13.01.2011 / Buket Aşçı - Nazım Hikmet'in 50 Yıldır Saklanan Ses Kaydı ve İki Şiiri

     Lise yıllarıydı Nazım Hikmet’le tanıştığımda. Bir arkadaşımın evinde bulmuş ve okumak için almıştım “Şeyh Bedrettin Destanı”nı. Ve hep yaptığım üzere onu da okul çantamın içine koymuş, ders aralarında okumaya başlamıştım.

     Daha önce benzerini okumadığım bir şiirdi bu. Gerçi o yaşta, hem dünya hem de Türk edebiyatının özünü hiçbir şekilde anlamamış, edebiyat müfredatı altında ezilen bir öğrenci olarak şiir üzerine bir birikimimin olduğunu söylemem elbette mümkün değil.

     Ama bir gün edebiyat öğretmenimin beni Nazım Hikmet’in şiirlerini okurken bulması ile okuduğum şairin başka bir yönüyle daha tanıştım. Öğretmenim sessizce “Bu kitabı burada okuma” demişti. Çünkü yasakmış, adam uzun yıllar hapis yatmış, devlet onu çok tehlikeli bulmuş çünkü şiir yazıyormuş...

     İşte o zaman anladım ki, şiir basit bir şey değil. Şairler hele hiç! Bir devleti, bir sistemi titretebilirler. Yani Nazım’ı ciddiyetle, ders çalışır gibi okumak gerekir. Ben de öyle yaptım, herkese tavsiye ederim. Çünkü çok şey öğrendim.

     Mesela O’nun da her gerçek kahraman gibi yasaklandıkça büyüdüdüğünü. Ya da yasakların O’nun büyüklüğünü örtemeye yetmediğini... Nitekim yıllar sonra bile O’nun sadece Türk şiirindeki değil dünya şiirindeki değeri, dünya demokrasi tarihine katkısı insanlığı etkilemeye devam ediyor.

     Tıpkı Türkiye’nin birbirinin rakibi, iki büyük banka yayınevinin onun için bir araya gelmesi gibi. “İş Bankası Kültür Yayınları” ve “Yapı Kredi Kültür Yayınları” Nazım Hikmet’in kendi şiirlerini seslendirdiği “Büyük İnsanlık-Kendi Sesinden Şiirler” isimli CD ve kitabını yayımlamak için bir araya geldi. Çünkü bu CD 50 yıldır Bedri Rahmi Eyyüboğlu’nun eşi tarafından özenle saklanıyordu. Ancak bilindiği gibi Bedri Rahmi’nin yayın hakları “İş Bankası Kültür Yayınları”nda, Nazım Hikmet’inki ise “Yapı Kredi”deydi. Yani bunları kim yayınlayacaktı?

     Normal koşullarda iki yayınevinin kıyasıya rekabetine sebep olacak bu durum tam aksi bir sonuca neden oldu. İki büyük yayınevi söz konusu Nazım Hikmet olduğu için istisnai bir karar alarak bu kitap ve CD’yi birlikte yayımlama kararı aldı. Ve bu güzel buluşmayı da bugün yani Nazım Hikmet’in gerçek doğum günü olan 17 Ocak’ta (kitapla birlikte bu bilgi de gün ışığına çıkıyor) duyuruldu.

     “Büyük İnsanlık Tarihi-Kendi Sesinden Şiirler”de Nazım Hikmet’in hiç yayımlanmamış iki şiiri de yer alıyor. Bedri Rahmi ve Nazım’ın dönemin baskısına karşı iki arkadaş olarak nasıl dayanıştığı da... Bu yüzden “Büyük İnsanlık Tarihi” sadece bu özelliği ile bile bize insanlık dersi verecek!

     Gazete Vatan - 13.01.2011, Perşembe