17.04.2013 / Hayati Asılyazıcı - Igor Moiseyev Halk Dansları İstanbul'da
Igor Moiseyev (1906-2007), uluslararası üne sahipti. Ülkesine ve çok uluslu “SSCB”nde halk danslarında yapmış olduğu yenilik, O’na bu haklı ünü getirmişti. Bale eğitimini tamamladıktan sonra “Bolşoy Opera ve Balesi”nde solist olarak dans etmeye başladı. Buradaki başarılı dansçılığı 1935’lere kadar sürdü. Ülkesinde kaybolmaya yüz tutmuş, halk danslarını ve halk müziğini araştırmaya başladı, almış olduğu kendi kararı sanata değer veren ülkesi tarafından onaylanarak, halk danslarında kısa zamanda ivme kazanacak başarılı çalışmalara başladı. Başlangıçta bu çalışmasını ülke genelinde iki ayrı grupta topladı. “SSCB Halklarının ve Baltık Halklarının Dansları” başlıklı ilk çalışmasını ortaya koyduğunda büyük ilgi uyandırdı. Bu ilginin temelinde halk danslarına koreografik bir bakış vardı ve stilizasyonu halk danslarının içine katmasıydı. Bu bir buluştu ve dünyada ilk kez gerçekleşiyordu. İnanılması çok güç olan bu gerçeği ancak Moiseyev dansları izlendikten sonra anlaşılabiliyordu. Buluşunda, Rus Halk danslarını senfoni müziğini, sahne sanatlarının tüm ögelerini kullanarak; drama sanatı, sahne perspektifleri ve oyunculuk gibi sahne kültürünün tüm bileşimlerini ustaca biraraya getirdi.
Moiseyev İle 1967’de Tanıştım
19. Yüzyılda “Rus Balesi”, Avrupa’nın en önde gelen balesiydi. “1917 Devrimi”nden sonra “Sovyet Balesi” ve Igor Moiseyev’in danslarının doruğa taşındığını gördük. Igor Moiseyev’in “Devlet Akademik Halk Dansları Topluluğu” artık dünyaca ünlenmişti. Tıpkı “Bolşoy” ve “Kirov Balesi” gibi.
1967’de Moiseyev ile ilk kez tanıştım. Topluluğunu izledikten sonra görüşme isteğimi geri çevirmedi ve beni kabul etti. Bu buluşmamı ve ilgi ile dinlediğim büyük maestroyu hiçbir zaman unutamam. Gerek “SSCB”nde gerek şimdiki “Rusya Federasyonu”nda, ünlerin doruğuna da çıkmış olsa sanatçı için kolayına efsanevi sanatçı ya da duayeni adını kullanmıyorlardı. Igor Moiseyev bu konuda her iki ünvanı hak etmişti ve halkı bunu severek kullanıyordu. Son görüşmemiz 2002’nin Ocak ayında oldu. Moskova’daki günlerimin birinde stüdyosuna gittim ve oradaki çalışmalarını izlemek istediğimi söyledim. Daha önce üç kez gördüğüm ve topluluğunu izlediğim Moiseyev, stüdyodaki çalışmalarında beni kabul etti. Koltuğunda oturuyor ve yardımcılarıyla sanatçıları çalıştırıyordu. Bu sevimli ihtiyarın ne denli büyük koreograf ve alanında tek maestro olduğunu bir kez görmüş ve anlamıştım.
Büyüleyici Danslar
İstanbul’da 15-21 Nisan 2013 günleri arasında “Rus Kültürü Festivali” sürecek. 15 Nisan akşamı izlediğimiz “Moiseyev Halk Dansları Topluluğu”, uzun ve doyurucu programına ara vermeden, Harbiye’deki “Kongre Salonu”nda olağanüstü başarıyla tamamlaması bir köklü kurumun kalıcılığını gösteren özel bir örnektir. “Rusya Halkları”nın danslarını orkestra eşliğinde, “Moiseyev Halk Dansları Topluğu” gibi yorumlayan ve sunan gruplar dünyada çok azdır. Her dansın estetik, görsel ve müziksel güzelliklerini bu denli olağanüstü başarıyla sunan “Moiseyev Halk Dansları” ne yazık ki tek gösteriyle yetinmek durumundaydı. Belirlenen süreç içerisinde başka programların da bulunması nedeni ile, böyle bir yöntemin gerçekleştirilmesinin kaçınılmaz olduğunu bu tek gösteriyle bizlere anımsatılıyordu. Büyüleyici danslar, büyük ustanın koreografilediği biçimde sunuldu. Sanat yönetmeni Yelena Şçerbakova hocasının yolunda, aynı güzellikleri koruyor ve topluluk, sanat yaşamını sürdürüyor.
Görülmesi gereken bu topluluğu ülkemizde 1990’dan sonra ikinci kez izleme olanağını bulduk ve unutulmaz bir gece yaşadık.
Aydınlık Gazetesi - 17.04.2013, Çarşamba
