23.07.2013 / Kaya Özsezgin - Gazdan Adam'la Gelen
“Gezi Parkı Eylemleri”yle başlayıp halk meclislerinde devam eden ve Kadıköy’deki “Gazdanadam Festivali”nde sürecin akışına damga vuran gelişmeler, Ortadoğu ülkelerinde yaşanan ama bugün amacından uzaklaşmış görünen gelişmelerden çok farklı bir içerik bağlamında değerlendirilmelidir. Siyasal ve kültürel amaçlı protestoların yapıldığı alanlar, miting alanlarıdır. Miting izlemek için alanda toplananlar, konuşmacının ifade ve etkileme gücünün yaratacağı tansiyonun cazibesine kapılır ve ortak sloganlar eşliğinde tepkilerini dile getirirler. Bu eylemin kökenini, Antik dönem forumlarına bağlamak mümkün. Ancak forumların, diyalektik tartışma yöntemlerinin uygulandığı açık hava toplantı yerleri olduğunu unutmamak gerekiyor. Günümüzdeki mitingler ise, alışılmış yapısı içinde genellikle siyasal amaçlıdır ve yaratıcı bir içerikten çok, mitingi yapan kişinin ilerde oya dönüşebilecek propaganda yeteneğini gerektirir.
İstanbul’da bir süredir “Gezi Eylemi”nde odaklanan protestolar sürerken, daha şimdiden Taksim meydanına alternatif oluşturduğu kuşku götürmeyen Kadıköy meydanındaki gösteriler, yeni bir protesto kavramı çevresinde, belki de yalnız Türkiye’ye özgü sanatsal bir eylemin kapılarını açmış bulunmaktadır. Bu eylem, son örneklerini Suriye, Mısır, Brezilya ve İrlanda’da gördüğümüz eylemlerden farklı olarak, müzik ağırlıklı gösteri olgusunu merkeze çekmekte, kitle katılımına yeni bir boyut kazandırmaktadır.
* * *
Siyasal içerikli mesajları, salt mesaj olmaktan çıkarıp gösteriye dönüştürme çabası olarak da özetlenebilecek bu tür eylemin temelinde, bizim gösteri kültürümüzden, geleneksel toplu eğlenme deneyimlerimizden kaynaklanan ve zamanla toplum yaşamımıza mal olan şenliklerin de büyük payı var. Başları gaz maskeli, elleri sopalı polislerle Toma araçlarının acımasız şiddetini, bu tür olaylar nedeniyle görmeye alışık olanlar, Kadıköy’deki festivalin ders verici görüntüsü karşısında duygulanmakta haklıdırlar. Festival, haklı bir onay bularak büyük ölçüde ses getirmiş ve etkinlik gece boyunca devam etmişse, bunun nedenini öncelikle onun kültür ve sanat ağırlıklı yapısında aramak gerekiyor. Bir kez daha kanıtlanan gerçek şudur: Kültür ve sanattan pay alan her gösterimsel eylem, bu tür protestolar karşısında devlet gücünü acımasızca kullanmakta direnenlere karşı en etkili yanıttır. Sanırım öyle de olmuştur. Genç kuşak, eyleme destek veren sanatçıların yaratıcı vizyonu kullanmaları sonucunda daha gür bir sesin çıkacağını ve festivalin başarıya ulaşacağını iyi kestirmiş ve sanatçı topluluklarının kostümlü olarak sahne almalarını sağlayan bir öngörüyü, yerinde ve zamanında kullanmıştır. Şiddete şiddetle mukabele ederek değil, şiddetin sanat ağırlıklı bir gösteri programıyla protesto edilmesinden elde edilecek sonucun, kalıcı ve uzun vadeli olacağı gerçeğidir “Gazdanadam”ı belleklere kazıyan. Nitekim başka gösteri elemanlarının yanı sıra özgün bir kostüm kuşanmış olan izleyicilerden birinin elinde “polis terörüne son” yazılı döviz, hem katılımcının bilincini hem de bu festivalin düzenlenmesindeki amacı çok iyi özetlemekteydi.
Kanımca “Gazdanadam Festivali”, protesto eylemleri künyesinde, daha şimdiden tarihe düşülen bir nottur.
Aydınlık Gazetesi - 23.07.2013, Salı
