31.08.2018 / Ayhan Hülagü, Karagöz’ü ABD’ye Taşıdı 'Karagöz, Sınır Ötesinde Daha Fantastik, Gizemli…'
Bir süredir yurt dışında gölge oyunu performansı sergileyen Ayhan Hülagü, “Karagöz”ü ABD’ye götürdü. Burada “Karagoz Theatre Company”yi kurdu. “Karagöz Yolda” projesi ile ABD’de çeşitli yerlerde sahneye çıkan Hülagü, “Karagöz yurt dışında Türkiye’den daha fazla değer görüyor” dedi.
Bugüne kadar birçok ülkede Karagöz oyununu sergileyen Ayhan Hülagü, bu sefer ABD’de sahneye çıkıyor. Ülkede “Karagoz Theatre Company”yi kuran Hülagü, iki farklı oyun sergiliyor. “Karagöz”ün, yurt dışında daha yoğun ilgi gördüğünü söyleyen Hülagü, “Türkiye’de Karagöz çok bilindik bir karakter. İzleyici sanatın arka planına dair fikir sahibi olmasa da özellikle ramazanla özdeşleşen simge olduğu için tanıyor, biliyor. Yurt dışında dünya kültür mirası olarak algılanıp farklı bir ilgi, alakaya mazhar oluyor” dedi.
“Sınır Ötesinde Daha Fantastik”
“Karagöz”ün 2009 yılında “UNESCO” tarafından insanlığın somut olmayan kültürel mirası ilan edildikten sonra ülke sınırları dışında daha çok tanınır olduğunu ifade eden Hülagü, “Karagöz, sınır ötesinde daha fantastik, gizemli, sırlarla dolu, derin öyküsü olan bir sanat olarak kabul görüyor. Türkiye’deki alımlayışını sanatçı büyüklerim çok daha iyi biliyorlardır. Sayısıyla övündüğümüz üniversitelerde gölge oyununa ayrılmış bölümün dahi olmaması birçok şeyi özetliyor” açıklamasını yaptı.
“Karagöz ve Benim İçin Büyük Onur”
ABD’de Muhittin Sevilen’in “Salıncak” ve “Kanlı Kavak” oyunlarından uyarladığı “Salıncak” ve “Büyülü Ağaç” oyunlarını sergilediğini anlatan Hülagü, “Oyunların ana dili Türkçe, Amerika’da yaptığım gösterilerde muhavere ya da fasıl bölümlerini seyirci yoğunluğuna göre İngilizce sergiliyorum. Geçtiğimiz günlerde Washington DC’de sahne aldım, ardından Virgina’nın en büyük kütüphanelerinden ‘Fairfax Regional Library’de gösteri yaptım. ABD’nin farklı eyaletlerinde ve Avrupa’da gösteri yapmak için görüşmelerimiz devam ediyor. Eylül ayında Iowa’da düzenlenen ‘Great Plains Regional Puppet Festival’in açılışını Türkçe Karagöz gösterisiyle yapacağım. Bu Karagöz ve benim için büyük bir onur” diye konuştu.
“Merak Uyandırıyor”
ABD’li festival direktörlerinin “Karagöz”e ilgiyle yaklaştıklarını anlatan Hülagü, oyunun geleneksel yöntemlerle sahnelenmesinin seyircilerde merak uyandırdığını söyledi. Virgina’da yaptığı gösteri sırasında ilginç bir tepkiyle karşılaştığını anlatan Hülagü, şöyle dedi: “Salıncak oyununda kullanılan Arap karakteri baştan sonra siyah tene sahip. Klasik bir gölge oyunu karakteri. Oyundan sonra African American siyahi bir izleyici yanıma geldi. Şaşkın ve öfkeliydi. Arap karakterinin görselini telefonundan gösterip bu karakteri kullanamayacağımı söyledi. Şaşırdım. Neden diye sordum. Tatlı sert şekilde ‘Amerika'da uzun süre yaşamayı düşünüyorsan, siyahi bir karaktere oyununda yer vermemeli, tercihlerini doğru yapmalısın’ dedi. Biraz yatıştıktan sonra ortak bir diyalog zemininde buluştuk. O ne hissettiğini anlattı, ben ne yapmak istediğimi. Amerika’da siyahilerin acı mağduriyetleri olduğu için siyah bir karakterin kuklası üzerinden mizah yaptığım düşüncesi oluşmuş. Üstü örtük bir şekilde ırkçılık denebilir. Yaptığım gösteri Türkçe olduğundan sözler anlaşılmadığından dolayı karşı tarafta olumsuz bir etki oluşturmuş. Hikayenin ve karakterin arka planını açıkladıktan sonra el sıkışıp vedalaştık. Anadolu coğrafyasında farklı alımlanan bir hikaye, başka bir kıtada farklı yorumlanabiliyor. Bunun için temsillerde sahnenin ötesinde nasıl imgeler bıraktığını tekrar tekrar ölçüp biçip performansı sergiliyorsun.”
Sözcü Gazetesi - 31.08.2018, Cuma
