11.02.2018 / Hayati Asılyazıcı - Oyun Seçkisi Yerli Olmalı
“Kültür ve Turizm Bakanlığı”, “Devlet Tiyatroları” ve “Tiyatro Frankfurt” işbirliğiyle düzenlenecek olan, “5. Frankfurt Türk Tiyatro Festivali” 4-14 Mayıs 2018 tarihleri arasında tiyatroseverlerle buluşacak.
Festival nedeniyle geçen hafta “Küçük Sahne Tiyatrosu”nda bir basın toplantısı düzenlendi. Festival düzenleme komitesi, İstanbul Koordinatörü Nur Onur ve Festivali düzenleyen “Frankfurt Türk Tiyatrosu” adına Kamil Kellecioğlu’nun çabalarını övgüyle belirtmeliyim. Türk tiyatrosunun Frankfurt’taki gösterimi, sadece bu kentte yaşayan Türk yurttaşlarımızı değil, Alman tiyatro izleyicisinin ilgisini çekmesi, kültür ilişkisinin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.
Türk-Alman Dostluğu
Ülkeler arasındaki en büyük bağın sanat ve kültür alanında olduğu bilinmektedir. Almanya’da yaşayan Türklerin yıllardan beri tiyatro ile ilgilendiklerini ve orada tiyatro yaptıklarını biliyoruz. Tiyatronun iki ülke arasında bağlantı kurması, geleneksel Türk-Alman dostluğu ile de örtüşmektedir. Yıllardır çeşitli ülkelerdeki tiyatro festivallerini izlemişimdir. Genel olarak ülkemizde oyun seçkisinin, her zaman sağlıklı yapıldığı söylenemez. “Türk Cumhuriyetleri”nde düzenlenen tiyatro festivallerine bu yıla kadar “Devlet Tiyatroları”nın başarılı oyunlarının gönderildiğine hiç tanık olmadım. Bu ülkelerde seçici kurul üyesi olarak bulundum. 25 Mayıs-5 Haziran 2009 tarihleri arasında, Tataristan’ın Başkenti Kazan’da düzenlenen “Türk Dilli Tiyatrolar Festivali”nde en çok Güngör Dilmen’in (1930-2012) yazdığı, Yücel Erten’in “Trabzon Devlet Tiyatrosu”nda sahneye koyduğu “Deli Dumrul” oyunu ve “Ankara Devlet Tiyatrosu” yapımı Ulviye Karaca’nın yazıp yönettiği çocuk oyunu “Keloğlan Keleşoğlan” beğenildi ve ilgi gördü.
Tereciye Tere Satmak
Ulusal ve evrensel konular anlaşılırlık kazandığı zaman oyunlarımız yurtdışında çok daha büyük ilgi görüyor. Bu nedenle Kamil Kellecioğlu’nun girişimi ile düzenlenen “5. Frankfurt Tiyatro Festivali”nin “İstanbul Devlet Tiyatrosu”nun iki oyunundan birini seçki olarak onaylamadığımı söyleyebilirim. David Greig’in yazıp, Hakan Silahsızoğlu’nun dilimize çevirdiği ve Mehmet Birkiye’nin sahneye koyduğu “Avrupa” adlı oyun programdan çıkarıldı! Çıkarılma nedeni, ismini açıklamayan bir muhbirin Başbakanlığa ihbarı. Ayrıca “İstanbul Devlet Tiyatrosu”nda gösterimde olan “Avrupa” adlı oyunun Şubat gösterimi kaldırıldı! Oyunu izledim. Sansür edilecek hiçbir kötü sözcük yok. Küfür hiç kullanılmamaktadır. Oyunun özgün biçimde dilimize çevrildiği bir gerçek. Bunu sansür etmenin, ulusal ve uluslararası bir ayıp olduğunu da hemen belirtmeliyim. “Avrupa” oyununun, Almanya’ya götürülmesini aslında istemezdim. “İstanbul Devlet Tiyatrosu”nun büyük ilgi görerek oynanmakta olan “Giydirici” oyununun gitmesi elbette doğru ve yerinde seçimdir. Ronald Harwood’un yazıp, Ergun Sav’ın dilimize çevirdiği ve Hakan Çimenser’in yönettiği “Giydirici”, “İstanbul Devlet Tiyatrosu”nun başarılı bir yapımıdır. Konusu bütün dünyada geçerli olan bir tiyatro olayını anlatır. “Avrupa” oyununu Avrupalılara götürmenin bir anlamı yoktu. Bu bir çeşit tereciye tere satmak anlamını taşır. Ben bu nedenle oyunun götürülmesinden yana değildim. Bir kendini bilmezin şikayeti üzerine oyunun sansür edilmesini asla onaylamıyorum.
“Devlet Tiyatrosu” ikinci oyun olarak bir Türk yazarın yapıtını seçmeliydi. Bu yapıt “Ankara Devlet Tiyatrosu”nda oynanmakta olan, Özen Yula’nın yazıp yönettiği “Gayri Resmi Hürrem” adlı oyun olmalıydı. Az kişili ama “Türk Tiyatrosu”nu “temsil” edecek bir oyundur. Diğer özel tiyatrolar için seçilen oyunların hepsi elbette gitmeli ve katılmalı.
“Tiyatro Fil” yapımı “Müzikli Park”, “Süheyl & Behzat Uygur Tiyatrosu”ndan “Hasta Etme Adamı”, “Objektif Sahne”den “Sınır” ve “Güneş Tiyatrosu”ndan “İstiklal” seyirciyle buluşacak.
“Frankfurt Türk Tiyatrosu”nun ve “Festivali”nin sürekli olmasını ve emeği geçenlere de başarılar dilerim.
Aydınlık Gazetesi - 11.02.2018, Pazar
