01.09.2016 / Orduda Çok Seslilik Böyle Başladı
Türkiye’nin ilk kadın orkestra şefi ve “Türkiye Sanatçılar Birliği” Genel Başkanı İnci Özdil, “TSK”daki bando okullarının kapatılmasına tepki göstererek, “Demokrasinin olmazsa olmaz koşulu çok sesliliği, askeri disiplinin içerisine ancak çok sesli müzik ile yerleştirebilirsiniz” dedi.
“Ulusal Kanal”da bandonun tarihçesini anlatan İnci Özdil, bando okullarının kapatılmasıyla büyük bir geleneğin yıkıldığına dikkat çekti. Özdil’in açıklamaları şöyle:
“1789’da 3. Selim tahta geçiyor ve o dönemden başlayarak sarayın içinde sanatsal faaliyetler başlıyor. 3. Selim’in kendisi de sanata çok yatkın bir padişahtır. Ardından 2. Mahmut geliyor ve 1826’da bandoyu ve ‘Mızıka-yı Hümayun’u kurarak başına Donizetti Paşa’yı getiriyor. Donizetti, müzisyenler yetiştiriyor ve ölene kadar İstanbul’da yaşıyor. Çok sesli müziğe büyük katkıları oluyor. O dönem saray tiyatrosu kuruluyor. 1924’te sanatta devrim başlıyor. ‘Müzik ve Sahne Sanatları Kanunu’ çıkartılıyor ve İstanbul’daki ‘Mızıka-yı Hümayun’ Ankara’ya taşınıyor. İsmi “Riyaset-i Cumhur Armoni Mızıkası” oluyor ve ardından “Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası” kuruluyor. ‘TSK’nın ‘Armoni Mızıkası’ vardır. İşte bu gelenekten geliyor. 1963’te ‘TSK’nın ‘Armoni Mızıkası’ ‘Genelkurmay’dan ‘Kara Kuvvetleri’ne geçiyor. Demokrasinin olmazsa olmaz koşulu çok sesliliği, askeri disiplinin içerisine çok sesli müzik ile yerleştiriyorlar. ‘Deniz Lisesi’nde ‘Yavuz’ ve ‘Ertuğrul’ mızıkaları var. Bunları birleştiriyorlar ve 1928’de ‘Deniz Bandosu’nu kuruyorlar. 1932’de Jandarma’nın, 1955’te ‘Hava Kuvvetleri’nin ‘Bandosu’ kuruluyor. Sonra ‘Hava Kuvvetleri Bando Komutanlığı’ oluyor ki Türkiye’nin en gözde bandolarındandır.”
“TSK” Sanatçılara da Örnek
“TSK Bando Komutanlığı’nın okulları vardır, orada bando personeli yetiştirilir. Yüksek lisans yapacaklar da konservatuvarlara gelir. Benim bir çok arkadaşım var bandodan, son derece disiplinli, çalışkan, çakı gibi insanlar... Şimdi hepsi dağıtıldı. Bu hakikatten çok acı bir şey, ‘TSK’nın her il ve ilçede bandoları vardır. Bu bandolar halkı çok sesli müziğe alıştırır. Kendi çocukluğumdan hatırlıyorum, ‘TRT’de ‘TSK Armoni Mızıkası’nın konserleri yayınlanırdı, hayran hayran dinlerdim. ‘Kültür Bakanlığı’ keşke örnek alıp da bu bandolarımız gibi teşkilatlanabilseydi. Yalnızca 6 şehirde ‘Senfoni Orkestrası’ var. Güneydoğu’da bu sanat kurumlarımız kurulsaydı, Güneydoğu’nun hali böyle olur muydu? ‘TSK’ her yönden, sanatçı olarak bana bile örnek, siz bunu nasıl dağıtırsınız? ‘Türkiye Sanatçılar Birliği’ olarak, o ‘Kanun Hükmünde Kararname’ geri çekilene kadar biz mücadelemizi sürdüreceğiz.”
Aydınlık Gazetesi - 01.09.2016, Perşembe
