27.06.2020 / Mehmet Ali Güller - Sinatra Doktrini
Frank Sinatra (1915-1998) İtalyan kökenli Amerikalı bir şarkıcıydı. Ama adı bir doktrin oldu! Nasıl mı, anlatalım:
“SSCB Dışişleri Bakanı” Eduard Şevardnadze 23 Ekim 1989’da Sovyet rejiminin “Varşova Paktı” üyelerinin tercihlerine saygı göstereceğini açıkladı. Amerikan televizyon kanalı “ABC”nin bu açıklamayla ilgili sorusuna “SSCB Dışişleri Sözcüsü” Gennadi Gerasimov şu yanıtı verdi: “Biz şimdi Frank Sinatra doktrinini uyguluyoruz. Sinatra’nın ‘I did it my way’ (Bildiğim gibi yaptım) adlı bir şarkısı var. Her ülke de kendi yolunu seçer.”
Gerasimov’un bu esprili yanıtı, literatüre resmi olmasa da Sinatra doktrinini sokmuş oldu.
AB’nin Kendi Yolu
Bugünlerde Sinatra doktrini yeniden ama farklı bir anlamda kullanımda. Meslektaşım Gökhun Göçmen dikkatimi çekti:
“AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi” Josep Borrell, ay başında birliğin dışişleri bakanlarına yaptığı konuşmada şöyle diyordu: “Frank Sinatra gibi olmalıyız: ‘My Way’ (Benim yolum). Çin’e karşı ABD’nin tarafını seçmeyeceğiz çünkü Çin ile ilişkilerimizde aynı çıkarlara sahip değiliz.”
1989’da işçi sınıfının ilk devletini satanların argümanı olan “Sinatra Doktrini”, bu kez bir AB yetkilisinin ağzında, olumlu bir anlamda, AB’nin ABD’den bağımsız yol çizmesi gerektiği anlamında kullanılıyordu.
AB’nin Çin’le ilişkileri
ABD’nin ünlü dergisi “Economist” de 13 Haziran 2020 tarihli sayısında “Sinatra Doktrini”ni ele almış: Özetle AB’nin “Sinatra Doktrini”, yani “kendi yolu” hem ABD’yle hem de Çin’le ilişkilerini bütün olarak değil ama kompartımanlar şeklinde ele almasını içeriyor.
………………………………
Cumhuriyet Gazetesi - 27.06.2020, Cumartesi
