12.02.2015 / Veysel Boğatepe - 'Vatan Kurtaran Şaban'lar
Farklı statüye sahip karakterler üzerinden genel ahlakı sorgulayan “Vatan Kurtaran Şaban” adlı oyun, günümüz Türkiyesi ve bürokrasiyi, mizahın sivri ve güçlü diliyle hicvediyor.
Türkiye’de kabare tiyatrosunun öncüsü sayılan Haldun Taner’in yazıp yönettiği ve ilk defa 1967’de sahneye koyduğu “Vatan Kurtaran Şaban” adlı oyun, Ali Erdoğan yönetimindeki “Kabare Dev Aynası” tarafından dönem boyunca sahnelenmeye devam edecek. Haldun Taner’in doğumunun 100. yılı anısına sahnelenen oyunun gösterimi ve galası, “Barış Manço Kültür Merkezi”nde kalabalık bir katılımla yapıldı.
Davete Haldun Taner’in eşi Demet Taner, Üstün Akmen, Hayati Asılyazıcı, Engin Uludağ, Vecdi Sayar, Berfin Yayınları sahibi İsmet Arslan, Sadri Alışık ve Afife Jale jürisi, Ekin-Yazın Dostları ile “Yeni Tiyatro Dergisi”nin jüri üyeleri katıldı. Ali Erdoğan oyun finalinde Haldun Taner’i kısa ve öz cümlelerle anarken, izleyiciler tarafından uzun süre alkışlandı.
Haldun Taner’in 1967’de kurduğu “Devekuşu Kabare”de 5 yıl hem oyuncu hem de yazar olarak görev yapan Ali Erdoğan’ın, 2001 yılında kurduğu “Kabare Dev Aynası” tiyatrosu, Türkiye’de aktif olarak kabare yapan ve bu geleneği sürdüren tek tiyatro olma özelliğini taşıyor. “Vatan Kurtaran Şaban” adlı oyunun önemli bir özelliği ise Haldun Taner’in kurmuş olduğu “Devekuşu Kabare”nin sahnelediği ilk oyun olmasıdır.
Tipik ‘Şaban’ Figürleri Aynı Sahnede
“II. Meşrutiyet”ten 1960’ların sonuna değin çürüyen ahlak, pişkinlik, yüzsüzlük ve buna benzer birçok bireysel, toplumsal değişimleri iki perdelik güldürü oyunu “Vatan Kurtaran Şaban” ile sahneye taşıyan Haldun Taner, 10 yıl sonra Türkiye’nin durumunu “Hala bir arpa boyu yol alamamışız” diye özetlemişti. Aradan yaklaşık 50 yıl geçmesine rağmen hala sahne ve kürsülerde tipik “Şaban” figürlerinin nutuk atıyor olmasını “Gerçekler yalancılar için daima rahatsızlık vericidir” veya en genel geçer tabirle “Gerçekler acıdır” şeklinde özetlemek mümkündür.
Kabare geleneğini sürdüren Ali Erdoğan, güncel konuları da oyuna katarak farklı statüye sahip karakterler üzerinden genel ahlakı sorgulayarak köşe dönücülük, iş bitiricilik, fırsatçılık, devleti sömürenlerle devlete itaat edenler arasındaki dengesizlik, kültür-sanata yönelik uygulamalar ve bu alandaki bürokrasinin nasıl işlediği veya yürütüldüğünü mizahın gücünü ve sivri dilini ustalıkla kullanarak hicvediyor.
Bu oyunda da güncellenmiş bir Türkiye fotoğrafı görebilirsiniz, fakat skeçler arasında sıkça “sol”a vurgu yapılması, “sol” paranoyasının fotoğrafını gösteriyor olsa bile solun durum komedisini de gözler önüne seriyor. Aslında toplumun sosyal profilini görmek ve tahlil etmek için geriye, geçmişe gitmeye gerek yoktur. Toplumun tüm katmanlarında rastladığımız tipik vatan kurtaran şabanları “Kabare Dev Aynası”nın sahneye koyduğu ve oyuncularının içselleştirerek oynadığı “Vatan Kurtaran Şaban”da rahatlıkla görebilirsiniz.
Vatan Kurtaran Şaban / 2 Perdelik Güldürü
Yazan: Haldun Taner
Yöneten: Ali Erdoğan
Sahneleyen: Kabare Dev Aynası Tiyatrosu (kabaredevaynası@gmail.com)
Oynayanlar: Ali Erdoğan, Sibel Erkan, Merdan Kardan, Cihan Bektaş, Meriç Eroğlu, Canan Duran, Çağla Şadoğlu, Gökhan Keskin
Müzik: Onur Varış
Işık-Ses: Murat Kızılkaya
İletişim: Barış Manço Kültür Merkezi/Kadıköy Tel: 0 (216) 418 16 46
Aydınlık Gazetesi - 12.02.2015, Perşembe
