Ayhan Sarı - Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda Yeni Bir Oluşum Önerisi: Müzik Sanatları Genel Müdürlüğü...

     Türkiye’de gerek “Kültür ve Turizm Bakanlığı”, gerek müzik okullarımız, gerekse müziğimizi geleceğe hazırlayan kurumlarımız (!) açısından, içeride tartışılan birşeyler var. Herkesin ortak kanısı, sanat müziklerimiz yönünden aksıyan ve çözümü için üzerinde ciddiyetle durulmamış olan/durulmayan/durulması gereken konular olduğu. Bu konular artık probleme dönüşür bir hal almaya başladı. Yıllardır geciken çözüm uygulamaları, yerini ağır ağır bu alanda resmi görev yapanlarca umursamazlığa bırakmıya başladı ki; kanımızca bu durum, gelinen son noktadır...

     Bu problemler “Musiki Dergisi” geçmiş yazılarında dile getirilmeye çalışılmış/çalışılacak olup, bu yazılara  göz gezdirilmesi fikir oluşumunda fayda sağlıyacaktır.

     Müziğimiz yıllardan beri Türk ve Batı müzikleri olmak üzere iki kutuba ayrılmış, günümüze gelen süreçlerinde “sanki birbiriyle bir arada olamaz” söylemini kanıtlamak istercesine kendi cenahlarında mevcudiyetlerini sürdürmektedirler.

     Durumun bu boyuta gelmesinde bu iki müziğin aynı okul, eğitim yuvası içinde faaliyet göstermelerine imkan sağlanmaması ana etken olmuştur.

     Resmi bakış açısıyla kutuplaşma yaratılması, hedeflenen yeni kültür oluşumunun gerekleri olarak algılanıyordu.

     Bu uygulamanın sonuçlarına baktığımızda değişim ihtiyacı hissedilmektedir. Müzik sanatı anlamında gelinen son durum; bir takım yeniliklerin, yeni uygulamaların ve bu konuda yeni fikirlerin üretilmesi gereğini çok açık olarak göstermektedir.

     İşte sözün burasında, şimdiye değin kendi içlerinde dalgalanmaya bırakılmış konservatuvarlarımız ve orkestralarımızı bir çatı altında toplayacak oluşuma ihtiyaç duyuyoruz.

     Ülkemizde yaşayan müzik sanatının her açıdan birleşmesinde, en azından işbirliğinde öncülük edecek bir bakış açısıyla aynı çatı altında faaliyetleri düzenleyecek bir üst kurum düşünülebilir ki, böylesine bir kurumun gerekliliği ilk kez “Musiki Dergisi”nde dile getirilmektedir:

     “Müzik Sanatları Genel Müdürlüğü...”

     Türk halk müziğinden, geleneksel Türk sanat müziğine, Batı müziğine orkestralarıyla, müzikologlarıyla, sosyologuyla, halk ozanları-aşıklarıyla, müzik-çalgı müzeleriyle, müzik kütüphanesiyle, müzik yayınlarıyla bir arada çalışacak bir kurum olacak “Müzik Sanatları Genel Müdürlüğü”.

     Şu anda varolan “Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü”müzün sorumluluk alanında 7 senfonik, 3 Türk Halk Müziği, 15 Türk Sanat Müziği (GTSM), 5 yerel müzik orkestrası (geçici işçi kadrosunda) olmak üzere toplam 30 orkestra ve topluluk faaliyet göstermektedir. Plastik sanatlar olarak ise bir takım organizasyonlar ile beş Resim Heykel Müzesi mevcuttur. Taşradaki “Devlet Resim Galerileri Kültür Müdürlükleri”ne bağlıdır.

     “Kültür ve Turizm Bakanlığı”nda “Opera-Bale”, “Tiyatrolar”, “Halk Kültürü”, “Kütüphaneler” ile ilgili genel müdürlükler bulunmasına karşın “Devlet Koroları”, “Resim-Heykel”, “Senfoni Orkestraları”, “Devlet Halk Dansları Topluluğu”, “Yöresel Müzik ve Oyunları Toplulukları” sadece bir genel müdürlük, yani “Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü” çatısı altında toplanmakta, bu kurum kendi içinde “Fonetik ve Plastik Sanatlar Daire Başkanlıkları” olarak ikiye ayrılmaktadır.

     Bu durumun yönetimde iletişim zinciri, fikir üretme ve uygulama açısından bazı aksamalara yol açtığı, işleri yavaşlattığı gözlenmektedir. İşi ehline vererek muhatabın belirlenmesi, yükün hafifletilmesini sağlıyacak, berraklaşmayı da beraberinde getirecektir. (Bu konuya önceki yazımızda “Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda Devlet Koroları ve Senfoni Orkestraları Genel Müdürlüklerinin Kurulması, Müziğimiz Açısından Toplam Kaliteyi Arttırır mı?... Dr. Ayhan Sarı” -http://www.musikidergisi.net/?p=125 değinmiştik.)

     Bir başka dikkat çekilmesi gereken konu da müzik sanatları kurumları yazışmalar, ödenekler, soruşturma dahil her türlü karar mercii olarak direkt (G.S.) Genel Müdürlük ile muhatap olmaktadır. Bu durum taşradaki Kültür ve Turizm Müdürleri ile müzik kurum müdür vekilleri arasında gizli bir çatışmaya neden olmaktadır. Kültür müdürü kendisini bakanın temsilcisi olması nedeniyle söz sahibi hissederken, müzik topluluk-ork. müdür v. ve şefi yukarda belirttiğimiz ödenek, direkt yazışma gibi gerekçelerle kültür müdürünü etkisiz görmektedirler.

     E, haksız da sayılmazlar...

     “Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü” çatısı altındaki müzik kurumlarımızın dökümü şöyledir:

     Orkestralar

     • Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası
     • İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası
     • İzmir Devlet Senfoni Orkestrası
     • Antalya Devlet Senfoni Orkestrası
     • Bursa Bölge Devlet Senfoni Orkestrası
     • Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası
     • Ankara Devlet Çoksesli Müzik Korosu

     Türk Halk Müziği Koroları

     • Ankara Devlet Türk Halk Müziği Korosu
     • Sivas Devlet Türk Halk Müziği Korosu
     • Şanlıurfa Devlet Türk Halk Müziği Korosu

     Klasik Türk Müziği Koroları

     • İstanbul Devlet Klasik Türk Müziği Korosu
     • İzmir Devlet Klasik Türk Müziği Korosu
     • Ankara Devlet Klasik Türk Müziği Korosu
     • Bursa Devlet Klasik Türk Müziği Korosu
     • Diyarbakır Devlet Klasik Türk Müziği Korosu
     • Elazığ Devlet Klasik Türk Müziği Korosu
     • Samsun Devlet Klasik Türk Müziği Korosu

     Topluluklar

     • Devlet Halk Dansları Topluluğu
     • Ankara Türk Dünyası Müzik Topluluğu
     • İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu
     • İstanbul Devlet Modern Folk Müzik Topluluğu
     • İstanbul Devlet Türk Müziği Topluluğu
     • Edirne Devlet Türk Müziği Topluluğu
     • Konya Türk Tasavvuf Müziği Topluluğu

     Yöresel Müzik ve Oyun Toplulukları (geçici işçi kadrolarında)

     • Gençlik Halk Oyunları ve Halk Müziği Toplulukları
     • Edirne Roman Müzik Topluluğu
     • Nevşehir Hacıbektaş Semah Topluluğu
     • Kırşehir Ustalar Müzik ve Oyun Topluluğu
     • Keskin Ustalar Müzik ve Oyun Topluluğu

     Yayınlar

     • Prestij Kitaplar
     • Kataloglar
     • Cd
     • Kaset

     Plastik Sanatlar

     • Ankara Resim ve Heykel Müzesi Müdürlüğü
     • İzmir Resim ve Heykel Müzesi Müdürlüğü
     • Erzurum Resim ve Heykel Müzesi Müdürlüğü
     • İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Galerisi Müdürlüğü
     • Ankara Devlet Güzel Sanatlar Galerisi Müdürlüğü

     Bu çeşitliliğin yönetimde iletişim zinciri, fikir üretme ve uygulama açısından bazı aksamalara yol açtığı, işleri yavaşlattığı gözlenmektedir. “Müzik Sanatları Genel Müdürlüğü”nün kurulması yükün hafifletilmesine imkan sağlayacak, alt müzik kurumlarımız açısından berraklaşmayı da beraberinde getirecektir ki konu bundan sonra korsan cd’den, ileri ölçütlerde müzik yapan gruplarımızın, müzisyenlerin bilinçli ve de aktif değerlendirilmesine, ve diğer yaratıcı fikirlerin uygulanmasına gelecektir.

     Ne yapsak? Müziğimizi serbest piyasada salınmaya mı bıraksak?