16.04.2017 / Hayati Asılyazıcı - Ermişler ya da Günahkarlar
“Sabancı Vakfı”nın desteğiyle 19. kez izleyici ile buluşan “Devlet Tiyatroları - Sabancı Uluslararası Adana Tiyatro Festivali”nde bu yıl, Türkiye’den 12, yurtdışından 9 olmak üzere toplam 21 oyun sahneleniyor. Satışa sunulan biletlerin aynı gün içinde tükenmiş olması, festivalin yakaladığı üst düzey başarıyı göstermesinin yanı sıra bölge insanının sanatla olan ilişkisini açıkça ortaya koyuyor. Bu başarıdan dolayı “Adana Devlet Tiyatrosu” Müdürü Efe Ünsal’ı ve ekibini kutluyorum. Adanalı sanatseverlerin yoğun ilgi gösterdiği festival, her yıl nitelikli bir repertuvar ile izleyicisinin karşısına çıkıyor. Rusya, İspanya, Gürcistan, Makedonya, Sırbistan ve İtalya’nın önemli yapımlarla yer aldığı festivalde, “Devlet Tiyatroları”; “Giydirici” (İstanbul DT), “Ermişler ya da Günahkarlar” (İzmir DT), “Üç Kız Kardeş”, (Diyarbakır DT) ve “Gayrı Resmi Hurrem” (Ankara DT) ile sahne alıyor.
Dorukta Bir Dramaturji
“İzmir Devlet Tiyatrosu” tarafından bu dönem sahneye konulan “Ermişler ya da Günahkarlar” adlı oyunu “19. Devlet Tiyatroları - Sabancı Uluslararası Adana Tiyatro Festivali” kapsamında izleme fırsatı buldum. Ünlü roman ve senaryo yazarı Anthony Horowitz’in yazdığı, dilimize Zeynep Avcı’nın kazandırdığı oyun Barış Erdenk tarafından sahneye taşındı. “Ermişler ya da Günahkarlar”, yazarın ilk ve tek oyunu olma özelliği taşıyor. Oyun, Türkiye prömiyerini Ekim 2015’te “Diyarbakır Devlet Tiyatrosu”nda Sabahattin Yakut tarafından sahneye konarak gerçekleştirmişti.
Erdenk; daha önce “Diyarbakır Devlet Tiyatrosu”nun sahnelediği oyundan farklı olarak, yeniden sahneye taşıdığı oyunda, özgün çalışmada 2 perde ve 2 saat 15 dakika olan metni ciddi bir dramaturji çalışması gerçekleştirerek tek perde ve 1 saat 5 dakikaya indirgemiş, gerilim dozu ve seyir zevki yüksek bir festival oyunu ortaya çıkarmıştır. Olağanüstü bir yönetmenlik ürünü olan oyunun dramaturji çalışması örnek gösterilecek düzeydedir.
Barış Erdenk’in bu başarısının ardında, daha önce yönettiği “Ağır Roman”, “Selvi Boylum Al Yazmalım”, “Kafkas Tebeşir Dairesi”, “İstibdat Kumpanyası”, “Gergedan”, “III. Richard” gibi tiyatro dünyasının önemli oyunları bulunmaktadır. Sahneye koyduğu her oyunla kendini yenilemiş ve dikkatleri üzerine çekmiştir.
Görsel ve işitsel olarak güçlü bir yorumla sergilenen bu başarının, kollektif olduğunu hemen belirtmeliyim. Oyunda rol alan üç sanatçı, olağanüstü güzellikte üç değişik kompozisyonla oyunu doruğa taşıyor. Olağanüstü yorumlanan oyunun Freudyen bir çözümleme sergilediğini söylemekte fayda var.
“Psikodrama” Tekniğinin Başarılı Uygulaması
“Psikodrama”; tiyatroyu psikolojik tedavide kullanan bir tekniktir. “Psikodrama” tekniğini başarılı bir yazım tekniği ile sahneye aktaran bu oyunda başarılı kişilik analizleri ve karakter dönüşümleri dikkat çekiyor. “Dr. Farquhar” rolünde izlediğimiz Cemalettin Çekmece, yazarın izleyiciye aktarmak istediği bilinçaltı dünyanın kapısını aralayarak bizi psikolojik bir çözümlemeye davet ediyor. “Styler” rolünde izlediğimiz Tamer Yılmaz; psikolojik sorunları bulunan insanların dünyasına tanık olmamızı sağlarken, “Hemşire Plimpton” rolünde Canan Erener Şen, “Psikodrama” tekniğinin çok başarılı bir uygulayıcısı olarak karşımıza çıkıyor. Bilinç algısının başarıyla yansıtıldığı dekor, Emre Satı tarafından tasarlanmış. Medina Yavuz’un başarılı kostüm tasarımı, Zeynel Işık’ın algıyı kuvvetlendiren ışık tasarımı ve Orhan Enes Kuzu’nun oyundaki gerilimli atmosferi güçlendiren müzikleri ile “Ermişler ya da Günahkarlar”ı festivalin önemli oyunlarından biri kıldığını söylemeliyim.
Aydınlık Gazetesi - 16.04.2017, Pazar
