Döneç (Tekrar İşareti):

Döneç İşaretleri Birden fazla çalınması ya da söylenmesi istenen bir eser kesiti için kullanılır. Gereksinime göre yinelenecek kesitin başına, ortasına ve sonuna konulur. Üç türlü döneç işareti vardır. İleri döneç (yinelenecek kesitin başladığı yere konulan ve bir çift oluşturan kalın ve ince çizgiler ve bunlardan sonra yer alan iki nokta), çift yönlü döneç (ortada kalın bir çizgi ve bu kalın çizginin iki tarafında konuşlanan ince çizgiler ile ince çizgilerin her birinin soluna ve sağına iki nokta), geri döneç (yinelenecek kesitin bitim yerine konulan ve bir çift oluşturan ince ve kalın çizgiler ve bunlardan önce yer alan iki nokta). Bahsi geçen bu iki noktanın beş çizgili dizeğimizin tam ortasında yer alan üçüncü çizgisini aralarına alacak şekilde konulması bir nota yazım kuralıdır. Döneç konulan ölçüler tekrar söylenir ya da çalınır. Eğer bir döneç işaretinin hemen altında 3x veya 4x (...) gibi sayılar yer almaktaysa bu kesit 3 ya da 4 (...) kez tekrarlanacak anlamına gelir. Örneğin:

3x

Dördül:

Dört adet küğcünün bir araya gelerek kurdukları küğ topluluğu ve bu tür topluluklar için yazılan küğlerin genel ismi. Bkz. Kuartet, Quartet, Quartette.

\ Dört Korno için Anadolu Ezgileri:

Bu kitap Dünya’da bir ilktir. Bu kitap çok farklı bir düşüncenin ürünüdür. Anadolu ezgilerinin bir batı küğü çalgısı olan korno dördülü için düzenlemeleri ve bu ezgilerin öykülerinden oluşmaktadır. İnsanlığın başlangıcından bu yana var olan üflemeli çalgılar, duygu ve düşüncelerin anlatımında önemli bir yer tutar. İlk insandan bugüne var olan korno, özellikle pastoral temalar ve kahramanlık konularının anlatımında kullanılmaktadır. Anadolu ezgileri, Anadolu’da binlerce yılda yaşamış uygarlıkların küğlerinin ve folklorik öykülerinin toplamıdır. Bu kitapta bu iki olgu birleşmiştir. 2006 yılında basılan kitap, Anadolu kültürü ve küğünün tanıtımını yapmaktadır. Almanya’da yayınlanan bu kitap dünyanın en eski kütüphanesi olan “İskenderiye Kütüphanesi” envanterinde de bulunmaktadır. Bu kitap, Zafer Yümlü’nün kendi olanaklarıyla basılmıştır. Kitap, Almanya’daki “Martin Schmid” firması tarafından yayınlanmaktadır. (https://www.martin-schmid-blechblaesernoten.de/Instrumente/Horn/4-Hoerner/Anatolian-Melodies-SpP.html?listtype=search&searchparam=anatolia%20elodies) Kitabın içinde Anadolu’nun farklı bölgelerinden 9 Türkü ve bir film küğü bulunmaktadır. Bunlar; “Dere Boyu Kavaklar”, “Ay Gız”, “Feraye”, “Ben Giderim Batum’a”, “Kul Olayım Kalem Tutan Ellere”, “Estergon Kalesi”, “Benden Selam Olsun Bolu Beyi’ne”, “İki Keklik”, “Gesi Bağları” ve “Devlerin Aşkı” adlı eserlerdir. Kitaptaki eserler bugüne kadar 2013 yılında Avusturya’nın Dornbirn kentinde gerçekleştirilen “Horntage”ta, Brezilya, Fas, Hollanda ve Kanada gibi ülkelerde seslendirilmiştir.

Dörtlü Aralığının Özellikleri:


Aşağıda yer alan doğuşkanları inceleyelim:


Doğuşkanların Gözden Geçirilmesi

 

Bu örnekte (a)'da yer alan so-do aralığı bir dörtlü aralıktır ve bu iki ses arasında 2 1/2 adım uzaklık bulunmaktadır. Bu 2 1/2 adımlık mesafedeki dörtlü aralığı -yerine göre- uyuşumlu bir aralık da oluşturabilir, uyuşumsuz aralık da… Dörtlü aralığı bir ses topluluğunda altta yer almaktaysa -yani, düzeni kuran aralıkların en alt kısmında bulunmaktaysa- uyuşumsuz, ortada veya üstte bulunduğu durumlarda uyuşumludur.

 

Bu kez aşağıda yer alan örnekte (b) ve (c)’yi ayrı ayrı gösterelim:


Dörtlü 2. Örnek

 

(b)’de do-so-do ses topluluğu yer almaktadır ve so-do aralığı üst kısımdadır, altta ise do-so aralığı vardır. Bu örnekte bulunan so-do dörtlüsü uyuşumludur.

 

(c)’deki mi-so-do ses topluluğunda so-do aralığı yine üst kısımdadır, altta ise mi-so aralığı vardır. Dolayısıyla bu örnekte bulunan so-do dörtlüsü de uyuşumludur.

 

Şimdi aşağıda yer alan örnekte (d) ve (e)’yi ayrı ayrı yazalım:


Dörtlü 3. Örnek

 

(d)’deki so-do-mi ses topluluğunda bulunan so-do aralığı alt kısımda bulunmaktadır. O halde bu örnekteki dörtlü aralığı, uyuşumsuz bir aralık niteliği taşımaktadır.

 

(e)’de bulunan so-do dörtlü aralığı bir sekizli + bir dörtlü halinde bulunmaktadır, araya mi sesinin girmesiyle bu aralık bölünmüş bir yapıdadır. Bu durumda dörtlü yine alttadır.

“Temelde bulunan ses değişmediği sürece üstte bulunan seslerin yerleri ne kadar değiştirilirse değiştirilsin, düzen hep aynı aklır.”

(e)’de verdiğimiz örnekteki so-mi-do, (d)’deki so-do-mi’nin başka bir durumunu göstermektedir. Her iki örnekte temelde so sesi yer almaktadır ve diğer sesler de birbirinin aynısıdır. Kısacası (e) örneği de (d) örneği gibi uyuşumsuzdur.
 

Ancak, altta bulunduğu halde dörtlünün uyuşumlu sayıldığı bazı durumlar da vardır. Uyuşumlu hallerinde dörtlü, tam uyuşumludur; çünkü, dörtlü aralıklar tam beşli ile tam sekizli arasındaki farktan başka bir şey değildir.

Dörtlük Es:

Bkz. Dörtlük Sus. Dörtlük Susku.

Dörtlük Sus Simgesi 

Dörtlük Nota:

Bir vuruşta okunan nota. Yuvarlak, içi dolu ve kuyruklu nota biçimidir.

q

Dörtlük Sus:

Dörtlük süre değerinde susulacağını gösterir. Bu miktarda beklenmesi gerektiğini gösteren belirtece “dörtlük sus” denilir. Bkz. Dörtlük Es. Dörtlük Susku. Bir vuruş, yani dörtlük notaya eşdeğer oranda susmak için kullanılan bu işaret aşağıda yer almaktadır:
g    

Dörtlük Susku:

Bk. Dörtlük Sus. Dörtlük Es.

Dörtü Aralık Hakkında Tamamlayıcı Bilgi:

Yerine göre uyuşumlu veya uyuşumsuz olabilen dörtlü aralığını yalın uyuşumlu veya uyuşumsuz aralıklar arasına koymak doğru olmayacaktır. Yalın uyuşumlu veya uyuşumsuz aralıklar yarım adım genişletilir veya daraltılırsa küçük ya da büyük aralıklar haline gelirler. Halbuki bir dörtlü aralık yarım perde genişletilir veya daraltılırsa arık ya da eksik aralık oluşturur. Bu nedenle tam dörtlü aralık dediğimizde 2 1/2 perdelik mesafeyi anlamış oluruz.




Son Güncelleme:02.08.2021 22.17
Toplam Ziyaret:5667838
Online Ziyaretçi Sayısı:12
Bugünlük Ziyaret :583

Bu Site En İyi Firefox,Chrome,Safari'de ve 1024x768 Çözünürlüğünde Görünür.