09.07.2014 / Deniz Olgay Yamanus - İyi Bir Dansçı Olmak İçin 11 Kural

     19 Temmuz’da başlayacak “Uluslararası Bodrum Bale Festivali”ne katılacak, Ankara-İstanbul-İzmir-Mersin Müdürlükleri’ndeki dansçılar çalışmalarına başladılar. Yoğun geçen sezon çalışmalarından sonra, kısa bir tatil arkasından, tekrar çalışmaya başlamak önce zor gelir dansçıya. Sıcaklarda adalelerin şiştiğini hissederler, “point shoes”a sığmaz ayakları. Her zamankinden fazla terler, vücutlarına yapışan çalışma giysilerini birkaç kez değiştirmek zorundadırlar. Havada oksijen kalmadığını zanneder, susuzluktan öleceklerini sanırlar. Kalp atışlarını şakaklarında hissetmeye başlarlar. Ancak bir hafta sonra her şey eskisi gibidir. Zor meslektir dansçılık...

     Sanatkarlar Dünyası

     Bir çok kitabı, besteleri bulunan, edebiyatçı ve keman sanatçısı Sadi Günel’in, 1954 yılında satışa çıkarılan “Sanatkarlar Dünyası” kitabı ailemizin kütüphanesindeymiş. Bana yeni ulaştı. Artık benim arşivimde. İçinde, “Musiki Muallim Mektebi” ve “Devlet Konservatuvarı” hakkında çok geniş bilgi, resim, sanat hakkında çıkan yazılar ve sanat dallarıyla ilgili yazarın görüşleri yer alıyor. Kitap, 1950’lerin “biyografi şaheseri” olarak anılıyor. Son yıllardaki arşiv merakımdan, bulduğum geçmiş dönem dokümanlar beni çok heyecanlandırıyor. İçindeki değerli yazıları zaman zaman sizlerle paylaşacağım.

     Sadi Günel’in yazısındaki “11 Kural”ı, festivali izlerken, dansçıları tekrar süzgeçten geçirmek keyifli olacak.

     “Dansı sanat kalıbına dökebilmek için, şu 11 meziyeti elde etmek lazımdır...”

     1- Güzellik (El parmaklarından ayak parmaklarına kadar tenasüp sağlayan bir vücut güzelliği yaratılmalıdır. Kemiklerin ve adalelerin olduğu kadar, cildin de kusursuz bir güzellik kazanması lazımdır.)

     2- Şekilleri kesin olarak görmek ve akılda tutabilmek...

     3- Ritm Duygusu (Tabiat bile günleri, mevsimleri, tabii olayları büyük bir intizam içinde tekrarlamaktadır. Kalbimizin vuruşlarındaki düzen, bize ritmin en gerçek örneğidir.)

     4- Sürat (Şuurun, sinirlerin ve adalelerin saniyelerle ölçülecek kadar zamanlarda, kafadan vücuda yayılan emirleri yerine getirmek hususunda ahenkle birleşmeleri...)

     5- Dayanıklılık (Vücudun bütün organlarını işleten bir çalışmada hiç şüphesiz büyük bir kuvvet sarfı gerekir.)

     6- Vücut Yumuşaklığı (O güzel, zarif, hoş hareketleri yaratabilmek için, vücudun hem yay gibi gergin, hem balmumu kadar yumuşak, hem de bir sincap kadar çevik ve kıvrak olması lazımdır.)

     7- Kuvvet (Hareketler uğruna harcanan emekle enerjiyi karşılayacak olan kudret, vücut sağlamlığı ile kazanılabilir.)

     8- Yükselme (Dans yapanların kolaylıkla havalanıp, sıçramaları lazımdır.)

     9- Muvazene (Hareketlerin pek çoğu, kelimenin bütün manasıyla muvazene kanunlarına bağlıdır.)

     10- Hayal Yaratmak (Sanatın başlıca unsurlarındandır. Onun için hayalsiz sanat olmaz derler.)

     11- İfade (Düşündüklerini söyleyemeyen bir insan ne kadar zavallı ise, duygularını figürleştiremeyen dansör de dansa o kadar yabancı kalır.)

     Ne kadar doğru... Bu kuralların bir kısmı eğitim öncesi dansçıların seçiminde çok önemli. Diğer kurallar ise eğitim sırasında çalışarak kazanılır. İşte bütün bunlara sahip olunduğunda da “Baş Dansçı” olunur.

     Kalede Dans

     Büyük ölçüde yenilenen “Bodrum Kalesi”ndeki sahne, koreografları teknik açıdan rahatlatacak. Orada olacağım ve izlediklerimi sizlerle paylaşacağım.

     Not: “11 Kural”ın açılımlarını, kısaltmak zorunda kaldım. Elimdeki kitap “Sanatkarlar Dünyası 1”. Bulmaya çalışacağım diğer kitapları “Sanat Yıldızları - 1952”, “Sanatkarlar Dünyası 2 - 1956”.

     Aydınlık Gazetesi - 09.07.2014, Çarşamba