Aziz Nesin - Yaşam Öyküsü

Asıl adı “Mehmet Nusret” olan Aziz Nesin 20 Aralık 1915’te İstanbul Heybeliada’da doğdu. 1935 yılında “Kuleli Askeri Lisesi”ni bitirip “Harp Okulu”na geçti. 1937 yılında Ankara’da “Harp Okulu”nu bitirip asteğmen oldu. İkinci Dünya Savaşı yıllarında, Trakya’da çadırlı ordugahta görev yaptı. 1942’de “Erzurum Müstahkem Mevkii İstihkam Taburu Bölük Komutanlığı”na atandı. Bir bomba kazasında yaralandı. Erzincan’da depremde yıkılmış olan ordu cephaneliğinin boşaltılmasıyla görevlendirildi. 1944 yılında “Ankara Harp Okulu”nda açılan ilk tank kursuna katıldı. Aynı yıl Zonguldak’ta uçaksavar top mevzileri yaptırmakla görevlendirildi. Aziz Nesin 1945 yılında askerlikten ayrıldı. “Karagöz Gazetesi”nde ve “Yedigün Dergisi”nde redaktörlük ve yazarlık yaparak profesyonel yazarlığa başladı. Aynı yıl “Tan Gazetesi”nde köşe yazarlığı yapmaya başladı. İlk bağımsız eseri olan “Parti Kurmak Parti Vurmak” adlı 16 sayfalık broşürü yine 1945’te çıktı. 1946’da Sabahattin Ali ile birlikte “Markopaşa”ve “Gülmece” gazetelerini çıkardı. Nesin 1947 yılında yazılarından dolayı Bursa’ya sürgün edildi. İkinci kitabı “Azizname”yi 1948’de çıkardı. Taşlamalardan oluşan bu kitap için “İstanbul 2.Ağır Ceza Mahkemesi”nde dava açıldı. 4 ay tutuklu olarak süren dava sonunda mahkumiyet almadı. Başka bir yazısından dolayı açılan davada bu kadar şanslı olmadı Aziz Nesin; 1949 yılında İngiltere Prensesi Elizabeth, İran Şahı Rıza Pehlevi, Mısır Kralı Faruk birlikte Ankara’daki elçilikleri aracılığıyla “Türkiye Dışişleri Bakanlığı”na resmen başvurarak, bir yazısında kendilerini aşağıladığı iddiasıyla aleyhine dava açtılar. 6 ay hapse mahkum edildi. Aziz Nesin 1955 yılında İstanbul’daki azınlıkların ev ve dükkanlarının yıkımına karışmakla suçlandı ve sıkıyönetim tarafından tekrar tutuklandı. Daha sonra Halil Lütfü Dördüncü’nün “Yeni Gazetesi”nde köşe yazarlığına başladı. 1956 yılında İtalya Bordighera’da yapılan ve 22 ülkenin katıldığı “Uluslararası Gülmece Yarışması”nda ilk ödülü olan “Altın Palmiye”yi “Kazan Töreni” isimli öyküsüyle kazandı. Ertesi yıl aynı ödülü “Fil Hamdi” isimli öyküsüyle ikinci kez kazandı. İlk ödülünü 1960 yılında devlet hazinesine bağışladı. 1961 yılında “Tanin Gazetesi”nde köşe yazarlığına başladı. Aynı yıl “Zübük” adlı haftalık gülmece gazetesini de çıkarmaya başladı. 1962’de sahibi olduğu “Düşün Yayınevi” sebebi bilinmeyen bir şekilde yandı. İlk kez yurtdışına çıkışı 1965 yılında oldu. Pasaport alabildikten sonra davetli olduğu Berlin ve Weimar’daki “Antifaşist Yazarlar Toplantısı”na katıldı. Altı ay süren bu ilk yurtdışı gezisinde Polonya, Sovyetler Birliği, Romanya ve Bulgaristan’a gitti. Aziz Nesin ölümüne kadar yurt içinde ve dışında birçok ödül kazandı. 1972’de kimsesiz çocuklara yardım amaçlı “Aziz Nesin Vakfı”nı kurdu. 1977 yılında “Türkiye Yazarlar Sendikası” başkanı seçildi. İlk ciddi rahatsızlığını Rusya’da geçirdi; 1982 yılında Vietnam’daki “Asya-Afrika Yazarlar Birliği Toplantısı”ndan dönüşte Moskova’da kalp hastalığından hastaneye kaldırıldı. “Kalp Hastalıkları Araştırma Merkezi”nde bir ay kalarak tedavi gördü. 1985 yılında “Tüyap”ın düzenlediği “Halkın Seçtiği Yılın Yazarı Ödülü”nü kazandı. Başarılı ve çok ödüllü yazarlarımızdan Aziz Nesin 5 Temmuz 1995 yılında katıldığı Çeşme’deki bir imza günü sonrası sabaha karşı öldü. Aziz Nesin ölümünden sonra ardında çok sayıda eser bıraktı. Hikaye Kitapları: Geriye Kalan (1948), İt Kuyruğu (1955), Yedek Parça (1955), Fil Hamdi (1955), Damda Deli Var (1956), Koltuk (1957), Kazan Töreni (1957), Toros Canavarı (1957), Deliler Boşandı (1957), Mahallenin Kısmeti (1957), Ölmüş Eşek (1957), Hangi Parti Kazanacak (1957), Havadan Sudan (1958), Bay Düdük (1958), Nazik Alet (1958), Gıdıgıdı (1959), Aferin (1959), Kördöğüşü (1959), Mahmut ile Nigar (1959), Gözüne Gözlük (1960), Ah Biz Eşekler (1960), Yüz Liraya Bir Deli (1961), Bir Koltuk Nasıl Devrilir (1961), Biz Adam Olmayız (1962), Sosyalizm Geliyor Savulun (1965), İhtilali Nasıl Yaptık (1965), Rıfat Bey Neden Kaçınıyor (1965), Yeşil Renkli Namus Gazı (1965), Bülbül Yuvası Evler (1968), Vatan Sağolsun (1968), Yaşasın Memleket (1969), Büyük Grev (1978), Hayvan Deyip Geçme (1980), 70 Yaşım Merhaba (1984), Kalpazanlık Bile Yapılamıyor (1984), Maçinli Kız için Ev (1987), Nah Kalkınırsın (1988)... Romanları: Kadın Olan Erkek (1955), Gol Kralı Sait Hopsait (1957), Erkek Sabahat (1957), Saçkıran (1959), Zübük (1961), Şimdiki Çocuklar Harika (1967), Tatlı Betüş (1974), Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz (1977), Surname (1976), Tek Yol (1978)... Anılar: Bir Sürgünün Hatıraları (1957), Böyle Gelmiş Böyle Gitmez (1. bölüm 1966, 2. bölüm 1976), Poliste (1967), Yokuşun Başı (1982), Salkım Salkım Asılacak Adamlar (1987), Rüyalarım Ziyan Olmasın (1990)... Masallar: Memleketin Birinde (1953), Hoptirinam (1960), Uyusana Tosunum (1971), Aziz Dededen Masallar(1989)... Taşlama: Azizname (1970) Fıkralar: Nutuk Makinası (1958), Az Gittik Uz Gittik (1959), Merhaba (1971), Suçlanan ve Aklanan Yazılar (1982), Ah Biz Ödlek Aydınlar (1985), Korkudan Korkmak (1988)... Gezi: Duyduk Duymadık Demeyin (1976), Dünya Kazan Ben Kepçe (1977)... Oyunlar: Biraz Gelir Misiniz (1958), Bir Şey Yap Met (1959), Toros Canavarı (1963), Düdükçülerle Fırçacıların Savaşı (1968), Çiçu (1970), Tut Elimden Rovni (1970), Hadi Öldürsene Canikom (1970), Beş Kısa Oyun (1979). Bütün Oyunları (Adam Yayınları) (1982), (Barbaros’un Torunu, Hakkımı Ver Hakkı, Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz oyunları basılmadı)... Şiir Kitapları: Sondan Başa (1984), Seviye On Ölüme Beş Kala (1986), Kendini Yakalamak (1988), Hoşçakalın (1990), Sivas Acısı (1995)...