdır. Resitallerinde Joaquin Rodrigo, Xavier Montsalvage, Frank Martin, Samuel Barber ve Benjamin Britten tarafından yazılan şarkılardan oluşan izlenceler de oluşturan Ameling çok seyrek olarak samimi ortamlarda kabare şarkıları seslendirmiştir. Elly Ameling Kanada’da yapılan “Stratford Festivali”ne konuk sanatçı olarak katılmıştır. Olağanüstü berrak olan sesi ile küğdeki tüm koyultuları başarıyla uygulayan sanatçı geniş bir genliği olan renkli ifadeler kullanmıştır. Sahne üzerinde pek hareketli olmayan duruşu ve az kullandığı mimik ve jestleri ile büyük anlamlar yansıtarak dinleyiciyi büyülemeyi başaran Ameling 90’lı yılların ortalarında resital sahnelerini bırakıp birkaç kentte veda dinletileri vererek emekli oldu, buna karşın deneyimlerini ustalık kurslarında genç yeteneklerle paylaşmayı ilerleyen yaşına karşın sürdürmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri'nin Ohio Eyaletinde Yerleşik Sanat Kurumlarının 2008 Yılı Ekonomik Tabloları:

Ammon, Blasius:

Bazı kaynaklara göre 1558’de, diğer bazı kaynaklara göre de 1560 yılında Avusturya’nın Tiroller bölgesine bağlı Innsbruck’ta bulunan Hall in Tirol kasabasında doğan Avusturyalı bağdar, ırlağan ve Fransisken keşişi Blasius Ammon geç Rönesans dönemi sanatçısıdır. Arşidük Ferdinand’ın Innsbruck’daki korosunda hizmet verdikten sonra Venedik’e gitmiş ve bu kentte Andrea Gabrieli’nin öğrencisi olmuştur. Bu süreçte Adrian Willaert’in iki kilise orgu için geliştirdiği ikili tekniği öğrenmiştir. Ülkesi Avusturya’ya döndüğünde bu tekniği tanıtmıştır. Salt dinsel küğ yazan ve gerçekleştiren Blasius Ammon 1582 yılında yaratılarının ilk kolleksiyonu olan “Liber Sacratissimarum Cantionum Selectissimus”u üretmiş, 1587 yılında ise “Fransisken Mezhebi”nin bir üyesi olmuştur. 1590 yılında Viyana’da ölene dek bu mezhebe bağlı bir keşiş olarak yaşamıştır.

Amorevole:

Sevgili, sevgi dolu.

Amorevolmente:

Aşıkane, sevgiyle, aşkla.

Amorosamente:

Bkz.: Amorevolmente.

Amoroso:

(İt.) Duygulu, yumuşak, sevecen, şefkatli, şefkat dolu. Aşkla, sevgiyle, aşıkane. Bkz.: Amorevolmente.

Anadolu Korno Dördülü (Anatolia Horn Quartet):

İzmir’li korno sanatçıları tarafından kurulmuştur. Cüneyt Deniz, Zafer Yümlü, Koray Ay ve Yaşar Erkılıç’tan oluşan topluluk, dinletilerinde dünyada bir ilk olan “Dört Korno için Anadolu Ezgileri”ne ve dünya küğlerine yer vermektedir. Türk halk ezgilerinin ve dünya küğlerinin yeni bir anlayışla çokseslendirilerek tanıtılmasını amaçlayan topluluk, 2013 yılı Haziran ayında Avusturya’da Avusturya’lı öğrencilere bu konuda eğitimler verdi. “Anadolu Korno Dördülü (Anatolia Horn Quartet), “Ensemble Feverish Music Uluslararası Kültür Ajansı” üyesidir.

Anadolu Partisi Kültür ve Sanat Politikası:

“Anadolu Partisi”, sanatın özgür ve özerk olmasını, çoğalmasını; Türkiye’de yaşayan herkesin kültür ve sanata ulaşabilme hakkını savunmakta; sanata sansür, baskı ve yasaklamayı reddetmektedir.

Yüksek sanatsal niteliklere ulaşılmasının yolu bağımsız, özerk kurulların varlığı ile mümkündür. Özellikle yerel yönetimlerin çatısı altında özerk bir yapılanma şarttır.

Gerek yerel, gerekse uluslararası alanda sanatın toplumla buluşması için özgün projeler, toplumun değişik kesimleriyle paylaşımlar, performanslar, toplumdaki ayrışmaları gidermek, dayanışmayı artırmak için de gereklidir. Bu kapsamda;

• Kültür ve sanat odaklı çalışmalara ağırlık verilecektir.

• Kültür ve sanata ayrılan bütçe arttırılacaktır.

• Sanat, “yap-işlet-kar et” anlayışından kurtarılacaktır.

• Kültür ve sanat çevrelerine bilgi verilmeden, görüşleri alınmadan bu konuda herhangi bir yasal düzenleme yapılmayacaktır.

• Kültür ve sanat sorunları sanatçılarla birlikte çözülmelidir. Bunun için illerde “Kültür Sanat Platformları” oluşturulacaktır.

• Sanatçıların telif hakları, sosyal güvenlik sorunları, korsan yayınla mücadele konularındaki mevcut yasalar, eksiklikleri gözden geçirilerek demokratik ve çağdaş bir anlayışla yenilenecektir.

• Klasik döneme ait olanlardan başlamak üzere çağdaş Batı, Ortadoğu ve Uzakdoğu kültür ve sanatını tanıtan eserlerin Türkçeye kazandırılmasına ön ayak olunacaktır.

• Ayrıca, Türkçe yazılmış eserlerin de yurt dışında tanıtımı için yaşayan dillere çevrilmesi sağlanacaktır.

• Müzik eğitiminin şekilcilikten kurtarılması sağlanarak, çocukların ve gençlerin enstrüman kullanması teşvik edilecektir.

• Orkestra müziği, opera ve bale, tiyatro, resitaller, yerel halk müziği, çocuk ve yetişkin koroları Türkiye’nin tüm illerine yayılacaktır.

• Sinema sanatında kendini kanıtlamış bir ülke olarak, bunu bütün koşullarını yerine getirecek eğitim hizmetleri sunulacak, daha ileride sinema sanatına gönül verenlerin çalışabileceği platoların oluşturulmasına öncülük edilecektir.

• Ekonomi ile kültürel bağımsızlık arasındaki yakın ilişki çeşitli etkinliklerle sürekli gündemde tutulacaktır.

• Kültürel mirasın özellikle de yörelere mal olmuş kültür sanat değerlerinin korunması sağlanacaktır.

• Müzeler iyileştirilecek, müze gelirlerinin arkeoloji çalışmalarına aktarılacak şekilde kullanılması sağlanacaktır.

Aralık, 2014

Anadolu Üniversitesi Senfoni Orkestrası:

“Anadolu Üniversitesi Senfoni Orkestrası” toplumların öncü kuruluşları olan üniversitelerin yalnızca eğitim ve bilim alanında değil, sanat ve kültür alanında da etkin olmaları gerektiğine inanan ve bu inancını hayata geçiren “Anadolu Üniversitesi”nin sanata verdiği önemin, sanata olan bakışının sonucu olarak sanat hayatımıza kazandırıldı. Yalnızca “Anadolu Üniversitesi” ile sınırlı kalmayan, uluslararası sanat dünyasına katkıda bulunmak gibi üst bir amacı gerçekleştirmeyi hedefleyen “Anadolu Üniversitesi Senfoni Orkestrası” 2004 yılında Burak Tüzün’ün yönetkenliği ve genel küğ sorumluluğu altında kuruldu. “Anadolu Üniversitesi Senfoni Orkestrası” genç yalkıcı ve yönetkenlere sağladığı olanaklar, gerçekleştirdiği ilk seslendirmeler, başarılı dinleti dolaşıları, değişik birimlerle yaptığı işbirliği sonunda ortaya çıkan başarılı projeler ile kurulduğu günden itibaren sürekli bir ilerleme çizgisi gösterdi. “Türk Silahlı Kuvvetleri Armoni Mızıkası” ve “Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Çoksesli Korosu” ile birlikte sahne üstünde 240 sanatçının katılımıyla Ankara, İstanbul ve Eskişehir’de yorumladığı “Atatürk’ün Doğumunun 125. Yılı Kutlama Konserleri”, “Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Çoksesli Korosu”nun katılımıyla Frigya vadisi yerleşimlerinde seslendirdiği “Anadolu Üniversitesi’nin 50.Yılını Kutlama Dinletileri”, “Konservatuvar Opera Anasanat Dalı” ile birlikte gerçekleştirdiği, Eskişehir’in tamamen kendi olanaklarını kullanarak sahnelediği ilk opereti olan Johann Strauss’un “Yarasa” adlı yaratısı, “Halk Bilim ve Araştırmaları Merkezi” birimleriyle ortaya koyduğu “Kerem ile Aslı” temsilleri belli başlı önemli etkinlikler arasında yer almaktadır. Cumhuriyetimizin ilk kuşak bağdarlarının temsilcilerinden Faik Canselen’in, geçmişin ünlü tango bağdarı Necip Celal Antel’in ve genç Türk bağdarlarının yaratılarının ilk seslendirilişleri ve bunların büyük bir kısmının CD kaydının yapılmış olması Türk küğ tarihi açısından da büyük önem taşımaktadır. Genç yönetken, yalkıcı ve bağdarlara izlencelerinde sıkça yer vermeyi bir üniversite orkestrası olmanın gereklerinden sayan orkestra, her dinleti mevsiminde sağladığı çeşitlilikle bu amaca hizmet etmeyi, orkestranın yönetkenliğini ve genel küğ sorumluluğu görevlerini yürüten Burak Tüzün’ün liderliğinde sürdürmektedir.

Anahtar:

(Osm.) Açkı. Bkz.: Açkı.

Anarmonia:

Uyumsuz, armonisiz.

Anases:

Sesler (her bir ses) karmaşık yapılardır. Gergin ve uzun bir teli çekip bırakırsak, bu tel titreşmeye başlar ve bir ses üretir. Bu uyguladığımız etkinin doğal bir sonucudur. Ancak, titreşime uğrayan bu telden sadece tek bir ses mi çıkar? Bu sorunun yanlış yanıtı tek bir ses oluştuğudur. Halbuki, gerçek bu değildir. Tam sessizlik sağlanan bir ortamda bu uygulamayı bir kez daha yineleyelim. Dikkatli bir şekilde dinlediğimizde baskın ve kuvvetli olarak işitilen ilk sesten başka seslerin de var olduğunu işitiriz. Diğer bu sesler hafif hafif kendilerini belli ederler. Bu deneyi piyanoda da tekrarlayabiliriz. Piyanonun kalın perdelerinden birine kuvvetlice basarak dinlersek piyanonun çekicinin bu tele vurur vurmaz çıkan baskın ilk sesin yanı sıra daha birçok sesin de işitileceği açıktır ve iyi bir kulağı olan her kişi bu sesleri duyacaktır. Baskın sesin yanında çok sayıda başka ses farklı güçlerde kendini hissettirecektir. Bunlardan bazıları daha kuvvetli ve bazıları da daha zayıf bir şekilde duyulur. Bu işlemi tek bir tel üzerinde gerçekleştirdiğimizi bir kez daha hatırlatmakta yarar vardır. Piyanonun diğer tellerini bu uygulamanın dışında bıraktık ve işe karıştırmadık. Piyanonun başka telleri üzerinde de bu deneyi gerçekleştirirsek sonucun değişmediğini görürüz. Bu olaydan elde edeceğimiz sonuç, “ses dediğimiz şey basit değil, birçok sesin bir araya gelmesi ile oluştuğudur.” Yani sesin karmaşık bir niteliği vardır. Fizik biliminde sesin neden karmaşık bir yapısı olduğu açıklanmaktadır. Telden baskın bir şekilde işitilen ilk sese “anases” denilir.

Anases Merkezdedir:

“Anases”, kendi üst ve alt doğuşkanlarının merkezinde yer alır. Her ses, işitildiği andan itibaren üst ve alt doğuşkanlarıyla birlikte var olmaktadır. Bu doğuşkanlar, “Alt Doğuşkanlar” (Bkz. Alt Doğuşkanlar) maddesinde anlatıldığı üzere, birbirlerine tıpatıp eşit aralıklı bir ses zinciri meydana getirirler. Kısacası, “anases”, alt ve üst doğuşkanlar zincirinin tam merkezinde yer almaktadır. Aşağıda yer alan örneği dikkatle incelersek, bu olguyu daha net olarak anlayabiliriz:

Yukarıdaki örnekte de görüldüğü üzere aralıklar her iki yönde de (alt ve üst doğuşkanlar sıralamasında) eşit uzaklıklarda bulunmaktadırlar.

2 numaralı doğuşkanlar anasesten bir sekizli,

3 numaralı doğuşkanlar anasesten bir sekizli + bir beşli,

4 numaralı doğuşkanlar anasesten bir sekizli + bir beşli + bir dörtlü,

5 numaralı doğuşkanlar anasesten bir sekizli + bir beşli + bir dörtlü + bir üçlü

mesafade yer alırlar. Hemen anlaşılabileceği üzere, “anases”, üst ve alt doğuşkanlarının tam merkezindedir.

Anche:

Bkz.: Anchia.

Anchia:

Kamış, tahta üflemeli çalgılarda ağızlık.

Ancora:

(İt.) Bir daha, bir kez daha, tekrar, yeniden, yine, bis, encore.

Ancora, più:

(İt.) Daha fazla sayıda, daha çok miktarda.

Andaç, Utku Barış:

1987 yılında İzmit'te doğan Utku Barış Andaç 2001 senesinde girdiği "Kocaeli Güzel Sanatlar Lisesi"nde Deniz Sargut ile keman çalıştı. Bu süre içerisinde "İzmir Devlet Opera ve Balesi Orkestrası"nın viyola grup şefi Olan Nebil Gökay'la özel olarak keman çalışmalarını sürdürdü. 2005 yılında "Marmara Üniversitesi Müzik Öğretmenliği Bölümü Keman Dalı"nı kazanarak Cemalettin Göbelez'in öğrencisi oldu. Atilla Aldemir'in "Marmara Üniversitesi"nde gerçekleştirmiş olduğu iki ayrı çalışmalığa etkin olarak katıldı. "Kocaeli Sanayi Odası Oda Orkestrası", "Marmara Üniversitesi Akademik Orkestrası", "Marmara Sekizlisi" ve "Arco Duo" isimli orkestra ve topluluklarda görev aldı. Andaç halen "Marmara Üniversitesi Müzik Öğretmenliği Bölümü"nde son sınıf öğrencisidir. Yalkın keman için "Kandan Lavi","Öfke" ve "Melankoli" isimli üç bağdası bulunmaktadır. Utku Barış Andaç çeşitli düzenlemeler de yapmıştır. Bunlar arasında yalkın keman için "Giresun Karşılaması", iki keman için "Altın Hızma", "Tom and Jerry","Take Five", dördül için "Nihavend Longa", oda orkestrası için "Sarı Zeybek", "Arabian Nights" (çizgi film küğü), oda orkestrası ve yalkın keman için Sergei Rachmaninov'un "Vocalise"i, dört sesli koro için "I Want to Spend My Life Time Loving You" sayılabilir.

Andalous:

Endülüs, Arap etkili Endülüs ya da İspanyol küğü.

Andante cantabile:

(İt.) Şarkı söyler gibi, duygulu bir "Andante". Duygulu ve anlamlı. Hisli bir şekilde ve şarkı söyler gibi...

Andante con moto:

(İt.) "Andante"den biraz daha hızlı. "Andante" çalışa oranla azıcık daha canlı.

Andante espressivo:

(İt.) İfadesi güçlü bir "Andante", duygu dolu bir hızda. Duygulu bir deyişle. Anlam yüklü bir andante. Hissiyatlı bir andante. Duygu ve anlam katılmış bir deyiş ile andante hızında...

Andante moderato:

Ilımlı ya da orta hızda bir "Andante".

Andante molto:

Çok ağır bir "Andante".

Andante religioso:

Dini ifadeli, dinsel bir "Andante".

Andante sostenuto:

Belirgin bir ifadeye sahip bir "Andante", tutarak.

Andante-1:

(İt.) Yavaşça, ılımlı hızda. Ağırca çalış. Yürüyüş hızında. Metronomun dakikada 66 ile 72 arasında vuruş hızı.

Andante-2:

(İt.) Sonat, konçerto ya da sinfoni gibi yaratılarda yer alan ağır bölümün adı.

Andantemente:

"Andante"yi andırır.

Andantino:

"Andante"den biraz hızlı, az "Andante".

Andantino espressivo:

"Andantino"dan biraz daha ağırca ve duyarlılıkla, ifade dolu bir "Andantino".

Andantino mosso:

Canlı bir "Andantino".

Andrée, Elfrida:

İsveçli orgçalar, bağdar ve yönetken. 19 Şubat 1841 tarihinde doktor Andreas Andrée’nin kızı olarak Visby’de dünyaya geldi. Ludvig Norman ve Niels Wilhelm Gade’nin öğrencisi oldu. Kız kardeşi Fredrika Stenhammar da bir küğcü idi. Elfrida İskandinavya’da resmi olarak görevlendirilen ilk kadın orgçalarlardan birisi oldu. Yaşamı boyunca “İsveç Kadın Hareketi”nin aktivistlerinden biri idi. Sanatçı 1861 yılında Stokholm’de çalışma yaşamına başladı ve 1867 yılında “Gothenburg Katedrali”nin orgçusu oldu. Yaptığı hizmetlerden ötürü “Royal Swedish Academy of Music - İsveç Kraliyet Küğ Akademisi”ne seçildi. Andrée’nin bir piyanolu beşili, bir piyano sonatı, küçük re’den yaylı çalgılar dördülü ve ses için yazdığı küğler vardır. Kaleme aldığı iki adet orglu sinfonisi günümüzde sıklıkla seslendirilmektedir. 1861 yılında küçük re’den bir yaylı çalgılar dördülü kaleme aldı. Yine yaylı çalgılar dördülü için büyük la’dan eseri vardır. Orkestra için iki sinfonisi ve çeşitli eserleri de olan sanatçının 1870 yılında bağdadığı küçük la’dan piyanolu dördülü pek tanınmıştır. 1865 yılında basılan küçük mi’den piyanolu beşili ve 1887 tarihini taşıyan küçük so’dan piyanolu üçülünü anmadan geçmemek gerekir. Sanatçının küçük do’dan bir diğer piyanolu üçülü ölümünden sonra basılabildi. Keman için aralarında büyük mibemol’den ve büyük sibemol’den iki sonatın da olduğu çok sayıda keman parçası bulunmaktadır. Piyano parçalarının yanısıra iki İsveç missa’sı, liedler ve 1879 tarihini taşıyan koral balladı “Snöfrid” ile 1899 yılı damgasını taşıyan, cönkünü Selma Lagerlöf’ün oluşturduğu operası “Fritiofs Saga” sanatçının ne kadar verimli olduğunu adeta kanıtlamaktadır. Elfrida Andrée 11 Ocak 1929 tarihinde Gothenburg’da sonsuzluğa göç etti.

Andrée, Fredrika:

Bkz.: Stenhammar, Fredrika.

Andrievsky, Alexandra:

Kiev’de Ukraynalı bir küğcü ailede dünyaya geldi. Alexandra piyano öğrenmeye yedi yaşında iken annesi Irina Zaritskaya (Andrievsky) ile başladı. 1972 yılında ailesi ile birlikte İsrail’e göç ettiler. Göç ettikten sonra İngiltere Surrey’de “Yehudi Menuhin Okulu”nda, Tel Aviv’de “Rubin Küğ Akademisi”nde ve Londra’da “Kraliyet Küğ Okulu”nda piyano eğitimini sürdürdü. Bu süreçte “Martin Trust Bursu”ndan yararlandı ve “Amerikan-İsrail Vakfı”ndan destek bursu aldı. Alexandra Andrievsky Avrupa’da çok sayıda yaz festivaline, ustalık kursuna, seminerlere katıldı ve Almanya’da gerçekleştirilen “Schleswig-Holstein Festival”inin 1988 yılından itibaren düzenli bir şekilde konuğu oldu. Kanada Alberta’da yapılan yarışmalarda jüri üyesi oldu. Sanatçı 1992 yılında Edinburgh kentine yerleşti ve yalkıcı ve oda küğcüsü olarak sahnelere çıkmaya devam etti. Glasgow Milngavie’de bulunan “Douglas Akademisi Küğ Okulu”nda öğretmenlik yaparken piyanist Peter Evans ile evlendi. Ayrıca “Yehudi Menuhin Okulu”nda ve Berkshire “Eton Koleji”nde öğretmenlik yaptı. 2004 yılında Calgary’ye taşındı ve 15 yıl boyunca “Mount Royal” üniversitesinde öğretmen olarak çalıştı. Sanatçı halen kendisine ait bir özel öğretim stüdyosunda öğretmenlik yapmakta, eşlikçi olarak dinletilere devam etmekte ve çeşitli jürilerde yer almaktadır.

Angelov, Ludmil:

Bulgaristan’ın Varna kentinde dünyaya geldi. Sofya’da bulunan “Pancho Vladigerov Devlet Küğ Akademisi”nden mezun oldu. Eğitimi süresince Viktoria Spassova, Ludmila Stoyanova ve Pancho Vladigerov’un piyano sınıfında asistanlığını yapmış olan fenomen piyanist-pedagog Konstantin Stankovich ile çalıştı. Derece ve ödül kazandığı uluslararası yarışmalar arasında “Senigallia” (İtalya-1976), “Frederic Chopin” (Polonya-1985), “Palm Beach Uluslararası Piyano Yarışması” (ABD-1990), “Piyano Ustaları” (Monte Carlo-1994) ve “Dünya Piyano Ustaları Dinleti Dolaşısı” (Fransa-1997) sayılabilir. Ludmil Angelov’un dinleti verdiği başlıca orkestra ve salonlar arasında “Berlin Filarmoni”, Viyana “Musikverein”, Amsterdam “Concertgebauw Orkestrası”, Paris’te bulunan “Pleyel ve Gaveau Konser Salonları”, Milano “Skala Tiyatrosu”, New York “Lincoln Center”, Frankfurt “Alte Oper”, Münih “Herkulessaal”, Lucerne “KKL”, “Zürih Operası”, Monte Carlo “Salle Garnier”, Brüksel “Palais des Beaux-Arts”, Linz “Brucknerhaus”, Madrid “Auditorio Nacional”, Barcelona “Auditori”, Valensiya “Palau de la Música”, “Moskova” ve “Milan Konservatuvarı Dinleti Salonları”, “Varşova Ulusal Filarmoni Orkestrası”, “Polonya Ulusal Operası” ve Seul “KBS Salonu” yer alır. Angelov’un ertiksel gelişiminde Chopin’in küğü önemli bir yere sahiptir. 1987-1988 dinleti mevsiminde Chopin’in tüm yalkın piyano yaratılarını benzersiz bir olay olan oniki resitallik bir seride toplayıp seslendirdi ve “Bulgaristan Yılın Genç Küğcüsü Ödülü”nü almaya hak kazandı. Sanatçı aynı zamanda Varşova’da yapılan “Chopin ve Avrupa” gibi Avrupa’nın en önemli Chopin festivallerinde yer almıştır. 1999 yılında Madrid ve İspanya’nın diğer kentlerinde Chopin’in tüm yalkın piyano yaratılarını seslendirdi, on yıl sonra Bulgaristan ve İspanya’da bu dinleti serisini tekrarladı. Angelov’un “Chopin’in Rondo ve Varyasyon Kayıtları” Varşovada’ki “Ulusal Chopin Enstitüsü” tarafından “Grand Prix du Disque Ödülü”ne layık görüldü. Ludmil Angelov 2006 yılından beri Nikolai Kapustin’in birçok eserinin dünyada ilk çalınışını üstlendi ve bu büyük çağdaş Rus bağdarının en önde gelen yorumcularından biri sayıldı. Sanatçının kayıt gerçekleştirdiği firmalar arasında “RCA”, “Danacord”, “Gega New”, “Pentatone”, “Non Profit Music”, “Toccata Classics”, “Hyperion” ve “Vela Records” bulunmaktadır. Angelov 2015 yılı Haziran ayında, Moritz Moszkowski’nin yakın zamanda keşfedilen piyano konçertosunu “BBC İskoç Sinfoni Orkestrası” ile seslendirerek dünyadaki ilk çalınışını gerçekleştirdi ve “Hyperion” markası altında CD kaydını yaptı. Sanatçı, 2013 yılından itibaren Sofya’da bulunan “Yeni Bulgaristan Üniversitesi”nde onursal profesör olarak ders vermekte ve tüm dünyada ustalık sınıfları gerçekleştirmektedir. Jüri üyeliği yaptığı yarışmalardan en önemlisi olarak 2010 ve 2015 yıllarında gerçekleşen “Varşova Chopin Piyano Yarışması” sayılabilir. 2011 yılının Kasım ayında “Polonya Kültür Bakanlığı” tarafından Angelov’a Polonya küğünün uluslarası tanıtımı için yaptığı katkılardan dolayı “Gloria Artis” madalyası verildi. 1992 yılından bu yana İspanya’da yaşayan Ludmil Angelov, Toledo’da bulunan “Kraliyet Güzel Sanatlar Akademisi”nin bir üyesi ve aynı zamanda “Sofya Piyano Extravaganza Festivali”nin kurucusudur.

Anglais:

Eski bir İngiliz dansı, İngiliz kırını.

Anglebert d', Jean–Henri (1635–1691):

Jean-Henri d’Anglebert Chambonnières’e baskın kalarak XIV. Louis’in arp çaları oldu ve büyük başarılar kazandı. Bu görevi daha sonra oğlu devralmıştır. d’Anglebert “Versailles”de kaçınılmaz olarak Lully ile işbirliği yaptı ve O’nun opera ve balelerinden seçmeleri klavye’ye uyarladı. Bağdarın klavye için yazdığı dört ardış içerdiği dansları, transkripsiyonları ve başlangıçta yer alan ölçülenmemiş önçalınları ile Fransız klavye küğünde Chambonnières ile Couperin arasında anlamlı ve önemli birer öge olarak yer almaktadır. Yayınlanmış küğleri arasında org için fügler de bulunmaktadır.

Angoscia:

Acılı, sıkıntılı.

Angosciosomente:

Sıkıntılı, sıkıntıyla, acıyla, acılı.

Anima:

(İt.) Ruh. Ruh dolu, canlı.

Animande:

Canlandırarak.

Animando:

Gittikçe canlanarak ve hızlanarak.

Animato:

Canlı, coşkulu.

Animo:

Derin anlam vererek.

Animoso:

Bkz.: Animo.

Anka, Paul:

Lübnan asıllı Kanadalı şarkıcı ve söz yazarı Paul Anka 30 Temmuz 1941 tarihinde Kanada’nın Ontario bölgesinin Ottawa kentinde doğdu. Oniki yaşında iken ertiksel gelişimine başladı. 1956'daki “I Confess” adlı ilk parçasının kaydını babasından aldığı parayla yaptı. Ama o plak sadece üçyüz tane sattı. Sonraki parçası Diana ise dokuz milyon satışa ulaştı. Buddy Holly’nin söylediği “It Doesn't Matter Anymore”, Tom Jones’un popüler hale getirdiği “She's A Lady” adlı bağdalar O’nundur. Ayrıca Claude Francois’nin “Comme d’Habitude” adlı ünlü bağdasına “My Way” olarak İngilizce sözleri Paul Anka yazmıştır. Ayrıca yazdığı reklam küğleri de yazıldıkları tarihte büyük bir üne kavuştu. Örneğin bir fotoğraf makinesi firması için yazdığı “Times of Your Life” adlı şarkı piyasaya sürüldüğünde çok sevilmişti. Kendi adına birçok TV gösterisi yapan Paul Anka’nın 1957 yılında “Diana” isimli şarkısı dünya çapında üne kavuştu. 1961 yılında “Time” dergisi O’nun bağdar ve söz yazarı kimliğini ön plana çıkarttı. Ottawa’da 27 Nisan Paul Anka günü olarak kutlanmaktadır. 1990’da Amerikan vatandaşlığına geçti. 2003 yılında “American Idol” yarışmasında konuk sanatçı olarak sahneye çıktı. Birçok ünlü sanatçıyla beraber düetler yaptı. Sanatçı Michael Buble, Celine Dion, Ricky Martin, kızı Anthea Anka, Tom Jones ve Frank Sinatra ile aynı sahneyi paylaşmıştır.

Ankara Devlet Konservatuvarı'ndan Fotoğraf Kareleri:

1. Ankara Devlet Konservatuvarı Avlusu

 2. İsmet İnönü ve Celal Bayar'ın da İzleyici Olarak Yer Aldığı Ankara Devlet Konsevatuvarı Konser Salonu

 3. Ankara Devlet Konservatuvarı Döner Oda

 4. Mithat Fenmen’in de Katıldğı Ankara Devlet Konsevatuvarı Temel Atma Töreni

Ankara Radyosu Madrigal Korosu:

Bülent Arel heyecanlı, çalışkan ve idealist bir yöneticiydi. Orkestra ve koro yöneticiliği kadar “Ankara Radyosu Müzik Yayınları” yöneticiliğinde de başarılıydı. 1965-1970 yılları arasında “Ankara Radyosu Madrigal Korosu”nu kurmuş ve bu koro ile “a capella” (çalgı eşliksiz) koro dağarının hemen hemen tüm yaratılarının kaydını gerçekleştirmişti. Ancak yukarıda adı geçen bu koro, ne yazık ki, yöneticisi Bülent Arel’in Amerika’ya gidişi ile ortadan silinmiştir. Bu durum, ülkemizde yapılan olumlu işlerin ilkeler bazında bir temele oturmadığını ve kişilerin çabasıyla bir müddet yürütüldüğünü, sorumluluk alan bireylerin kişisel fedakarlıklarının bir şekilde nihayetlenmesiyle kurumsal bir alt yapısı olmayan girişimlerin sürdürülemediğini kanıtlayan önemli bir örnektir.

Ankara Sanat Tiyatrosu:

6 Aralık 1963 tarihinde Ankara’da kurulan tiyatro topluluğu. Türkiye’nin en eski ve en sağlam kökleri olan özel tiyatrosudur. Bu grubun kuruluşuna Asaf Çiyiltepe öncülük etmiştir. Çiyiltepe ve arkadaşları bu tiyatroyu devrimci-ilerici bir temelde ve topluma öncü olması amacıyla yarattılar. Bu tiyatro İstanbul’daki “Arena Tiyatrosu”nun ardılıdır. “AST”ın “Genel Sanat Yönetmeni” Asaf Çiyiltepe idi, ancak ne yazık ki bu büyük sanatçı, tiyatronun doğu illerimize gerçekleştirdiği bir dolaşı sırasında geçirilen bir kaza sonucu sonsuzluğa göç etti. Bunun üzerine “Genel Sanat Yönetmenliği”ne Güner Sümer geldi. Güner Sümer’den sonra ise bu görevi Rutkay Aziz üstlendi. Rutkay Aziz bu önemli görevi uzun yıllar yürüttü ve birçok oyuna yönetmen ve oyuncu olarak katkıda bulundu. Ne yazık ki bu tiyatro baskıcı ve faşizan rejimlerin sürekli takibi ve baskısı altında kaldı. Özellikle 12 Mart faşizmi bu sanat kurumunu hiç rahat bırakmadı. Örneğin, “Ankara Sıkıyönetim Kumandanlığı”nın “6134/14267 sayılı ve 4 Nisan 1972 tarihli bildirimi” ile topluluğun gerçekleştirdiği etkinlikler sakıncalı ilan edildi ve “Ankara Sanat Tiyatrosu” kapatıldı. Kapatılma nedeni Yılmaz Onay’ın yönettiği ve Ankara’da 4 kez oynanan “Hitler Rejiminin Korku ve Sefaleti” isimli oyunun 5. kez “Siyasal Bilgiler Fakültesi” öğrencilerine oynanması oldu. Ancak 1974-1975 sanat mevsiminde tiyatro geri döndü: Maksim Gorki’nin “Ana” isimli romanından aynı isimle Bertolt Brecht tarafından oyunlaştırılan “Ana” oyunu Rutkay Aziz tarafından sahneye konuldu. Bu oyunda söylenen “Bir Mayıs Marşı” geniş kitleler tarafından hızla benimsendi ve ülke toplumsal bilinç bakımından bir sıçrama daha elde etti. “Ankara Sanat Tiyatrosu” adeta bir okul oldu; yüzlerce oyuncu, yazar, yönetmen, sahne tasarımcısı, küğcü ve teknisyen burada adeta eğitim gördü. Bu anlamda Türk tiyatrosuna büyük katkılar sağladı ve bu sanatçılar ileride kendi sanat topluluklarını kurarak tiyatroya devam ettiler. Ayrıca “AST” ilerici ve devrimci temelleriyle deneme tiyatrolarının bir anlamda öncüsü oldu. Ödenekli ve ticari amaç güden tiyatrolara karşı halkın ve emekçinin yanında adeta göğüs göğüse çarpışmalar yaşandı. Bu oluşum bir takım çalışması ve disiplinine dayanmaktaydı, bu nedenle “AST”ın dağarı çok genişledi. Çağdaş dünya klasıl yazarlarına önem verildi. Bunlar arasında Samuel Beckett, Brendan Behan, Armand Salacrou, Max Frisch, August Strindberg gibi yazarlar bulunmaktadır. Aynı zamanda özellikle bir “Brecht-Gorki Tiyatrosu” kimliği kazanıldı. Topluluk çağdaş ulusal Türk Tiyatrosuna da büyük önem vererek Nazım Hikmet, Orhan Kemal, Cahit Atay, Turgut Özakman gibi yazarların yaratılarına yer verirken yeni Türk oyun yazarları kuşağının yetişmesine de büyük katkı sağladı. Eserleri oynanan bu isimler arasında Sermet Çağan, İsmet Küntay, Güner Sümer, Bilgesu Erenus, Vasıf Öngören ve Oktay Arayıcı sayılabilir. “Ankara Sanat Tiyatrosu”nda görev yapan ve oyun sahneye koyan isimler arasında Asaf Çiyiltepe, Güner Sümer, Genco Erkal, Ergin Orbey, Çetin Öner, Rutkay Aziz ve Yılmaz Onay bulunmaktadır. Osman Şengezer ve Yücel Tanyeri gibi sahne tasarımcıları ile Timur Selçuk gibi bağdarlar da oyun üretimine katkılar sağlamıştır. Ayrıca Uğur Mumcu, Faruk Erem, Eşber Yağmurdereli, Yaşar Kemal, Turgut Özakman, Sabahattin Ali, Yılmaz Güney ve Samed Behrengi gibi yazarların oyunları da “AST”ın dağarında yer aldı. Çağdaş bir kurum olarak “AST”, 1974 mevsiminden bu yana çağdaş dünyaya açılan bir kapı olarak sanat yaşamımızda tekrar yer aldı. O tarihten bu yana açtıkları ve geleneksel hale gelen “Amatör Tiyatro Kursu” ile çok sayıda yeni ismin Türk tiyatro hayatına kazanılmasını sağladılar. Tiyatro, kuruluşundan bu yana çok sayıda oyun sahneledi ve ilerici yapısıyla devrimci-öncü olarak Türk tiyatro yaşamında sağlam bir yer edindi. Fakat bu kurumun yaşadığı sorunlara bir yenisi eklendi: 58 yıldır perde açtıkları “Ihlamur Sokak”taki salonun kuruluş yıldönümüne denk gelen 6 Aralık 2020 Pazar günü kapanması sanat çevrelerinde büyük üzüntü yarattı. Pandemi döneminin getirdiği kaldırılamaz yükler ve uzun yıllardır mahrum bırakıldıkları devlet yardımları ile salonun mülk sahibinin dayattığı ağır ve uzlaşmaz tutum “AST”nin adeta evi olmuş bir binadan ayrılmasını zorunlu kıldı. Yaşanan bu olumsuz süreçte tarihi salonun açık kalması için yapılan tüm girişimler sonuçsuz kaldı. Mülk sahibi burada otopark, depo veya otel yapma niyetini açıkça belli etti. Bu boşaltma öncesi tiyatro 4 mevsimdir Yeşim Dorman’ın oyununu kapalı gişe oynamaktaydı. Kuruluş binasından ayrılındığında “Bilkent Sahne”de etkinliklere devam edildi. Her şeye karşın “Ankara Sanat Tiyatrosu” kuruluş felsefesinden ödün vermeden boş eğlenceye indirgenen tiyatro yaşamımıza liderlik yapmaya devam etmektedir.

Anmutig:

(Alm.) Zarif, alımlı, sevimli. İyilikle. İyiliksever bir deyişle. Zarifçe.

Annayeva, Valentina: