Fi

Fiddle:

(ABD İng.) Keman. Bkz. Violin.

Fiðla:

(İzlandaca) Keman.

Fiðluleikari:

(İzlandaca) Kemancı, keman çalan kişi. Keman sanatçısı.

\ Field, John:

İngilizlerin Chopin’i olarak bilinen John Field’i yetiştiren Muzio Clementi’dir. Clementi’yi tanımadan, çalışmadan yetişen piyanist yoktur. Ama Clementi’nin asıl önemi John Field’i yetiştiren öğretmen olmasıdır. 1782 yılında Dublin’de doğan ve 1837 yılında Moskova’da ölen John Field çağının en büyük piyanisti oldu, St. Petersburg’a gitti. Tüm Avrupa’da, bu arada Rusya, Fransa, İtalya ve Almanya’da dinleti dolaşıları gerçekleştirdi. Piyanoda “Nocturne”ün yolunu açan kişidir. Field’in yedi piyano konçertosu, onsekiz “Nocturne”ü ve sonatları bulunmaktadır.

Fife:

(İng.) Fifre, yanlamasına çalınan flüt, düdük. Fifre çalmak, fifre çalan kişi.

Fifre:

(Fr.) Yanlamasına çalınan ve tahtadan yapılan, altı delikli olup tiz sesli bir tür flüt.

Filarmoni:

Küğ sanatına duyulan güçlü sevgi demektir. Güçlü küğ sevgisi. Küğe derinden duyulan hayranlık. Küğ alanında etkinlik yapan özel kurum ve derneklerin kullandıkları bir terimdir. Örn. "Türkiye Filarmoni Derneği", "Ankara Filarmoni Dergisi". (Türkiye Küğseverler Derneği, Ankaralı Küğseverlere seslenen dergi. v.b.) Armoni sevenler, uyum severler. Uyum arayan kişilerin duygularını ifade eden terim. Küğ konserleri dinleyenlerin ya da organize edenlerin birliği. Bkz. Filarmoni Topluluğu, Philharmonical Society. Philharmonie. Türkiye’nin ilk filarmoni derneği Cemal Reşid Rey tarafından kurulan “İstanbul Filarmoni Derneği”dir.

Filarmoni Orkestrası (Filarmonik Orkestra):

Küğseverlerce kurulan orkestra. Sponsorlarca desteklenen veya özel sermayenin katkılarıyla yaşamını sürdürebilen, küğseverler tarafından oluşturulan küğsel birlik. Bunlar bazı koşullarda yöresel birimlerce de desteklenebilir. Belediyeler ya da firmalar bu tür gruplara destek verebilirler. Örneğin “New York Philharmonic Orchestra” (New York Filarmoni Orkestrası) hem bu kentte yaşayanlarca ve hem de yerel yönetim ile Valilik tarafından desteklenen büyük ve etkili bir topluluktur. Ülkemizden verilebilecek en iyi örnek “Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası” (BİFO)’dır ve “Borusan Holding” tarafından desteklenmektedir. Bu kuruluşun sahibi Asım Kocabıyık’ın BİFO’ya katkıları olağanüstüdür ve yaşama gözlerini kapatana dek BİFO’yu kurumsal bir kimliğe kavuşturmayı başarmıştır. Vakıflar, özel sektör, yerel yönetim ya da o bölgede yaşayanların kurdukları filarmoni dernekleri (küğseverler dernekleri) bu türlü seslendirme kurumları oluşturarak lokal kültüre ciddi katkılar sağlayabilir ve yaşadıkları/bulundukları kent ya da bölgenin sanatsal kalkınmasına katkıda bulunabilirler. “Filarmonik Orkestralar” bir bakıma uyumsevenlerin topluluklarıdır. “Armoniseverler Orkestrası” şeklinde nitelemek yanlış olmayacaktır. Bir başka bakış açısına göre de “Filarmonik Orkestra”lar “Senfonik Orkestra” ol(a)mayan ve “Oda Orkestrası” boyutlarını aşan topluluklara verilen (verilmesi gereken) isimlerdir. Bu bağlamda bu isim altında “belli bir orkestra tipi tanımlanamayan” genel orkestralara denilir. Bir diğer bakış açısı ile “Filarmonik Orkestra”, “Sinfonik Orkestra”ya kıyasla sayıca daha büyük ve daha yetkin bir küğ topluluğudur ve dağarlarında çalgılama açısından daha büyük kapsamlı yaratıları bulundururlar. Bazı küğbilimcilere göre ise her iki topluluk arasında çok büyük bir fark yoktur, bu terimler birbirleri yerine geçecek şekilde de kullanılabilirler. Örneğin aynı ismi taşıyan iki kent ya da bölge orkestrası farklı son takılar kullanarak birbirlerinden ayrılırlar. Örn. “London Symphony Orchestra” ve “London Philharmonical Orchestra” gibi. Belli bir orkestra tipi tanımlanamayan topluluklara da “Filarmonik Orkestra” denildiği görülmektedir. Bazı tanımlamalarda “kamuya ait olmayan seslendirme toplulukları” için kullanıldığı görülse de kamuya ait olan filarmonik orkestralar da bulunmaktadır. “Moskova Filarmoni Orkestrası”, “Cumhurbaşkanlığı Filarmoni Orkestrası” gibi. Sinfonik küğ gerçekleyen orkestralara “Sinfoni Orkestrası” veya “Sinfonik Orkestra” denilir. Ancak, unutulmamalıdır ki “Filarmonik Orkestra”lar da sinfonik küğ gerçeklemektedirler. Her sinfonik orkestra aynı zamanda bir filarmonik orkestra olarak düşünülmemelidir, yoksa bir kavram karmaşası yaratılmış olunur. Günümüzde bu tür ayrımlar pek yapılmamakta, her iki terim de birbirinin yerine geçebilmekte ve kullanılabilmektedir.

Filarmoni Topluluğu:

Küğseverler topluluğu, küğseverlerin oluşturduğu birlik. Bu yolla dinleti veren küğ topluluğu. Küğseverler tarafından bir küğ topluluğu ile verilen dinletilere “filarmonik dinleti” denilir. Bkz. Philharmonical Society, Philharmonie.

\ Filippini, Rocco:

Viyolonsel sanatçısı. Ressam, yazar ve yayıncı Felice Filippini ile piyanist Dafne Salati’nin oğlu olarak 7 Eylül 1943 tarihinde İsviçre’nin Lugano kentinde dünyaya geldi. Küğ eğitimine çok erken yaşlarda başladı. “Cenevre Konservatuvarı”nda Franz Walter ve Pierre Fournier ile çalıştı. Bu okuldan henüz 17 yaşında iken -önceki 36 yıl boyunca verilmemiş olan- “Premier Prix de Virtuosité - Virtüozlukta Birinci Derece” ödülünü kazanarak diploma aldı. Aralarında keman sanatçısı Corrado Romano’nun da bulunduğu öğretmenler ile çalışını mükemmeleştirme çalışmalarını sürdürdü. 23 yaşında “Cenevre Uluslararası Küğ Yarışması”nı kazanarak ertiksel yaşamına atıldı. Barok dönemden çağdaş yaratılara dek uzanan son derece geniş dağarı sayesinde Rocco Filippini Avrupa, Kuzey ve Güney Amerika, Avustralya ve Japonya dahil olmak üzere dünyanın belli başlı tüm önemli salonlarında yalkıcı olarak dinletiler verdi ve sayısız küğ şenliklerine çağırıldı. 1968 yılında Rocco Filippini, Bruno Canino ve Cesare Ferraresi birlikte “Trio di Milano - Milano Üçülü”nü kurdular. Bu gruba daha sonra kemancı Mariana Sirbu da katılmıştır. Sanatçı, 1992 yılında “Quartetto Accardo - Accardo Dördülü”nün kurucu üyelerinden birisi olmuştur. Filippini, “Milano La Scala” sahnesinde sayısız konserler vermiş, viyolonsel-piyano resitallerinde yer almıştır. Aynı sahnede György Ligeti’nin “çello için konçertosu”nu “Scala Filarmoni Orkestrası” ile yorumlamış, çok sayıda oda küğü dinletileri vermiştir. Maurizio Pollini ile sıkı bir beraberliği olan sanatçı bu piyanist ile Roma, Londra, Tokyo ve New York’ta izlenceler sunmuş, “Pesaro Rossini Opera Festivali” ve “Salzburg Festivalleri”ne davet edilmiştir. 2002 yılında “Salzburg Festivali”nde bağdar Fabio Vacchi’nin “Tre Veglie” isimli eserinin ilk çalınışını Ivan Fischer’in yönettiği “Orchestre de Paris” eşliğinde soprano Anna Caterina Antonacci’nin katılımı ilegerçekleştirmiştir. Rocco Filippini 1979 yılında Milano “Giuseppe Verdi Konservatuvarı”na viyolonsel öğretmeni olarak atanmıştır. 1985 yılında sanatçı Salvatore Accardo, Bruno Giuranna ve Franco Petracchi ile birlikte Cremona’da “Walter Stauffer Academy - Walter Stauffer Akademisi” kuruluşunu gerçekleştirmiştir. Bu akademi, dünyanın farklı ülkelerinden 800’ün üzerinde genç yaylı çalgı sanatçısını cezbetmiş ve 2000 yılında “Franco Abbiati Küğ Eleştirileri Ödülü” ile onurlandırılmıştır. 2003 yılında Luciano Berio tarafından Roma “Accademia Nazionale di Santa Cecilia - Santa Cecilia Ulusal Akademisi”nde uzmanlık kurslarında ders vermesi için davet almıştır. Rocco Filippini, “Marlboro Küğ Festivali”ne katılması için Rudolf Serkin tarafından defalarca çağırılmış ve “Marlboro Dinletileri” serisinde de çeşitli kereler çalmıştır. Günümüzün önde gelen bağdarları bazı eserlerini Filippini’ye ithaf etmişlerdir: Franco Donatoni (Ala), Luciano Berio (İki keman için yazdığı ikililer üzerine temellendirdiği viyolonsel ve kontrabas için Elaborazione ‘İşleme’), Giovanni Sollima (The Songlines - Şarkı Sözleri), Salvatore Sciarrino (Il paese senz’alba - Şafaksız ülke). Rocco Filippini 1987 yılında “Amsterdam Concertgebouw” ile Salvatore Sciarrino’nun “Trio No. 2” isimli yaratısının ilk çalınışını üstlenmiştir. 2003 yılında ise Sciarrino’nun “Cadenzario” eserini Milano “Giuseppe Verdi Orkestrası”nın yönetkenliğini yaparak ilk kez çaldırmıştır. Sanatçı “Ricordi” yayınevi için çello dağarının bazı eserlerini yeniden düzenleyerek yayına hazırlamıştır. Bunlar arasında “Bach Ardışlar”, “Popper Op. 73, 40 Çalışmalık”, “Servais Op. 11 6 Kapris” ve “Piatti Op. 25 12 Kapris” bulunmaktadır. Ayrıca Wagner’in “Wesendonck Liedleri” ve De Falla’nın “Siete Canciones Populares Españolas - Yedi İspanyol Popüler Şarkısı”nın düzenlemeleri sanatçı tarafından yayına hazırlanmıştır. “RCA”, “Foné”, “Nuova Era”, “Assai”, “Fonit Cetra Italia”, “Amadeus”, “Ricordi”, “Symphonia” ve “Dynamic” şirketleri için değirmiler kayıtlamıştır. Sanatçı 1710 yılı yapımı bir “Gore-Booth Stradivarius” ile çalmaktadır. Filippini’nin kazandığı diğer ödüller arasında “İsviçre Küğcüler Derneği”nin 1967 yılında verdiği “Yılın En İyi Yalkıcısı”, Roma “Accademia Nazionale di Santa Cecilia - Santa Cecilia Ulusal Akademisi” tarafından 1995 yılında kendisine layık görülen “Akademisyen” ödülü, İsviçre ve İtalya arasındaki kültürel ilişkilere katkılarından dolayı 2001 yılında “Banca della Svizzera Italiana Centenario Vakfı”nın ödülü, 2010 yılında “Milano Konservatuvarı” tarafından verilen “Emeritus Professor - Emekli Onursal Öğretici” ünvanı.

Fin:

(Fr.) Son, bitiş.

Final cadence:

Son kadans. Son uygular demeti. Eseri bitime doğru sürükleyen kadanslar dizisi. Bitiriş kadansı.

Finale:

(İt.) Final, bitiş. Sonda gelen, sonuncu. Nihai. En son. Bir sonat ya da sinfoninin son bölümü. Bir operanın sonu, bitimi. Bkz. Fine, Final cadence, finalis.

Finalis, finalise:

Sonuçlandırmak, sonuncusu.

Fine:

Bitiş, bitiriş. Son.

\ Finger, Peter:

1954 yılında Weimar'da orkestra yönetkeni bir babanın oğlu olarak dünyaya geldi. Altı yaşında iken keman dersleri almaya başladı, daha sonra piyano çalmayı öğrendi. Onüç yaşından bu yana gitar çalmaktadır. Sanatçı küğ çalışmalarını Münster'de yapmıştır. İlk kaydını 1973 yılında gerçekleştiren Peter Finger o tarihten bu yana Almanya, İtalya, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri'nde düzenli olarak kayıtlar yapmaktadır. Kayıtları ve CD çizitleri "Kickign Mule Records", "Stockfisch", "Edition Collage" ve 1989 yılından bu yana "Acoustic Music Records" firmaları için yapılmıştır. Sanatçı 1976 yılından itibaren Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Japonya, İngiltere, İsviçre, Avusturya, Belçika, Hollanda, Lüksemburg, Fransa, İtalya, Finlandiya, Polonya, Estonya ve Rusya'ya dinleti dolaşıları yapmaktadır. 1979 yılından başlayarak çeşitli televizyon ve radyo prodüksiyonlarına katılan sanatçı gitar küğü hakkında çok sayıda izlencenin yazarı olarak "WDR", "Deutschlandfunk" ve "Deutsche Welle"de yer almıştır. 1981 yılından bu yana sinfonik orkestralar için bağdalar yazmakta ve 1985 yılından itibaren de çeşitli filmler için küğler ve televizyon için yaratılar üretmektedir. Sanatçı 1988 yılında kendisine ait bir küğ yayın şirketi kurmuş ve "Acoustic Music Records" markası ile çizitler üretmeye yönelmiştir. Bu tarihten sonra klasıl gitar, blues, caz ve dünya küğleri biçemlerinde ödüller kazanan düzinelerce çizitin üreticisi olmuştur. Peter Finger 1995 yılından başlayarak "Akustik Gitar Dergisi (Akustik Gitarre Magazine)"nin yayıncılığını yapmaktadır. Sanatçı 1962 ve 1969 yıllarında "Genç Küğcüler Yarışması"nda ödüller kazanmış, 1973 yılında Osnabrück'de yapılan "Interfolk Festivali"nin birincisi olmuş, 1982 yılında orkestral küğ alanında "Ernst–Fischer Ödülü"nü elde etmiş, 1985 yılında orkestral bağdası "Sonbahar Rüzgarı" ile "Oldenburg Devlet Tiyatrosu" bağdama yarışması birincilik ödülünü almış, 2003 yılında "Niedersachsen Küğ Ödülü"nü kazanmıştır.

Fiol:

(İsveççe) Keman.

Fiolin:

(Norveççe) Keman.

Fiolinist:

(Norveççe) Kemancı, keman çalan kişi. Keman sanatçısı.

\ Fiselier, Maria:

Hollandalı mezzo-sopran Maria Fiselier, Avrupa’nın en iyi yükselen sanatçılarından biri olarak kabul edilmekte ve son derece sıcak, zengin sesini hassasiyetle kullandığı için övgüler almaktadır. Maria “Hague (Lahey) Kraliyet Konservatuvarı”nda eğitim gördü. Sasja Hunnego ve Frans Fiselier’in öğrencisi oldu, ayrıca Brindley Sherrat, Christa Ludwig ve Joyce Didonato’nun verdiği ustalık kurslarına katıldı. 2012 yılında “Hertogenbosch Uluslararası Vokal Yarışması”nda altı ödül birden kazandı. Bunlar arasında “Genç Yetenek Ödülü”de bulunmaktadır. 2012-2013 mevsiminde Londra’da bulunan “Ulusal Opera Stüdyosu”nun üyesi olarak ertiksel yaşamına başladı. Sanatçı 2016-2017 mevsiminden başlayarak “Komische Oper Berlin - Berlin Gülümlü Opera”sının üyesi olmuştur. Fiselier’in 2019-2020 mevsiminde üstlendiği roller arasında her ikisini de Barrie Kosky’nin yönettiği Çaykovski’nin “Evgeni Onegin” operasında “Olga”, Verdi’nin “Rigoletto” operasında “Maddalena” bulunmaktadır. Bunlar dışında Nicola Raab’ın yönettiği Verdi’nin “La Traviata” operasının yeni bir prodüksiyonunda “Flora” ve başka diğer roller de sayılmalıdır. Ayrıca sanatçının diğer önemli rolleri arasında Robert Carsen tarafından yönetilen Erich Wolfgang Korngold’un “Die Tote Stadt - Ölü Kent”inde “Brigitta” rolü ile Barrie Kosky’nin yönettiği Leonard Bernstein’ın “Candide” operetinde “Paquette” yer almaktadır ve bu iki yaratı da “Komische Oper Berlin”de ilk kez sahneye konulmaktadır. Maria Fiselier bugüne dek çok sayıda rolde sorumluluklar almış ve başarıyla yerine getirmiştir: Wagner’in “Die Meistersinger von Nürnberg - Nürnberg’in Usta Irlağanları”nda “Magdalene”, Monteverdi’nin “Die Krönung der Poppea - Papanın Taç Giyme Töreni”nde “Ottone”, Bizet’nin “Carmen”inde “Mercedes”, Offenbach’ın “Die Schöne Helena - Güzel Helena”sında “Orest”, Prokofiev’in “Der Liebe zu den Drei Orangen - Üç Portakalın Aşkı”nda “Prenses Clarice”, Jerrold Lewis Bock’un “Anatevka”sında “Chava”, Mozart’ın “Die Zauberflöte - Sihirli Flüt”ünde “İkinci Bayan”. Bu sonuncu operayı topluluğun Avustralya ve Yeni Zelanda’ya yaptığı dolaşıda seslendiren sanatçının çok sayıda başka eserde de rolü olmuştur. Sanatçının bu opera topluluğu dışında yaptığı çalışmalar da bulunmaktadır. Örneğin, “Opera Vlaanderen - Flaman Operası” ile Calixto Bieito tarafından yönetilen Hector Parra’nın “Les Bienveillantes - Hayırseverler” isimli yaratısının dünya prömiyerinde “Alto”, Heinrich Marschner’in “Der Vampyr - Vampir”inde “Emmy” ve Offenbach’ın “La Belle Helene - Güzel Helen”inde “Oreste” sayılmalıdır. Bu son ikisi “Grand Theatre de Geneve - Cenevre Büyük Tiyatrosu”nda sergilendi. Mariss Jansons yönetimindeki “Hollanda Ulusal Operası”nda Çaykovski’nin “Pique Dame - Maça Kraliçesi”nde “Marscha” ve Rossini’nin “Il Viaggio a Reims - Reims’e Yolculuk” eserinde “Delia”; Barselona’da bulunan “Gran Teatre del Liceu - Liceu Büyük Tiyatrosu”nda Mozart’ın “Sihirli Flüt” operasında “İkinci Bayan” ve Brüksel’deki “La Monnaie Operası”nda Eveline Pido yönetkenliğinde Francesco Cilea’nın “Adriana Lecouvreur” operasında “Mlle Dangeville” rolü, “Staatstheater am Gärtnerplatz - Gartner Meydanı’ndaki Devlet Tiyatrosu”nda Mozart’ın “Cosi fan Tutte - Bütün Kadınlar Böyle Yapar” isimli gülümlü operasında “Dorabella” rolü… Ayrıca Strauss’un “Daphne”sinde “İkinci Hizmetçi” rolünü ve Wolfgang Rihm’in “Jakob Lenz”inde “Alto” rolünü Brüksel’deki “La Monnaie”de seslendirdi. Hem “Rigoletto”nun dinleti versiyonunda “La Contessa di Ceprano - Ceprano Kontesi”nive hem de Puccini’nin “Madama Butterfly”ında “Kate Pinkerton” rolünü “Amsterdam Concertgebouw” ile yorumladı. Japonya’da yapılan “Miyazaki Uluslararası Küğ Festivali”nde “Carmen”den seçme bölümleri ırlayan sanatçı, “Berlin Konzerthaus - Berlin Dinleti Evi”nde ve “Dresdner Musikfestspiele - Dresden Küğ Festivali”nde “Ensemble Modern”in bir prodüksiyonunda Bernstein’ın “A Quiet Place - Sessiz Bir Yer” isimli yaratısında “Susie”yi söyledi. Londra’daki “Opera Holland Park”ta “Madama Butterfly”da “Suzuki” rolünü ve Ermanno Wolf-Ferrari’nin “I Gioelli della Madonna - Meryem’in Mücevherleri” isimli yaratısında “Serena” partını seslendirdi. Fiselier 2018 yılında “Hollanda Televizyonu”nda “Hollanda’nın En İyi Irlağanları” izlencesinde yer aldı. Maria Fiselier Kent Nagano, Mariss Janssons, Lothar Koenigs, Evelino Pidó ve Henrik Nanasi gibi yönetkenlerle çalıştı. Ayrıca uluslararası toplumda pek tanınmış olan Stefan Herheim, Andrea Breth, Barrie Kosky, Robert Carsen ve Damiano Michieletto gibi isimlerin idaresinde etkin bir konumda olmuştur. Sanatçının dağarında konser parçaları da yer almaktadır: Maurice Durufle’nin “Requiem”i, Vivaldi’nin “Gloria”sı, Rossini’nin “Petite Messe Solenelle”si ve “Stabat Mater”i, Verdi’nin “Requiem”i, Bach’ın “Matthew Passion”u ve “St. John Passion”u, “Magnificat”ı ve “Christmas Oratorio”su bunlar arasındadır. Sanatçı “Rotterdam Filarmonik Orkestrası”, “18. Yüzyıl Orkestrası” ve “Concertgebouw Orkestrası” gibi çeşitli uluslararası orkestralar eşliğinde de dinletiler vermiştir.




Son Güncelleme:02.08.2021 22.17
Toplam Ziyaret:6305785
Online Ziyaretçi Sayısı:3
Bugünlük Ziyaret :240

Bu Site En İyi Firefox,Chrome,Safari'de ve 1024x768 Çözünürlüğünde Görünür.