Sp
Spector, Harvey Philipp:
Bkz.: Spector, Phil.
Harvey Philipp Spector. ABD’li albüm yapımcısı, şarkı bağdarı, gitar ve piyano çalganı ve söz yazarı. 26 Aralık 1939 tarihinde Bronx’ta dünyaya geldi. 2003 yılında yine ABD’li Lana Clarkson’u öldürmekten 2009 yılında suçlu bulunarak 19 yıl hapis ile cezalandırıldı. Ancak 16 Ocak 2021 tarihinde kaldığı cezaevinde “Covid-19” hastalığına yakalanarak 81 yaşında öldü. 1960’lı yılların başında öne çıkan Spector, popüler küğ tarihinin en farklı yapımcılarından biri oldu. En parlak döneminde Tom Wolfe tarafından “Gençlerin İlk Kralı” olarak selamlandı. “Wall of Sound - Ses Duvarı” tekniğinin yaratıcısı olan Spector, 1960’lı yıllarda kızlardan oluşan gruplara öncülük yaptı ve 1960 ile 1965 yılları arasında yirmibeşten fazla “Top 40” hit parça üretti. İlerleyen yıllarda İke ve Tina Turner, The Beatles ve Ramones gibi gruplarla ve sanatçılarla aynı başarı çizgisinde çalıştı. 1989 yılında Spector, “Rock and Roll of Fame”e dahil edildi. Sanatçı çok sayıda çizit ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bunlar: The Ronettes: “Be My Baby”, “Baby I Love You”, “Walking In The Rain” ve diğerleri; The Crystals: “He’s A Rebel”, “He’s Sure the Boy I Love”, “Uptown”, “There’s No Other Like My Baby”, “Da Doo Ron Ron”, “Then He Kissed Me” ve diğerleri; Ike ve Tina Turner: “River Deep-Mountain High” ve diğerleri; Curtis Lee: “Pretty Little Angel Eyes”; “Under The Moon Of Love” ve diğerleri; The Paris Sisters: “I Love How You Love Me”, Ray Peterson: “Corrine, Corrina”, Darlene Love: “Wait ‘Til My Bobby Gets Home”, “Today I Met The Boy I’m Gonna Marry” ve diğerleri; Ben E. King: “Spanish Harlem” ve diğerleri; Bob B. Soxx And The Blue Jeans: “Zip A Dee Doo Dah” ve diğerleri; The Teddy Bears: “To Know Him Is To Love Him”, The Beatles: “Let It Be” albümü, George Harrison: LP “All Things Must Pass”, “My Sweet Lord”;Ringo Starr: “It Don’t Come Easy”,John Lennon: “Give Peace A Chance”, “Instant Karma”, LP ve Tekli “Imagine” ve daha öncesindeki diğer tüm Beatles parçaları… Phil Spector ayrıca sanatçılar tarafından gerçekleştirilen ilk hayırseverlik çalışması olan “Bangladeş İçin Dinleti”nin mimarıdır. Aynı zamanda Eric Clapton, George Harrison, Leon Russell, Ravi Shankar, Bob Dylan gibi sanatçıları içeren ve plak endüstrisinde ilk kez kullanılan ve bunlarla sınırlı olmayan bir terim olan ilk “kutulu set”i yaptı. Phil Spector bir bağdar olarak çok sayıda parçayı ya kendisi yazdı ya da yazılmasına katkı sağladı. Bunlar arasında üyesi olduğu “Teddy Bears” grubu için yaptığı bağdalar, prodüksiyonlar ve icralar da yer almaktadır. “Spanish Harlem”, “You’ve Lost That Lovin’” “Feeling”, “Be My Baby”, “Chapel Of Love”, “Then He Kissed Me”, “Da Doo Ron Ron”, “Baby I Love You”, “Walking In The Rain”, “River Deep, Mountain High”, “I Can Hear Music”, “Just Once In My Life” ve “To Know Him Is To Love Him” sayılabilir. Bangladeş için düzenlediği dinleti kendisine bir “Grammy Ödülü” getirmiştir. “The Beatles” filmi “Let It Be” için düzenlediği film küğü sanatçıya “Akademi Ödülü” kazandırmıştır. Spector; 1989 yılında Dolly Parton, Emmylou Harris ve Linda Ronstadt’ın bir araya gelerek oluşturduğu üçül tarafından seslendirilen “To Know Him Is To Love Him - Onu Tanımak Onu Sevmek Demektir” isimli bağdası ile “BMI - Broadcast Music, Inc.” Tarafından verilen “Yılın Şarkısı Ödülü”nü elde etti. Sanatçı iki kez “White House - Beyaz Saray”a davet edilmiştir. Kendi izni olmadan çekilen dört belgesel filmin konusu olmuş, bu belgesellerin her biri bir saatten fazla süreleri ile dikkatleri çekmiştir. Bu belgesellerden biri “David Wolper Organizasyonu” tarafından ve diğeri “BBC” için oluşturulmuştur. Hakkında -yine yetki ve izin vermediği halde- yedi kitap yazılmış, Avrupa’da ise dört kitap piyasaya sürülmüştür. 1993 yılında “City of Philadelphia Hall of Fame”e dahil edilmiş ve büyük prestij taşıyan “Philadelphia Ödülü”nü almıştır. 1995 yılında “TEC Hall of Fame”den “Lifetime Achievement” ödülü gelmiştir.
Spektrum (Görünge):
Murat Üstün’ün yaratısı. Çok hassas pırıl pırıl parlayan küçücük bir ışığın, zamanla rengarenk bir konuma ulaşıp, gelişerek büyük bir gökkuşağı gibi evrene yayılması. Renklerin birbiriyle uyumlu olarak kaynaşmasının bu görüntüsü hayran ve esir edici izlenimler bırakır. Çok hassas ve pırıl pırıl tınlayan küçücük bir ses de rengarenk bir değişime dönüşüp ritim ve çokseslilik kazanarak zengin bir “görünge”ye dönüşür ve evrene yayılır. Seslerin birbirleriyle uyumlu olarak kaynaşmasının bu tınısı hayran ve esir edici izlenimler bırakır.
Spirito, con spirito:
(İt.) Ruh, ruh ile. Nükte, espri; nükteli, esprili. Coşkulu ve kıvrak bir ifade ile. Bkz. Spiritoso.
Spiritoso:
(İt.) Ruh ile dolu, kıvrak bir deyişle. Bkz. Spirito, con spirito.
Spoken Song (Spoken Voice):
Konuşmalı şarkı... Bkz.: Sprechgesang (Sprechstimme)…
İsveç merkezli küğ servisi. Yaptığı yayın akışında “Sony”, “EMI”, “Warner”, “Orchard” ve “Universal” gibi şirketlerin kataloglarında yer alan küğler bulunur ve bu küğler bağımsız ve sınırsız bir şekilde dinlenebilir. “Spotify” hizmetleri abone ya da değil, herkese sunulmaktadır. Bu dijital platformda yer alan küğler dinleyen tarafından seçilebilir, listeler oluşturulabilir. Spotify “Mac Os”, “iOS”, Windows” ve “Linux” sistemlerini kullanan bilgisayarlarda ve “Android”, “Symbian”, “Windows Mobile”, “S60” ve “webOS” işletim sistemlerini kullanan mobil telefonlarda başarıyla çalışmaktadır. “Spotify”, listesinde yer alan sanatçılara, albümlere, şirketlere serbest erişim olanağı sağlamaktadır. Ayrıca dinleyiciler dinledikleri küğleri satın almak isterlerse ortak satıcılar satış işlemini gerçekleştirmektedir. Spotify’ın tüm dünyada 320 milyonun çok üzerinde bir abonesi olduğu tahmin edilmektedir. Kullanıcılar para vermek istemiyorlarsa reklamların gösterildiği ya da dinletildiği ücretsiz hesap açabilmektedirler. Daha yüksek ses kalitesi, çevrimdışı dinleyebilme, istediği şarkıyı seçebilme olanağı elde etmek isteyenler ise abonelik satın alma yoluna gitmektedirler. Şirket 2006 yılında İsveç’te kuruldu. Tam ismi “Spotify AB” olarak onaylanmıştır. Şirketin kurucuları Daniel Ek ve Martin Lorentzon olup genel merkezi Londra’da, araştırma ve geliştirme merkezi ise Stockholm’de bulunmaktadır. Genel kullanıma 7 Ekim 2008 tarihinde açılmıştır. 2010 yılında yapılan “Dünya Ekonomik Forumu”nda şirket “Teknoloji Öncüsü” olarak duyurulmuştur.
(Bkz.: “Spoken Song” ya da “Spoken voice”) Konuşma ile ırlama arasında salınımlar gösteren ses tekniğidir. Bu teknik yirminci yüzyılın başlarında ekspresyonist küğsel bağdalarda oldukça yaygın olarak kullanılmıştır. Örneğin bu tekniğin en büyüleyici ve tanınmış kullanımlarından birisi Arnold Schoenberg’in 1912 yılında bağdadığı “Pierrot Lunaire” isimli yaratısında görülür. Alban Berg de bu tekniği “Wozzeck” ve “Lulu” isimli operalarında kullanmıştır. San Francisco’lu oyun yazarı ve aktör Gary Aylesworth ise “Edgar Cayce’in Balladı” isimli bluegrass operetinde ilk kez bu tekniği bir sahne oyununda sergilemiştir. Bazı açılardan Aylesworth’ün yaklaşımı konu ve performans açısından mükemmel etkiler yaratmaktadır. 1877 ile 1945 yılları arasında yaşamış ve geleceği görebilen bir medyum olan Edgar Cayce’in hayatını düşündüğümüzde, ortaya konulan bu tiyatro oyunu garip fikirlerle donanmış gerçeküstücü bir yapı arzetmektedir. Oyun, hemen anlaşılabileceği üzere “konuşmalı ırlama”nın hakim olduğu bir zaman diliminin anlayışında kurgulanmıştır. Bu tekniğin kullanımı oyunda medyumun alışılmadık beyinsel çalışma şekline uygun şekilde parlak bir metafor yaratmaktadır. Beri yandan “konuşma biçiminde yapılan ırlama”nın küğsel bağdalarda gerginliği artırdığını ve tansiyonu kesin bir şekilde yükselttiğini belirtmek gerekir. Ancak bu tekniğin kullanımdaki dozunu da iyi ayarlamak şarttır; abartılmış ya da uzun tutulmuş kullanımlar dinleyiciyi yaratının asıl konusundan uzaklaştırabilir ya da salonu terketmesine yol açabilir. “Sprechgesang” ilginç bir teknik olup sahne üzerinde hayli etkilidir; ancak kullanımda aşırıya kaçılmamalıdır.