05.03.2014 / Abdülkadir Elçioğlu (Aptülika) - Venezuella Müziğinin Simgesine Veda

     Venezuella’nın ulusal simgesi olmuş, şarkıcı Simon Diaz, geçtiğimiz hafta hayata veda etti. Ülkesinin halk müziğini dünyaya sevdiren sanatçı, aynı zamanda iyi bir aktör ve komedyendi.

     60’lı yıllarda yükselen muhalif duruş ezilen ülkelerin müziklerini de bir bir ortaya çıkaracaktı. Bir çok ABD’li müzisyen Güney Amerika ülkelerinin müziklerini popüler ortama taşırken, dünya üzerinde de bir çok Latin ülkesinin müziği dinleyici bulacaktı. Arjantin’den Mercedes Sosa, Brezilya’dan Caetano Veloso, Peru’dan Susana Baca, Puerto Rico’dan Danny Rivera gibi sanatçılar ülkelerinin müzikteki sesi olacaklardı. İşte Venezuella’dan çıkan Simon Diaz da bunlardan biriydi. 60’larda ülkesinin yerel ezgilerini plaklarıyla birçok Amerikalı ve Avrupalı gencin evine taşıyacaktı.

     Venezuella’nın ulusal simgesi olmuş, şarkıcı Simon Diaz, geçtiğimiz hafta (19 Şubat günü) hayata veda etti. Şarkıcılığının yanısıra ülkesinin halk müziğini dünyaya sevdiren, besteci yanı da kuvvetli olan sanatçı aynı zamanda iyi bir aktör ve komedyendi. O’nun 60’larda dillerde dolaşan “Caballo Viejo” (Old Horse) şarkısı unutulmazlar arasındadır. 1987 yılında “Bamboleo” ismiyle “Gipsy Kings” tarafından (cover) yapılınca tekrar dünya çapında bir ilgiye neden olacaktı.

     Küçük Burun ve Simon Amca

     Venezuella’nın kuzeyindeki Aragua’nın güzel kasabası Barbacoas’ta 1928’de doğan Simon Diaz, bir köylü çocuğuydu. 12 yaşında babasını kaybedince annesi ve 7 kardeşiyle başbaşa kaldı. Bu durumda O da okuldan ayrıldı ve çalışmaya başladı.

     Diaz, çok küçük yaşlardan beri eski Afrikalı köleler ve İspanyol kolonyalistlerin etkisiyle şekillenen yerli müziğinin etkisindeydi. Müziği kendi kendine öğrendi. 4 telli yerel bir enstrüman olan cuatro, marakas ve Venezuella’ya özgü bir arp çalıyordu. 15 yaşına geldiğinde de kendine “Küçük Burun” anlamına gelen “El Chato” sahne ismini vererek düğünlerde, küçük eğlence yerlerinde müzik yaparak, geçimini sağlamaya başladı.

     1949 yılına gelindiğinde Diaz artık 21 yaşındaydı ve yolunu büyük şehir Caracas’a sürecekti. Burada, “Escuela de Musica”da Jose Angel Lamas’dan müzik dersleri alarak yarım kalan eğitimini tamamladı. Komedyenlik yanı da müzisyenliği ile eşdeğer giden sanatçı ilk olarak televizyonda çocuk programlarında “Simon Amca” diye görülecekti. Buradaki başarısı O’na tiyatro, sinema oyunculuğu kapılarını da açacaktı.

     Halk Müziğinin Mizahı

     Anlattığı öyküleri, şiirsel yaklaşımlı sözleri ve yerelliği lirizmle bezeyen müzikleriyle Diaz, hayatı boyunca 70’in üzerinde albüm ve 200 şarkı yaptı. O’nun en unutulmaz ve tanınan şarkılarından biri tüm zamanlarda “Caballo Viejo” olacaktı. Yaşlı bir adamla genç bir kadının öyküsünü anlatan bu şarkı, Julio Iglesias başta olmak üzere Ruben Blades, Domingo and Ry Cooder ve Kübalı gitarist Manuel Galban tarafından da seslendirilecek ve onlara da kalıcı bir ün getirecekti. Diaz’ın “Tonada de Luna Llena” şarkısı da sinema yönetmeni Pedro Almodovar’a esin kaynağı olacaktı. İspanyol yönetmen 1995 yılında çektiği “The Flower of My Secret” filminin müziklerinde bu şarkıya, Veloso’nun yorumuyla yer verecekti. Uzun yıllardır Venezuella müziğini tüm dünyaya duyurmuş ve “İngilizce konuşulan ülkelerde en sevilen Venezuella’lı” ünvanını alsa da ilk Avrupa konserini 2003 yılında Londra’da verecekti.

     2008’de Venezuella hükümeti tarafından “Gran Cordon of the Orden del Libertador” ödülünü alan Diaz, aynı yılın “Latin Grammy”sinde de “Yaşamboyu Başarı Ödülü”nü alacaktı.

     Yazının başında yazdığım Latin Amerikalı müzisyenlerden bir çoğu ülkelerinin müziklerini eylemci (aktivist) kişilikleriyle taşımışlardır. Simon Diaz ise politik konularda taraf olmaktan uzak olmayı tercih edecekti. Müzisyenliğiyle eşdeğer giden komedyenliği plak kapaklarına da yansıyan sanatçıyı bizim müziğimizdeki Özay Gönlüm’e de benzetebiliriz. Diaz da müziğinde ya da sunumunda mizahı işin içine katmadan edemezdi. O’nu plak kapaklarında kimi zaman bir eşeğin üzerinde elinde gitarıyla giderken kimi zaman da bir ineğe serenad yaparken görürdük.

     Aydınlık Gazetesi - 05.03.2014, Çarşamba