18.06.2020 / Levent Uluçer - Çin Gezileri 2: İçinden ‘İpek Yolu Film Festivali’ Geçen Kent Fuzhou
Dünyanın en büyük film sektörü olmasına ramak kalmış Çin’de film festivallerinin sayısı da artıyor. Büyük olasılıkla Fuzhou kentindeki “İpek Yolu Uluslararası Film Festivali”nin başlattığı hareketlilik sanatta Avrasya’nın ana duraklarından biri olacak…
Fuzhou, “Denizden İpek Yolu” için önemli çünkü içinden geçen “Minjiang ırmağı” kentin ana damarı. Bu ırmak “Pasifik Okyanusu”na ulaşıyor ve o nedenle Fuzhou, “Denizden İpek Yolu”nun hem başlangıcını hem de başkentliğini yapıyor. Tıpkı “Karadan İpek Yolu”nun başkenti ve başlangıç kenti olan Xi’an kenti gibi. O yüzden bu iki kent, iki yılda bir değişerek “İpek Yolu Uluslararası Film Festivali”ne ev sahipliği yapıyor. Geçen yıl 6.’sı yapılan festival Fuzhou’daydı, bu yıl yine Xi’an’da yapılacak. Fuzhou’ya 4 yıl sonra, Ekim ayı ortasındaki bu geliş nedenimse “6. Uluslararası İpek Yolu Film Festivali”nin yarışmalı filmler bölümünde Türkiye adına jüri üyeliği yapmak içindi; haliyle onur verici.
Toplam 10 jüri üyesiyiz. İki yabancı jüri üyesinden biri benim. Üçüncü yabancı kişi vizesini yetiştiremediğinden gelemedi. Diğer kişiyse uluslararası festivallerde çokça deneyim kazanmış Belçikalı-Kanadalı Piet R. Defraeije. Sekizi Çinli jüri üyeleri arasında “Çin Gençlik Gazetesi”, “Guangming Gazetesi”, “Pekin Film Akademisi”, Zhang Ziyi’nin okuduğu “Pekin Drama Akademisi”nden üyeler var.
Emekçilerin yönetmeni Ken Loach güzel bir iş kotarmış, oy birliğiyle onun filmini hemen birinci seçtik ve diğerleri benim için çok da önemli değildi. Loach’un “Sorry, We Missed You” (Üzgünüm, Seni Özledik) adlı filmi aile babası bir kurye taşıyıcısını anlatıyordu. Ayrıca belgesel ve canlandırmaya da ödüller verdik.
Jüri toplantısından sonra “Fuzhou Çin Komünist Partisi Daimi Komitesi”nden Ruan Xiaoying bizi öğle yemeğine davet etti. Yemekteki sohbette, bu festivalin “İpek Yolu” gibi çok değerli ve paha biçilmez bir sıfatı olduğunu, o nedenle bu festivale katılacak olan filmlerin buna yakışır içerikte insan dayanışmasına saygılı olan filmler olmasının sağlanmasını önerdim, umarım boşa çıkmaz. Yarışma filmlerine verilecek ödülde “İpek Yolu” tamlamasının önüne de “Altın” (Golden) sıfatını koymuşlar. “İpek Yolu’nun altına ihtiyacı yok, altın kendi değerini arttırmak isterse başına ‘İpek Yolu’ koysun” diyerek gülüştük.
Biz Türkler Festivale Çıkartma Yaptık
“CCTV6”dan arkadaşlar da buradalar. Türkiye’ye gelip bizdeki film festivallerini de izlemiş olan Zhiyang arayıp sordu, “Kapanış töreninde Türk bayrağını taşıyabilir misin?” Jüri üyesi olarak istesem de her iki yerde aynı anda olamazdım ama biliyorum ta İstanbul’dan gelen yapımcı Umut Özçorlu Fuzhou’daydı. Önerdim, her iki taraf da seve seve kabul etti; bayrağımız emin ellerde ve Umut’ta. Festivalden yetkililerin de çok hoşuna gitmiş bu, “Ne güzel dayanışıyorsunuz” dediler. Dedim “öyleyizdir!”
Nuri Bilge Ceylan da Çin’de
Festivalin ağır toplarından Nuri Bilge Ceylan da Fuzhou’daydı. O’nunla zaten Türkiye’de değil Çin’deki film festivallerinde karşılaşıyoruz. Üç yıl önce de “Uluslararası Pekin Film Festivali”nde karşılaşmıştık ve o zaman da yanında şimdi olduğu gibi kadim dostu yönetmen Mehmet Eryılmaz vardı. Mehmet’le de ta 1995’teki “Antalya Altın Portakal Uluslararası Video ve Film Festivali”nden tanışıyoruz; ben festivalin yöneticilerindenim o da jüri üyemiz. Nuri Bilge henüz ünlü değil, ilk ve tek kısa filmi “Koza”yı festivale göndermiş. Mehmet’in Nuri Bilge’nin filmini nasıl savunduğunu iyi anımsarım.
Nuri Bilge sahnedeyken mikrofona, günün birinde Çin’de de film çekmek istediğini söyledi. Sanmam ki benim kendisine söylediğim “Çinliler seni seviyor. Mutlaka Çin’de bir şeyler yap” cümlem O’nu etkilesin… Ancak O’nun da bunu sadece Çinlilerin kalbini kazanmış olmak için söylediğini sanmam, böyle bir proje neler yapmaz ki! Ben de iki yıl kadar önce Çin-Türk yapımcılığı adına birkaç ciddi adım atmıştım, ama onca iyi niyetli üst düzey kişilere ve hatta bakanlara rağmen, temizlenememiş “FETÖ”ye de denk geldik, işi bilmezlere de (yoksa, Çin-Türkiye yakınlaşmasını istemeyenler miydi?) tabi film milm olmadı! Koronavirüs günleri sonrası hayat ne getirir, göreceğiz!
“Barut Fıçısı”
Nuri Bilge ile sohbet ederken, önümüzden geçeni bana işaret edip, “Bak, tanıyor musun ‘Barut Fıçısı’nın yönetmeni” dedi. O an içimden “Acaba başka bir şey mi isteseydim” diye geçirdim: Festivale gelmeden hemen önce festivalin içeriği ile ilgili kafamı kurcalarken, aklıma Emir Kusturica’nın “Underground” filmiyle birlikte en çok sevdiğim film olan “Barut Fıçısı” gelmişti. Kusturica ile de yine birkaç yıl önce “Pekin Film Festivali”nde tanışmış ve kendisi gibi, diğer Yugoslav direnişçi Teoman Alili’nin kulaklarını çınlatmıştık. O zamanlar çekilen Yugoslav filmleri, Yugoslavya iç savaşının en büyük tanıklarıdır ve ABD-İsrail faşizminin bir ülkeyi nasıl paramparça ettiğinin belgeleridir. Biz Türklerin, Çinlilerin hatta insanlığın bu filmlerden çıkartacakları çok dersler var. O dönem Yugoslav yönetmenler yanılmıyorsam 10 dolayında mükemmel içerikte benzer temalı filmler üretmişlerdi. Jüri başkanlığını Chen Kaige’nın yaptığı ve “Barut Fıçısı”nın (Cabaret Balkan) yönetmeni Goran Paskaljevic ile birlikte Nuri Bilge Ceylan’ın buraya davet edilmiş olmaları bile bu festivalin geleceğinin umut verici olduğunun en büyük ispatları. O nedenle Türk yönetmenler ve yapımcılar filmlerini yarışmalara göndereceklerse, bu festivali atlamasınlar.
Kırmızı Halı Çin’de
Çin’in doğu kıyısındaki Fujian eyaletinin Fuzhou kentinde 15-20 Ekim tarihlerinde yapılan “6. İpek Yolu Uluslararası Film Festivali”nin konukları arasında dünya ünlü Türk yönetmenler Nuri Bilge Ceylan ve Mehmet Eryılmaz’da vardı.
Festivalde uzun metrajlı film, belgesel ve çizgi film dallarında ödüller verildi. Uzun metrajlı filmde birinciliği emekçilerin yanında olan filmleriyle tanınan ünlü İngiliz yönetmen Ken Loach’un “Sorry We Missed You” (Üzgünüm, Seni Özledik) adlı filmi almıştı.
Geçen yıl altıncısı düzenlenen “Uluslararası İpek Yolu Film Festivali” Fuzhou kenti ile Shaanxi eyaletinin başkenti Xi’an kenti arasında dönüşümlü olarak yapılıyor.
Aydınlık Gazetesi - 18.06.2020, Perşembe
