29.06.2014 / Hayati Asılyazıcı - Bale Yarışması'ndan İzlenimler

     “4. Uluslararası İstanbul Bale Yarışması ve Festivali”, beklendiği gibi başarıyla sonuçlandı. Genç yetenekler ve geleceğin ünlü dansçılarının bırakmış oldukları izlenimler soluklu ve umut verici. Seçici kurul saygın ve usta sanatçılardan oluşuyordu: İrek Mukhammedov (başkan), Viladimir Malakov, Vadim Pisarev, Beatrice Knop, Jae Keun Park, Evelyn Teri, Letizia Giulliani, Meriç Sümen Kanan ve Özkan Arslan. Yarışmanın övünülecek bir başka yönü de dereceye girenlerin tartışmasız izleyiciler tarafından onay görmesidir. Ustaların seçkisinin İstanbul’da yapılan uluslararası bale yarışmasına onaylayıcı biçimde damga vurduğunu belirtmeliyim. Böyle bir yargıya varmamın temel ilkesinde büyük dansçıların çoğunluğunu sahnede dorukta olduğu yıllarda görmüş olmamdandır. Belirtilmesi gereken bir başka nokta da Güney Kore ve Japonya’nın bu yarışmada adlarını yazdırmış olmalarının altını çizmeliyim. Özellikle Japonya küçük çocuklardan kimonoyu kaldırdıktan sonra klasik bale alanında kendini göstermeye başladı. 1990’lardan sonra Rus hocalardan yararlanmaları ulusal bilinçleriyle birlikte yeteneklerini ortaya koymaları başarılarını ortaya çıkardı. Malakov gibi bir bale maestrosunun danışmanlığında bu gelişmeyi açık biçimde görebiliyoruz.

     “4. Uluslararası İstanbul Bale Yarışması”nda, yakında uluslararası düzeyde adlarından söz ettirecek olan “Grand Prix” alan çiftin adını öncelikle belirtmeliyim: Ludmila Kitrova ve Kanstantin Geronik. Biela Rusya’nın (Beyaz Rusya) bu iki genç dansçısı İstanbul ödülleriyle dünya platformuna çıkacak niteliktedirler. Biela Rusya balesi özellikle “Minsk Opera ve Balesi”nin uluslararası düzeyde bir topluluk olduğunu belirtmeliyim. Bu sanat kurumunun başkoreografı Valentin Yelizaryev olağanüstü başarılı koreografileriyle dünya düzeyine taşımıştır. Yelizaryev, St. Petersburg’daki (eski Leningrad) “Vaganova Bale Akademisi”nin koreografi bölümünden mezun olmuş ve olağanüstü yeteneğiyle Sovyetler Birliği’nde ve Beyaz Rusya balesinde bir numaralı koreograf olarak ününü korumuştur. Yuri Grigoroviç’in “Spartaküs” balesine getirdiği yorum O’na en büyük devlet ödülünü kazandırmıştı. Yelizaryev’in “Spartaküs” balesinin yorumu da kendi biçemiyle bütünleşmiş ve döneminde büyük ilgi uyandırmıştı. Yelizaryev’in “Minsk Bale Topluluğu”, “Spartaküs”ü İstanbul’a getirmiş ve büyük ilgi uyandırmıştı. İşte bu gelenekten gelen Rusya ve Beyaz Rusya balesinin ortak buluşma noktasını “Grand Prix” alan bu çiftte gördük. Şiirsel dansları ile teknik ve estetiği doruğa taşıdılar.

     Beyaz Rusya’dan sonra Ukraynalı iki dansçı ödül aldı (küçük kızlar kategorisinde 1. Oleysiya Şaytanova ve 2. Yana Ştanhey oldular), küçük erkeklerde Kazak dansçısı (Mukhtar Jumanyazov) ikinci oldu. Bu gençler, “Klasik Rus Bale Geleneği”ni sürdürmektedir. Doğu’nun danstaki yükselişini gördük. Büyük kızlarda İn He Kağn (Güney Kore) birinciliği aldı. Bu başarının süreceğinin bir göstergesidir. Ayrıca Güney Kore, Ju Ho Lii ile büyük erkeklerde üçüncülüğü de aldı. Japon dansçı Takatoşi Makiyama’nın büyük erkeklerde birinciliği alması Japonya’da balenin önünü açacaktır. Bunların dışında Türkiye (büyük kızlar 3.sü Büşra Ay ve büyük erkekler 2.si İlhan Durgut), Avusturya (küçük kızlar 3.sü Dina Levin), Portekiz (küçük erkekler 3.sü Dioga De Oliveyra) ve ABD (küçük erkekler 1.si Culyan Makkey) dansçıları bu yarışmada dereceye girerek dikkati çektiler.

     İki İtalyan dansçının, Letizia Giulliani ve Giuseppe Picone, “Romeo ve Juliet” gösterisi Berlioz’un müziğiyle koreografilenmişti. Görselliği üst düzeydeydi. Alman dansçı Beatrice Knop ile Ukraynalı Viladimir Malakov, J. J. Cale “The Old Man and Me”, Stravinsky ve Mozart’ın müziğiyle koreografilenen usta işi dansı sundular.

     İki yılda bir yapılmakta olan “İstanbul Uluslararası Bale Yarışması 2014” ile “Bale Festivali”ne dönüştü. Bu da dansın ve sanatın gücü demektir. Emeği geçen herkese teşekkürler.

     Aydınlık Gazetesi - 29.06.2014, Pazar