12.01.2018 / Tunca Arslan - El Turko Western- ‘Belalılar’

     “Hollywood”un dünyaya ihraç ederek kültür emperyalizminin en önemli enstrümanlarından biri olarak kullandığı, yaygın tanımıyla “kovboy filmi” diye bilinen “western” türünün ABD dışındaki en önemli yankısı, İtalyan sinemacıların yarattığı “spagetti western” örnekleridir bilindiği üzere. Western filmlerinin en karizmatik olanları, sinemaseverler arasında “kült” niteliğiyle anılanları ve başta Ennio Morricone’ninkiler olmak üzere müzikleriyle de unutulmazlık kazananları, İtalyanların çektiği “kovboy maceraları” arasından çıkmıştır diyebiliriz rahatlıkla.

     “Yeşilçam” döneminde “uyarlamalar” konusunda çeşit çeşit hüner sergileyen yapımcılarımızın “western” ve “spagetti western”den ilham alması kaçınılmazdı elbette ve ortaya son yıllarda yabancı koleksiyonerlerin de ilgi göstermeye başladığı bir toplam çıktı. Sadri Alışık’tan “Ret Kit” yaratıp “Dalton Kardeşler”e karşı mücadele ettiren “Atını Seven Kovboy”dan Tamer Yiğit’i “Vadiler Aslanı Ringo” olarak seyretmemize ya da Münir Özkul’un “Frank Fuat” kılığına büründüğü “Çifte Tabancalı Damat”a kadar hayli geniş, çok renkli bir “Türk işi western” yelpazesi var sinema tarihimizde. Kimileri buna, “erişte western” dedi, kimileri de “bulgur western”...

     Birkaç gün önce gazetelerde çıkan bir haberin başlığı “Türk yapımı western filmi ‘Belalılar’ı yalnızca 85 kişi izledi” şeklindeydi. Toplam hasılat da 1061 liraymış.

     Çınarcık’tan Tabernas’a

     “Belalılar”ı seyretme “şansı” bulanlardanım. 2015’te de üç aşağı beş yukarı aynı oyuncu kadrosuyla “Demir Atlı Gringo”yu çeken, sinema camiamızda “Dolares” lakabıyla tanınan ve 1979’dan bu yana 35 sinema filmine imza atan yönetmen Hasan Karcı’yı cesaretinden ötürü samimiyetle kutlamam lazım. Bu tür filmleri seyretmekten gerçekten keyif alırım ve “Belalılar” yetersizliklerine, zayıflıklarına rağmen ciddi emek harcanmış ve iyi cinsinden bir “B sınıfı” çalışma. Türkiye’deki çekimleri “Çınarcık” ve “Tuz Gölü”nde yapılan, İspanya’nın meşhur “Tabernas” kasabasını da doya doya kullanan “Belalılar”, hem kendisini çok ciddiye alan hem de hiç ciddiye almayıp dalga geçen bir yapıya sahip. Örneğin daha ilk sahnesinde öyle bir “aşk muhabbeti” var ki anlatmakla olmaz, görmeniz lazım.

     Açılış jeneriğinde “El Turko Western” ibaresiyle karşılaştığımız film, birbirlerine “Selamünaleyküm” diyen kovboyları, “Samuel Manuel” adlı Meksikalı karakterleriyle olduğu kadar mekan, kostüm ve görüntü yönetimiyle de dikkat çekiyor. Oyuncu kadrosunu da Cengiz Güçlüer, Sinan Bengier, Gül Arslan, Erol Tezeren, Burak Arslan, Mimoza Elezi, Güray Kip, Gürcan Küçüker, Ökkeş Avgın gibi sanatçılar oluşturuyor.

     Şerife Gıcık Olmak

     Ne olup bittiğini, kimin “iyi”, kimin “kötü” olduğunu anlamak için biraz sabretmenin gerektiği filmde, ünlü ve acımasız bir Meksikalı haydut olan Mask, köylülerden gaspettiği topraklara devletin el koyması üzerine harekete geçiyor. Karşısında, kardeşini de öldürmüş olan Şerif var. Mask, yalnızca bu yetenekli şerifi değil, yakasında yıldız takılı herkesi yok etmeye kararlıdır, çünkü kendi deyimiyle onlara “gıcık” olmaktadır. Şerif yardımcısının evini basar ve öldürür, etrafa dehşet saçar. En sonunda yakalanır, şerifin evinde kurulan mahkemede yargıç tarafından idama mahkum edilir.

     “Belalılar”ı seyreden insan sayısı 185’e çıkar mı bilmiyorum ama daha mantıklı ve işlek bir senaryoyla, daha tutarlı diyaloglarla lig atlayabilecekken kendi liginin alt sıralarında kalan bir yapım var karşımızda.

     Nasıldı o şarkı... “Çekilin yoldan Vahşi Batı’dan geliyorlar / Amerikanlar eskidi bunlar Türkiş kovboylar...” İşte bu, o filmlerden biri.

     Aydınlık Gazetesi - 12.01.2018, Cuma