Ez
Ezan:
Ezanı, sesi güzel olan ve de özellikle ses eğitimi almış olan müezzinlere okutmak gerekmektedir. Sonuna kadar açılmış mikrofon ve hoparlör sistemleri kullanılmamalı, insan sesine dayanılmalıdır. Merkezi olarak gerçekleştirilen ezan yayınları sesin madenileşmesi, cızırdaması ve kalite yitirmesi gibi nedenlerle tercih edilmemelidir. Ezan ne yazık ki gerek ülkemizde ve gerekse de diğer müslüman ülkelerde siyasi grupların çıkar oyunlarına alet edilmiş ve hala da edilmektedir. Ayrıca bir diğer yanlış tercihi de “Emevi” dönemine duyulan çarpık ve özentili davranışlar beslemekte, böylece ilkel bir gelenekselliğin karanlığı içerisinde debelenilmektedir. Bu gerici yaklaşıma kontrast bir tavır olarak da gösterişli bir “çağdaşlaşma” ortaya konulmakta olup ezana yaklaşım bu iki aşırı uç arasında çarpık ve tuhaf bir noktada İslamiyetin özüne ters uygulamalarla istenilen kaliteye bir türlü ulaşamamaktadır. Ezan okuyanlar gereksiz süslemeler yapmaktan kaçınmalı ve ezanı sanki bir arabesk nağmeye çevirmekten uzak durmalıdırlar. Türkiye’de yaşadığımız unutulmamalı, Türki ezanın tarihi özellikleri ihmal edilmemeli, son zamanlarda yoğun bir şekilde etkisini hissettiren Arabi Vahabizm’den uzak durulmalıdır. Türk halkının İslam dinine kendine has bir yaklaşımı olduğu noktasından hareketle ezanda yabancıl Arap etkilerine kapılınmamalıdır. Ezan aynen “Kur’an Kıraati”nde ya da “Mevlid” de olduğu gibi makamsal seyirde ve tecvid usulüne göre ele alınmalı ve bir musıki olduğu akıllardan çıkartılmamalıdır. Bu musıki Türk topraklarında kendine özgü bir yapı kazanmış olup düzgün ve sade bir şekilde icra edilmelidir. Ezan’da amaç çağrı olup, küğ burada bu çağrıya aracılık eden bir işlev taşımaktadır. “Diyanet İşleri Başkanlığı” konuyu ciddiyetle ele almalı, müezzinlere düzgün ve güzel ezan okuma kursları açmalıdır. Hafız Kani Karaca ile Bekir Sıtkı Sezgin yaptıkları kayıtlarla ezan okuma konusunda çok güzel örnekler sergilemişlerdir. Ayrıca Abdülkadir Şehitoğlu’nun yaptığı kayıtlar beğeni toplamıştır. Türk kültüründe sabah ezanının “Saba”, akşam ezanının da “Segah” makamında okunması genel bir eyilimdir. Akşam ezanında bazan “Evc” makamı da kullanılır. Öğlen vakti “Rast” makamında okunan ezan ikindi vakti “Hicaz”dan seslendirilir. Yatsı ezanında “Uşşak” veya “Bayati” kullanılması bir gelenektir.
Ezgisel Aralıklar:
Aralıkları oluşturan sesler eğer birbiri ardınca diziliyorsa, yani tınlıyorsa (duyuluyorsa) bu tür aralıklar "ezgisel" (melodik) aralıklar olarak isimlendirilir. Birbiri ardınca tınlayan sesler arasındaki aralıklar bu türdendir. Bkz. Melodik aralıklar. Örnek: