16.03.2014 / Hayati Asılyazıcı - 1. Bursa Uluslararası Balkan Ülkeleri Tiyatro Festivali 'Matmazel Julie'
“Devlet Tiyatroları 1. Bursa Uluslararası Balkan Ülkeleri Tiyatro Festivali”, “8 Mart 2014 Cumartesi Dünya Kadınlar Günü”nde ülkemizde başlayan ilk tiyatro festivali oldu. Bu anlamlı tiyatro şenliğine “Bursa Devlet Tiyatrosu” ev sahipliği yapıyor. “Devlet Tiyatroları”nın birçok tiyatro festivallerini gerçekleştirmesi sanatımız ve kültürümüz açısından önemli bir olaydır. Her festivalin kendine özgü kurgusal bir görüntüsü bulunuyor. Bu festivallerin ayrı ayrı üzerinde durmak istemiyorum. Bursa ilimizin ilk festivalde konuk ve Türk sanatçılarını kucaklayıcı biçimde karşılaması tiyatronun ne kadar sevildiğini gösteriyor. Açılış töreni Atatürk heykelinin bulunduğu alanda başladı. Müzik eşliğinde halkın katılımıyla büyük bir konvoya dönüştü. “Bursa Uludağ Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi” festivalin açılış töreninin yapıldığı alanda seyirlik bir oyun sergiledi. Müzikli, danslı seyirlik oyun geleneksel tiyatromuzun ilgi çeken bir örneğiydi.
2006 yılında “Devlet Tiyatroları” Genel Müdürü Mustafa Kurt, “Bursa Devlet Tiyatrosu”nda bir oyun sahneye koymuştu. Oyunu izlemeye gittiğimde yönetmen Kurt’la karşılaştım. Oyununun yorumunu beğendiğimi, “Bursa DT” sanatçılarının başarılı oyunlarını izlemekten kıvanç duyduğumu belirttiğimde şunları söylemişti: “Bir gün gelir yetkili bir duruma gelirsem ilk yapacağım sanat etkinliklerinden biri de Bursa’da Balkan Tiyatro Festivali’ni gerçekleştirmektir.” 8 Mart’ta o zamanki “düş”ünün gerçekleştiğini hep birlikte gördük. “Ahmet Vefik Paşa Tiyatrosu”nda yapılan törende, “Bursa DT” Müdürü Arzu Tan Bayraktutan tiyatro festivalinin önemini belirten açılış konuşmasını yaptı. İkinci konuşmayı “DT” Genel Müdürü ve Sanat Yönetmeni Mustafa Kurt yaptı. Çok başarılı bir konuşmayla festivalin önemini ve sanatsal niteliğini belirtti. Bursa Valisi Münir Karaloğlu festival ve tiyatroyla ilgili konuşmasında Bursa’ya böyle bir festivalin çok yakıştığını belirtti ve bu festivale sahip çıktı.
Festivalin Açılış Oyunu
Festivalin ilk açılış oyunu “Makedonya Üsküp Milli Kurum Türk Tiyatrosu”, August Strindberg’in ünlü “Matmazel Julie” adlı oyunuydu. Oyunu Aleksandar Popovski sahneye koymuştu. Strindberg (1849-1912) bilindiği gibi İsveç’in dünyaca tanınan oyun ve roman yazarıydı. 3 kişiden oluşan oyun Üsküplü Türk oyuncular tarafından başarıyla oynandı. Dikkatimizi çeken, oyuncuların günümüz Türkçesine özen göstermeleriydi. Günlük konuşmalarından öte Türkçemizin yorumuyla oyunu oynadılar.
Strindberg, çağdaş tiyatroyu etkilemiş, psikolojik çözümlemeli oyunlarıyla insan sorunlarını irdeleyen güçlü bir yazardır. Öncü (avangart) tiyatroya ışık tutmuş tıpkı Çehov gibi. Bu iki ünlü yazar ayrı kulvarlarda hem modern tiyatro akımını hem de öncü oyun yazarlarını etkilemişlerdir.
“Matmazel Julie” oyununda Strindberg, karakterleri psikolojik çözümlemeli biçimde betimliyor. Bu nedenle “Matmazel Julie”de rol alan oyuncular, oyunun içsel ve dışsal çözümlemesinde büyük kolaylık sağlıyorlar. Yazar, yönetmen ve oyuncu işbirliğinin bu başarıda ne kadar ortak ve güçlü olduğunu “Matmazel Julie” oyununda gördük. Bu üçlünün yorumlarında kadın-erkek, soylular ve halk sınıfı arasındaki çatışmaları gözlemleyerek izledim. Temayı değerlendirecek olursak; zengin, soylu bir genç kızın, uşağına olan aşkını anlatıyor. Ama bu aşk görüldüğü kadar yalın bir aşk değil. Derinliği olan, psikolojik sorunlar içerisindeki soylu kadının uşağı ile olan çatışmalarında tutkunun ve güçlü olmanın yaptırıcı gücünü koyuyor ortaya. Her köle ya da uşak zengin ve soylu kadını nasıl kullanabileceğini zekası ölçüsünde denemeye çalışır. Buradaki sosyal ve psikolojik ikilemler asıl oyunun gücünü ortaya koyuyor. Suzan Akbelge, Osman Ali, Nesrin Tair “Matmazel Julie”deki ölçülü oyunlarıyla başarılı oldular. Sven Yonke’nin sahne ve giysi tasarımı da oyuna katkı sağladı.
Aydınlık Gazetesi - 16.03.2014, Pazar
