31.12.2014 / Cyrille Smith - Yaratıcı Hakları

     Hiç şiir yazdınız mı? Ya da küğ bağdadınız mı? Veya küğsel bir edimde bulundunuz mu? Eğer bunlardan birini gerçekleştirdiyseniz aşağıdaki satırlar size ilginç gelebilir.

     Çünkü bu alanlardaki haklarınız konusunda daha fazla bilgi öğrenmeniz gerekebilir.

     Yazarların Hakları

     Yaklaşık olarak 130 yıl önce, 1886 yılında, çok sayıda ülke “Yazar Hakları”nın şekillendiği “Bern Anlaşması”nı imzaladılar.

     Kendine özgü bu anlaşma sayesinde “bağdar”ların ve “lirik metin yazarları”nın verdikleri ürünler de koruma altına alınabildi. Küğsel bir parçayı kullanmak isteyen her bir kişi yazarının ya da bağdarının onayını almak ve hatta bazen de bu kullanım karşılığı belli bir rakam ödemek durumunda kalmaktadır.

     Kamusal alanlarda kullanılan küğsel bir yaratı “(örneğin TV, radyo, internet, restoranlar gibi genel kullanıma açık mekanlar, spor salonları, v.b.) karşılığında bağdar, yazar hakları kurumundan belirli bir miktar bedel almaktadır. Ayrıca küğsel bir eser kopyalandığında da bağdarı yukarıda adı geçen kurumdan para alabilmektedir. Tüm bağdarlar ve yazarlar kendi ülkelerindeki yazar hakları kurumuna kaydolabilirler.

     Komşuluk Hakları

     “Komşuluk (ya da Gerçekleme) Hakları” yazar hakları ile kıyaslandığında oldukça yenidir. Bağdarlar ve yazarlar kendi yaratıcılıklarının karşılığı olan ücretlerini sağlayabilmekte, ancak bu eserleri gerçekleyen küğcüler harcadıkları emeklerinin karşılığını alamamaktadırlar. Bu nedenle birçok ülke de 1961 yılında “Roma Anlaşması”nı imzalamış bulunmaktadır. Bu anlaşma hakkında tüm küğcülere gereken bilgiler verilmiş olup, ticari olarak serbest bırakılmış bir şarkıyı ya da küğsel bir parçayı kamuoyu önünde çalan veya seslendiren küğcüler bu alanda kurulmuş olan kurum(lar)dan makul bir bedel elde edebileceklerdir. Aynı zamanda küğün esas sahibi de bir ücret elde edecektir. Çalıcı olarak görev üstlenen tüm küğcüler ve yaratıların esas sahipleri, kendi ülkelerinde bulunan bu tür kurumlara kendilerini kaydettirebilirler ve ticari anlamda sömürülmekten kurtulabilirler.

    Utrecht (Hollanda) - 31.12.2014, Çarşamba