02.04.2014 / Muhsine Helimoğlu Yavuz - Masallar Çocuk Toplumlar İçindir
Dr. Muhsine Helimoğlu Yavuz’la geçmişten günümüze masalları konuştuk. Diyor ki, “Toplumlar bastırıldığı, çocuk bırakıldığı sürece masallar, efsaneler hep yaratılacaktır. Tıpkı ‘Gezi Efsanesi’ gibi...”
..............................................................................
Ortadoğu’da Eski Ayakkabıyla Vurmak
- Bazı masallarda ise kadın cadı, büyücü veya şeytan olarak karşımıza çıkıyor.
- Bunlar hep olumsuz kullanılıyor ama aslında müthiş güçleri vardır. Mesela şeytanın öyküsüne bakalım. Dini anlatılara göre tanrı çamurdan insanı yarattığı zaman, ışıktan yaratılmış meleklerine insanın önünde eğilmelerini emrediyor. Şeytan, “Ben ateşten yaratılmışım, çamurdan yaratılanın önünde eğilmem” diyerek karşı çıkıyor ve cennetten kovuluyor. Cennetin rahatlığını elinin tersiyle itebilmek kolayca yapılabilecek bir iş olmasa gerek. Bu olay, gerçek hayatta karşılığı olan müthiş bir semboldür.
Kadının, olağanüstü güçleri olan cadı ya da büyücü olarak gösterilmesi de aynı bağlamda değerlendirilmelidir. Ama halkın bu benzetmeleri olumsuz algılamasını da anlıyorum. Çünkü Anadolu’da bir uygulama vardır. Çok şarkı söyleyen, çok konuşan, neşeli, ateş gibi çocukları Cuma salasından sonra köyün meydanında yere yatırırlar ve ağzına eski ayakkabıyla vururlar. Çünkü çocuğun içine şeytan girdiğini düşünürler. Bunun iki sonucu olur; bir, çocuk bundan utanır, bu travmayı taşıyamaz ve susar. Böylece şeytanı içinden çıkardıklarını zannederler. İki, çocuk tam tersine tepki verir. O kadar arsızlaşır ki on katı bağırıp türkü söylemeye, oynamaya, her şeye karşı çıkmaya başlar. O zaman da şeytanı azdırdıklarını zannederler ve daha da dokunamazlar.
..............................................................................
Aydınlık Gazetesi - 02.04.2014, Çarşamba (Söyleşi: Ebru Bozköylü)
