A. Kadir - Yaşam Öyküsü

Asıl adı İbrahim Abdülkadir Meriçboyu. 1917’de İstanbul’da doğdu, 1985’te yine İstanbul’da öldü. “Eyüp Ortaokulu”ndan sonra 1936’da girdiği “Kuleli Askeri Lisesi”ni bitirdi. 1939’da “Ankara Harp Okulu” son sınıf öğrencisiyken Nazım Hikmet’in okulda propaganda yaptığı gerekçesiyle açılan davada yargılandı, on aya hüküm giydi, okuldan uzaklaştırıldı. Cezaevinden çıkınca 1941’de “İstanbul Hukuk Fakültesi”ne girdi. “Tan Gazetesi”inde düzeltmen olarak çalıştı. Arkadaşlarıyla “Yürüyüş” dergisini çıkardı. 1943’te savaş karşıtı şiirlerini içeren ilk kitabı “Tebliğ” toplatıldı, sıkıyönetim tarafından İstanbul dışına sürgün edildi. 1943–1947 arasında Muğla, Balıkesir, Konya, Adana ve Kırşehir’de sürgünde yaşadı. 1947’de İstanbul’a döndü. Bir bisküvi fabrikasında çalıştı, yayınevlerinde düzeltmenlik, çevirmenlik yaptı. 1965’ten sonra şiir çevirileri ve kitaplarının yayınıyla uğraştı. Ankara Cezaevi’nde Nazım Hikmet’le kalınca şiir ve dünya görüşünde önemli değişikler oldu. “Ses” ve “Yeni Edebiyat” dergilerinde yayınlanan şiirlerinde Nazım Hikmet etkisi açıkça bellidir. Yurt sevgisini dile getiren ilk kitabı “Tebliğ”de bir yandan savaşa karşı çıkarken bir yandan da yoksul Türk insanını gerçekçi bir bakışla yansıttı. Bireysel dramı toplumsal sorunların birlikteliği içinde ele aldı. Olgunluk dönemi şiirlerinde konuşma diline yakın bir dil kullandı. Savaş, yoksulluk, sürgünlük, hapislik acılarını yaşayan insanın duygularını, iyiye, doğruya, eşitliğe olan özlemini yalınlık, gerçeklik ve lirizmle yansıttı. Çarpıcı bitişler, yinelemeler, iç uyaklar ve ses uyumları belli başlı şiirsel biçimleridir. 1940’lı yılların toplumsal gerçekçi şiirinin ortak temaları ve biçimleriyle, Orhan Veli kuşağının bazı söyleyiş özelliklerini kaynaştırarak sentezci bir şiire ulaştı.