02.06.2018 / Begümşen Ergenekon - Çin’den İzlenimler
……………………………………………
Çinliler kendilerini yabancılara Mary, George gibi İngilizce isimlerle tanıtır. Bu bir özentiden çok isimlerinin kolayca hatırlanması içindir. “ODTÜ Konfüçyüs Enstitüsü”nün davetlisi olarak “Xiamen Üniversitesi” ve Pekin’e yaptığımız gezi sırasında ise bize Çince isim koydular. İsmimin anlamı “Şen Sultan”ın karşılığı “Kai Le Lu Wang” idi ama bu bir isim değil tanımdı. Önerilen “Queen Anne”i ise ben istemedim. Onun yerine “Zhaojun”de (Caucuin) karar kıldık. İnce zekası, güzelliği ve siyaseti ile ünlü Çin’in 4 kadınından biriydi. Kuzey sınırında Çinli Han’lar ile beşe bölünmüş Türk Hun’lar (Xi-Ongnu) arasında barışı sağlamak için Türk-Hun Kağanlarından Kuhenye (MS 33) ile gönüllü olarak evlenen saraylı bir genç kızdı. İki kızıyla birlikte yıllarca “Çin Seddi”nin her iki tarafında ticareti sorunsuz sürdürmüştü. Böylece adım soruldukça “Zhaojun” diyor ve saygıyla karşılanıyordum. Çin’de bu ismi duymayan kalmamış gibiydi çünkü beş yüz kadar edebi eserin, bestenin, heykel, resim, tiyatro ve filmin konusu olmuştu.
Çin Operası
Otelimizin karşısında opera olduğunu görünce bilet almak istedik. Gişe kapalıydı. Bahçede beklerken bir kadın elinde piyangoya benzeyen biletlerle yaklaştı. 80 Yuan fazlaydı ama 60 Yuan’a anlaştık. Akşam girdiğimiz yer, kırmızı koltuklu ve pek bakımlı bir tiyatroydu. Etek-ceket giymiş uzun boylu kızlar yer gösteriyordu. Gelen halktı. Kimi mutfak önlüğünü çıkarttığı gibi gelmiş, kimi günün modasına uyarak en güzel pijamalarını giymiş, kimi ise özürlü oğlunu getirmişti. Oyun başlamadan önce yanımızdaki hanım biletimizin ücetini sordu. Aldığı yanıt karşısında gülüp “Ben 40 Yuan verdim” demesin mi? Artık anlamıştık; gişede 80 Yuan olan biletler halkın ayağına götürülüyor, teşvik için elden gelen yapılıyordu. Seyirciler vaktinde gelmiş, kimi ayakkabısını çıkartmış, kimi bir dizinin üstüne oturmuş, kimi ise bağdaş kurmuştu. Herkesin yiyecek ve içeceği yanındaydı. Buna karşın oyunun başından sonuna kadar çıt çıkmamış, etrafa bir çöp atılmamıştı. Dekor, sahnenin arkasındaki perdeye yansıtılan beyaz mavi bulutların arasında bir bahar dalı ile yerdeki birkaç minderden ibaretti. İlk perde aşıkların kıskançlığı sonucu kızın gözlerini kaynar çayla kör etmesiyle bitti. İkinci perde de bütün arabuluculara rağmen erkek gözlerini şişleyerek kör etti. Bunun üzerine güzellikle evlenmeleriyle oyun ve eşşsiz ve canlı müzik son buldu. Işıklar yanınca aldığımız biletler üzerinden çekiliş yapılacağı duyuruldu. Çay takımı, düdüklü tencere, ütü çekilişinden sonra halk sessizce dağıldı.
…………………………………………….
Aydınlık Gazetesi - 02.06.2018, Cumartesi
